«Μαζί για το Παιδί»: Η Ψυχική Υγεία των Νέων Σήμερα

To «Μαζί για το Παιδί» και ο επιστημονικός διευθυντής του οργανισμού, καθηγητής Αργύρης Στριγγάρης, διοργάνωσαν με μεγάλη επιτυχία την διεθνή ημερίδα με τίτλο «Η Ψυχική Υγεία των Νέων Σήμερα», το Σάββατο 5 Οκτωβρίου 2024, στο Μέγαρο Μουσικής Αθηνών. Η ημερίδα υλοποιήθηκε σε συνεργασία με την Α’ Ψυχιατρική Κλινική του Αιγινήτειου Νοσοκομείου του Πανεπιστημίου Αθηνών και υπό την αιγίδα του υπουργείου Υγείας.

Την Ημερίδα τίμησε με την παρουσία της η αναπληρώτρια υπουργός Υγείας Ειρήνη Αγαπηδάκη, την οποία προλόγισε ο ομότιμος καθηγητής Παιδιατρικής και επίτιμος πρόεδρος του «Μαζί για το Παιδί», Χ. Μπαρτσόκας. Η κυρία Αγαπηδάκη απηύθυνε χαιρετισμό και δήλωσε σχετικά: «Η διεθνής ημερίδα “Η Ψυχική Υγεία των Νέων Σήμερα” που διοργάνωσε το “Μαζί για το Παιδί”, είναι μια σημαντική πρωτοβουλία, που φέρνει στο επίκεντρο τις προκλήσεις που αντιμετωπίζουν οι νέοι στη σύγχρονη εποχή. Έχοντας ξεκινήσει από τον τομέα της ψυχικής υγείας, είναι αλήθεια ότι όταν είσαι ψυχολόγος σε καθορίζει αυτή η ιδιότητα. Ο,τι κι αν υπηρετείς στο μέλλον έχεις πάντα αυτή τη ματιά. Νιώθω πραγματικά χαρούμενη που μπορώ να συνεισφέρω, ώστε να δυναμώσουμε το σύστημα ψυχικής υγείας της χώρας μας. Πάμε να αλλάξουμε το περιβάλλον που έρχεται και επιδρά στο παιδί, στον έφηβο, στην οικογένεια και δημιουργεί όλα αυτά τα θέματα ψυχικής υγείας».

Ο καθηγητής Αργύρης Στριγγάρης, επιστημονικός διευθυντής του «Μαζί για το Παιδί», τόνισε από την πλευρά του: «Η ελληνική κοινωνία ενδιαφέρεται πλέον πολύ για την ψυχική υγεία των νέων και ανησυχεί για την πορεία της. Η διεθνής ημερίδα του “Μαζί για το Παιδί” έγινε για να μιλήσει με την κοινωνία για τα προβλήματα στην ψυχική υγεία, αλλά και την πρόοδο που έχει γίνει και να βοηθήσει να βρεθούν λύσεις. Η Ημερίδα βρήκε μεγάλη ανταπόκριση, όπως έδειξε η αθρόα συμμετοχή και το ότι υπήρξε τόσο μαζική η παρουσία νέων ανθρώπων στο ακροατήριο, δηλαδή εκείνων που το πρόβλημα τους αφορά άμεσα. Η Ημερίδα έφερε μαζί ανθρώπους από διαφορετικούς χώρους και με διαφορετικές επιστημονικές καταβολές να μιλήσουν για τα καυτά θέματα της ψυχικής υγείας. Η διαφορετικότητα αυτή ήταν ορατή τόσο στη σύνθεση του ακροατηρίου, όσο και στους ειδικούς που ήρθαν ως ομιλητές. Οι ερωτήσεις που έγιναν ήταν καίριες, τόσο μέσα όσο και έξω από την αίθουσα. Και σίγουρα θα συνεχιστούν μέσω συνεργασιών που προέκυψαν από την ημερίδα».

Ολοκληρώνοντας την Ημερίδα, ακροατής ρώτησε όλους τους ομιλητές, αν είχαν ένα πράγμα που θα μπορούσαν να κάνουν ή να ζητήσουν τι θα ήταν αυτό. Καθένας έπρεπε να πει κάτι διαφορετικό. Ακολουθούν συνοπτικά οι απαντήσεις κάθε ομιλήτριας και ομιλητή, με αλφαβητική σειρά:

• Η καθηγήτρια Tamsin Ford (Cambridge), θέλει να υπάρξουν άμεσα παρεμβάσεις για τον σχολικό εκφοβισμό. Ανέφερε ότι υπάρχει σημαντική τεκμηρίωση για τις παρεμβάσεις αυτές σε σχολεία και ότι μπορεί να έχουν μεγάλο αντίκτυπο στην κοινωνία.

• Ο καθηγητής Peter Fonagy (UCL, Anna Freud Centre), παρατήρησε ότι δεν υπάρχει συσχέτιση ανάμεσα στον αριθμό ωρών που περνάει κανείς στο σχολείο και το πόσο καλά θα πάει ένα παιδί ακαδημαϊκά ή σε σχέση με την ψυχική του υγεία. Αντιθέτως η πίεση για σχολικές επιδόσεις είναι παράγοντας κινδύνου—ένα παιδί που τρέχει από το σχολείο στο φροντιστήριο και από εκεί στο διάβασμα συνέχεια, έχει χρόνο για την στοιχειώδη ευχαρίστηση στην ζωή του; Η μείωση των σχολικών ωρών και η βελτίωση της σχολικής εμπειρίας θα μπορούσε να κάνει μεγάλη διαφορά και είναι εύκολο να γίνει.

• Ο επίκουρος καθηγητής Μαρίνος Κυριακόπουλος (ΕΚΠΑ) ανέφερε τη σημασία της ακόμη καλύτερης επικοινωνίας μεταξύ υπηρεσιών ψυχικής υγείας αλλά και συναφών τομέων (π.χ. κοινωνικών υπηρεσιών, σχολείων, αστυνομίας, νοσοκομείων). Ανέφερε ότι η ηλεκτρονική διασύνδεση, αλλά και η κοινή δουλειά μεταξύ παρόχων υγείας θα πρέπει να γίνει προτεραιότητα για όλους προς όφελος των παιδιών και των οικογενειών τους.

• Η ομότιμη καθηγήτρια Φρόσω Μόττη-Στεφανίδη (ΕΚΠΑ) κατέδειξε ότι η θετική ένταξη των μεταναστών είναι σημαντική τόσο για τη δική τους ψυχική υγεία ευημερία όσο και για την κοινωνική συνοχή και ευημερία της χώρα υποδοχής. Το μέλλον των παιδιών μεταναστών είναι άρρηκτα συνδεδεμένο με αυτό της νέας τους πατρίδα. Πρότεινε την προώθηση της αποδοχής των μεταναστών μέσω εκστρατειών ενημέρωσης που θα βοηθήσουν να αναδειχθεί η συνεισφορά των μεταναστών στις κοινωνίες υποδοχής, η σημασία της θετικής τους προσαρμογής καθώς και να αποκτήσουν οι νέοι μετανάστες την αίσθηση του ανήκειν στην κοινωνία της χώρας υποδοχής.

• Η καθηγήτρια Κατερίνα Παπανικολάου (ΕΚΠΑ) παρατήρησε τις ελλείψεις οι οποίες υπάρχουν σε περιοχές της χώρας και την άνιση κατανομή των υπηρεσιών που παρατηρείται και ευχήθηκε να καταρτιστεί το κατάλληλο σχέδιο ώστε να έχουν όλοι οι νέοι σε κάθε περιοχή της χώρας πρόσβαση στις κατάλληλες υπηρεσίες για την ψυχική τους υγεία.

• Η καθηγήτρια Νένη Περβανίδου (ΕΚΠΑ) τόνισε την άρρηκτη σύνδεση μεταξύ της δουλειάς που κάνουν οι παιδίατροι και της ψυχικής υγείας των παιδιών—η υγεία των νέων πρέπει να περιλαμβάνει και την ψυχική υγεία. Έτσι ζήτησε οι νέοι παιδίατροι να λαμβάνουν ακόμη μεγαλύτερη εκπαίδευση και να έχουν μεγαλύτερη έκθεση σε ζητήματα ψυχικής υγείας και ανάπτυξης των παιδιών ώστε να μπορούν να μπορούν να προσφέρουν ολοκληρωμένη αντιμετώπιση στους ασθενείς τους και να διευκολύνεται η διασύνδεση με παιδοψυχιάτρους και άλλους ειδικούς ψυχικής υγείας.

• Ο καθηγητής Νίκος Στεφανής (ΕΚΠΑ) ζήτησε την συμπερίληψη όλων των επαγγελματιών ψυχικής υγείας και την διεπιστημονική, πολυκλαδική αντιμετώπιση των προβλημάτων ψυχικής υγείας των νέων. Τόνισε ότι στην χώρα μας θα είναι σημαντικό να υπάρξει ένα μοντέλο που δεν θα είναι αμιγώς ιατροκεντρικό αλλά θα βασίζεται στην ολιστική αντιμετώπιση.

• Ο καθηγητής Αργύρης Στριγγάρης (ΕΚΠΑ, UCL, Anna Freud Centre) υπογράμμισε την ανάγκη να υπάρξει διαφάνεια και τεκμηρίωση στην καταγραφή και αντιμετώπιση των προβλημάτων ψυχικής υγείας των παιδιών ώστε να μπορούμε να ξέρουμε αν αυτά που κάνουμε βοηθούν ή βλάπτουν. Τόνισε ότι η χώρα μας είναι μια από τις ελάχιστες που δεν διαθέτουν επιδημιολογικά δεδομένα για την παιδική ψυχική υγεία και επανέλαβε ότι είναι επιτακτική η ανάγκη να γίνει επιστημονική καταγραφή των προβλημάτων των νέων στην χώρα μας και των τρόπων αντιμετώπισής τους. Μόνο έτσι θα μπορέσουμε να δούμε βελτίωση των υπηρεσιών που παρέχουμε στους νέους.

Σημειώνεται ότι η Ημερίδα ξεκίνησε με τον πιο ελπιδοφόρο τρόπο: νέοι επαγγελματίες ψυχικής υγείας παρουσίασαν την εξαιρετική δουλειά τους, κηρύσσοντας την επιστημονική έναρξη του συνεδρίου: ο Νίκος Σαρίδης (ειδικευόμενος Ψυχιατρικής) μίλησε για την αύξηση των προβλημάτων ψυχικής υγείας στου νέους· ο Λάμπρος Ασημακόπουλος (ειδικευόμενος Ψυχιατρικής) για το πώς να καταλάβουμε την αιτιολογία των προβλημάτων δυσμορφίας σώματος στους εφήβους· η κυρία Πέιου (ειδικευόμενη Ψυχιατρικής παιδιών και εφήβων) έδειξε τα αποτελέσματα της πανελλήνιας μελέτης για τους ειδικευόμενους ιατρικών ειδικοτήτων· και τέλος η ομάδα ψυχολόγων του Συμβουλευτικού Κέντρου του «Μαζί για το Παιδί» (Ελένη Κουτσοπούλου, Μάγια Μεταξοπούλου, Ιόλη Οικονόμου και Νίκος Γιώτας) κατέδειξαν το μεγάλο έργο που κάνει σε όλη την Ελλάδα το «Μαζί για το Παιδί» για την ψυχική υγεία ειδικά των ευάλωτων παιδιών ανά την Ελλάδα.

Η Ημερίδα υλοποιήθηκε με την ευγενική υποστήριξη του κ. Γιώργου Κωνσταντέλλη.

. . .