Με βροχή ξεκινά από το Ροβανιέμι φέτος ο Αϊ-Βασίλης

Ο χειμώνας πλησιάζει, αλλά ο παγκόσμιος κλιματικός άτλαντας δείχνει ότι, για ακόμη μια χρονιά, το κρύο και το χιόνι θα έρθουν καθυστερημένα. Ενόψει των Χριστουγέννων, η εικόνα-σύμβολο της επιταχυνόμενης υπερθέρμανσης του πλανήτη προέρχεται από τη Λαπωνία. Οπως κάθε χρόνο τέτοια εποχή, οι τουρίστες έχουν ήδη αρχίσει να συρρέουν στο Ροβανιέμι της βόρειας Φινλανδίας, ωστόσο στην «πόλη του Αγιου Βασίλη», πέριξ του Αρκτικού Κύκλου, αντί να χιονίζει βρέχει, ενώ ο υδράργυρος, αντί να είναι υπό του μηδενός, τις προηγούμενες ημέρες ξεπέρασε τους 10 βαθμούς Κελσίου.

Στο «Χωριό του Αγίου Βασίλη» (θεματικό πάρκο που βρίσκεται στο Ροβανιέμι), το οποίο έχει ήδη στολιστεί για τα Χριστούγεννα, τα παιδιά παραδίδουν τα γράμματά τους κάτω από μια ανοιχτή ομπρέλα. Η απουσία χιονιού, για πρώτη φορά αυτή τη χρονική περίοδο, εμποδίζει επίσης τους ταράνδους να τραβούν τα έλκηθρα με τα ξωτικά. Αφαντο εξακολουθεί να είναι και το Βόρειο Σέλας, η εμφάνιση του οποίου ανέκαθεν σήμαινε την έναρξη της εποχής του χιονιού και του ψύχους.

Ο τρέχων Νοέμβριος στη Λαπωνία ενδέχεται να είναι ο πιο θερμός όλων των εποχών. Ο Τζαμπάολο Βιζέτι της La Repubblica αναφέρει ενδεικτικά ότι στην κωμόπολη Ουτσιόκι ο υδράργυρος έφτασε στους 11,1 βαθμούς πάνω από το μηδέν, καταρρίπτοντας το προηγούμενο ιστορικό υψηλό των 11 βαθμών Κελσίου, που είχε σημειωθεί πριν από μισό αιώνα.

Μετεωρολόγοι και επιστήμονες προειδοποιούν ότι η υπερθέρμανση συνοδεύεται πλέον από ακραία αστάθεια στις θερμοκρασίες. Το χιόνι, όταν τελικά πέφτει, λιώνει γρήγορα ακόμα και στη μέση του χειμώνα. Η επαναλαμβανόμενη εναλλαγή παγώματος και ξεπαγώματος έχει ως αποτέλεσμα τη συσσώρευση στάσιμων υδάτων, που όταν παγώνουν εκ νέου καθιστούν παχύτερο το στρώμα πάγου, απειλώντας την επιβίωση των τελευταίων κοπαδιών άγριων ταράνδων: κάποτε τα ζώα αυτά τρέφονταν εύκολα με χόρτα και λειχήνες, που προστατεύονταν από ένα λεπτό στρώμα χιονιού. Πλέον, όμως, το μεγαλύτερο πάχος του πάγου δεν επιτρέπει στους ταράνδους να σκάβουν με τα κέρατα και τις οπλές τους ώστε να φτάνουν σε τροφή.

Σε μια μελέτη που δημοσιεύθηκε στο επιστημονικό περιοδικό Nature αναφέρεται ότι η Αρκτική θερμαίνεται τέσσερις φορές ταχύτερα από τον υπόλοιπο πλανήτη και πως αυτή η επιτάχυνση επηρεάζει όλες τις περιοχές μεγάλου υψομέτρου. Ακόμη και στις Αλπεις, όπου σύντομα πρόκειται να ξεκινήσει η νέα χιονοδρομική σεζόν, ούτε χιόνι (φυσικό) υπάρχει αρκετό, ούτε πολύ κρύο κάνει. Μόνο σε ορισμένα μέρη στη Γαλλία και στην Ελβετία, σε υψόμετρο άνω των 2.500 μ., οι χιονοπτώσεις επέτρεψαν τις πρώτες καταβάσεις, ενώ σε χαμηλότερα υψόμετρα το φάσμα του ολοένα πιο αφύσικου (πιο ζεστού) καιρού αποκλείει ακόμη και τη δυνατότητα παραγωγής τεχνητού χιονιού.

Ωστόσο ο συναγερμός δεν αφορά μόνο τη Λαπωνία και τις Αλπεις. Επικαλούμενος μια άλλη έρευνα, που δημοσιεύθηκε στο Scientific Reports, ο δημοσιογράφος της Repubblica σημειώνει ότι οι παγετώνες της Παταγονίας, στη νότια Αργεντινή, κινδυνεύουν επίσης να εξαφανιστούν σύντομα: η υποχώρηση των μετώπων τους είναι πλέον σταθερή και αυτό που την προκαλεί είναι η ζέστη. Μόνο αν η υπερθέρμανση του πλανήτη δεν ξεπεράσει τον 1,5 βαθμό τον επόμενο αιώνα θα μπορούσαν οι χιονοπτώσεις να συμβάλουν στη διατήρησή τους. Ομως σύμφωνα με τις εκτιμήσεις των ειδικών οι θερμοκρασίες στην Παταγονία τις επόμενες πέντε δεκαετίες θα μπορούσαν να αυξηθούν έως και κατά 2,8 βαθμούς.

Ιδιαίτερα ανησυχητική είναι η κατάσταση και στην οροσειρά των Ιμαλαΐων, με τους επιστήμονες να προειδοποιούν ότι οι παγετώνες λιώνουν με τρομακτική ταχύτητα. Το λιώσιμο προκαλεί υπερχείλιση ρεμάτων και ποταμών σε απόσταση εκατοντάδων χιλιομέτρων και δεκάδες λίμνες κινδυνεύουν να ξεχειλίσουν. Πόλεις και χωριά ζουν πλέον με τον φόβο της εκκένωσης, ακόμη και της οριστικής μετακόμισης των κατοίκων. Ετσι, μετά την Αφρική, τώρα και η Ασία, όπου η ζωή εξαρτάται από τους παγετώνες και το χιόνι που συσσωρεύουν οι μουσώνες στα Ιμαλάια, αντιμετωπίζει τις πρώτες εσωτερικές μεταναστεύσεις εξαιτίας της κλιματικής κρίσης.

. . .