Λος Αντζελες: Έτσι «δέθηκαν» τα χέρια της Πυροσβεστικής – Τα λάθη που οδήγησαν στην τραγωδία

Ωστόσο, όπως αναφέρει σε ανάλυσή της η Washington Post, στο οικοσύστημα του Λος Άντζελες οι πυρκαγιές στις πλαγιές του Λος Άντζελες αποτελούν πάντα ένα… ετήσιο τελετουργικό.

Μόνο που αυτή τη φορά, οι φλόγες εισέβαλαν στις πυκνοκατοικημένες γειτονιές, σκοτώνοντας τουλάχιστον 11 ανθρώπους και καταστρέφοντας χιλιάδες σπίτια, με τους πολίτες να μπαίνουν σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης με ζητούμενο την ίδια τους την επιβίωση.

Ένα κρίσιμο ερώτημα που δεν έχει απαντηθεί ακόμη από τους αξιωματούχους είναι το γιατί η μεγαλύτερη πόλη της Καλιφόρνια, μιας πολιτείας που δεκαετίες τώρα προσπαθεί να οχυρωθεί ενάντια στις πυρκαγιές, δεν τα κατάφερε ούτε τώρα.

Οι πολιτειακοί κανονισμοί απαιτούσαν από τους κατοίκους στις γειτονιές υψηλού κινδύνου να δημιουργούν απομονωμένες ζώνες, χωρίς βλάστηση γύρω από τα σπίτια τους. Η Καλιφόρνια είχε επενδύσει δισεκατομμύρια δολάρια για να μειώσει την ποσότητα της ξυλώδους καύσιμης ύλης που καίνε οι πυρκαγιές. Διέθετε τη μεγαλύτερη δύναμη πυρόσβεσης στη χώρα.

Οι ειδικοί προς το παρόν στέκονται σε τρεις παράγοντες:

• Την αστική εξάπλωση
• Την άρνηση των πολιτών στην εκκαθάριση της βλάστησης γύρω από τα σπίτια τους
• Στο σύστημα ύδρευσης που δεν ήταν σχεδιασμένο για να καταπολεμήσει πολλαπλές μεγάλες πυρκαγιές ταυτόχρονα.

Αυτά τα στοιχεία οδηγούν στο συμπέρασμα, ότι η κλιματική αλλαγή είχε «τροφοδοτήσει» με καύσωνα τους λόφους που περίμεναν μια πρώτη σπίθα για να ξεσπάσουν οι μαζικές πυρκαγιές που οδήγησαν στην καταστροφή.

«Υπήρχαν πολλά που θα μπορούσαν και θα έπρεπε να είχαν γίνει», δήλωσε ο Τίμιθι Ίνγκελσμπι, εκτελεστικός διευθυντής της οργάνωσης «Firefighters United for Safety, Ethics and Ecology» με έδρα το Όρεγκον. «Δεκαετίες πριν μάθουμε για την κλιματική αλλαγή, γνωρίζαμε ότι αυτού του είδους η αστική εξάπλωση ήταν ένας μεγάλος κίνδυνος».

Δεν χτίζεις στο βουνό…

Οι δύο κοινότητες που αποδεκατίστηκαν από τις πυρκαγιές, η Αλταντένα και το Πάλισεϊντς, χτίστηκαν πριν από δεκαετίες στους πρόποδες βουνών που καίγονται συχνά. Οι διάσπαρτες μονοκατοικίες που παρατάσσονται σε στενούς, ελικοειδείς δρόμους, είναι απίθανο να προστατευθούν και ακόμη πιο δύσκολο να εκκενωθούν άμεσα.

Αυτό που κάποτε αποτελούσε ριψοκίνδυνη κίνηση, σήμερα θεωρείται άκρως επικίνδυνο, καθώς η ξηρασία, η αυξανόμενη ζέστη και οι δεκαετίες καταστολής των πυρκαγιών τροφοδοτούν μεγαλύτερες πυρκαγιές, λένε οι ειδικοί. Ερευνητές που μελετούν τις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής διαπίστωσαν ότι η σοβαρότητα των πυρκαγιών αυξήθηκε στην Καλιφόρνια κατά 30% μεταξύ της δεκαετίας του 1980 και του 2010. Οι πιθανότητες να πιάσει φωτιά ένα σπίτι που βρίσκεται πάνω ή κοντά στις άγριες εκτάσεις γύρω και δίπλα στην κομητεία του Λος Άντζελες αυξάνονται μαζί με την ένταση των ακραίων καιρικών συνθηκών.

Από το πρωί του Σαββάτου (11/1), περισσότερο από το 70% των καμένων περιοχών στην κομητεία του Λος Άντζελες ανήκε σε ζώνες που η πολιτεία καθόρισε ότι είχαν πολύ υψηλό κίνδυνο πυρκαγιάς, αναφέρει η Washington Post επικαλούμενη στοιχεία του Τμήματος Δασών και Πυροπροστασίας της Καλιφόρνιας και του Εθνικού Διακλαδικού Κέντρου Πυρκαγιών. Η πυρκαγιά του Πάλισεϊντς εξαπλώθηκε σε μια περιοχή που θεωρήθηκε σχεδόν εξ ολοκλήρου υψηλού κινδύνου.

Τα σπίτια «ευθυγραμμίστηκαν» με τη φορά των ανέμων

Ο Ζίκι Λάντερ, ειδικός στη χαρτογράφηση πυρκαγιών στο Τσίκο της Καλιφόρνια και διευθυντής ενός διαδικτυακού καταστήματος αφιερωμένου στις πληροφορίες για τις πυρκαγιές που ονομάζεται «Lookout», δήλωσε ότι η τοποθεσία και ο σχεδιασμός της γειτονιάς Πάλισεϊντς, που βρίσκεται ανάμεσα στο πάρκο Τοπάνγκα και τον Ειρηνικό Ωκεανό, την καθιστούν ιδιαίτερα ευάλωτη στη φωτιά – και σχεδόν αδύνατο να προστατευτεί.

Ορισμένα από τα πιο ακριβά σπίτια στο Πάλισεϊντς χτίστηκαν στην άκρη γκρεμών, ή σε απότομα φαράγγια που εκτείνονται από τα βουνά προς τον ωκεανό. «Τα σπίτια είναι τέλεια ευθυγραμμισμένα με την κατεύθυνση των επικρατούντων ανέμων Santa Ana», δήλωσε ο Λάντερ, αναφερόμενος στους θερμούς βορειοανατολικούς ανέμους που πνέουν από το εσωτερικό της Νότιας Καλιφόρνιας προς την ακτή. «Είναι πολύ αργά μετά την κατασκευή της πόλης για να σκεφτούμε αυτά τα πράγματα».

Το καθάρισμα χόρτου, θάμνων και άγριων φυτών σε αυτές τις πλαγιές είναι «φυσικά αδύνατη», είπε ο Λάντερ: «Ούτε κάποιος δεμένος με σχοινί και αλυσοπρίονο δεν θα μπορούσε να καθαρίσει την περιοχή αυτή».

Η Μόλι Μόουερι, η οποία το 2020 συνέταξε μια έκθεση για την κομητεία του Λος Άντζελες σχετικά με τον τρόπο μείωσης του κινδύνου πυρκαγιάς, δήλωσε ότι η κομητεία λαμβάνει πλέον υπόψη τις πυρκαγιές κατά την εξέταση των σχεδίων ανάπτυξης νέων κατοικιών.

Ωστόσο, το πρόβλημα είναι ότι σχεδόν το 90% του αποθέματος κατοικιών της κομητείας χτίστηκε πριν από το 1990, προτού τεθούν σε ισχύ πολλές απαιτήσεις υποδιαιρέσεων ή οικοδομικού κώδικα για τους κινδύνους από πυρκαγιές.

Μόλις η πυρκαγιά εισέλθει σε αυτές τις κοινότητες, τα σπίτια είναι η καύσιμη ύλη. «Βλέπουμε απλώς το αποκορύφωμα παραγόντων δεκαετιών ανάπτυξης», δήλωσε η Μόουερι.

Ο Νικ Άρνζεν, μέλος του δημοτικού συμβουλίου στην Αλταντένα, όπου χιλιάδες σπίτια, επιχειρήσεις, εστιατόρια και πάρκα χάθηκαν στην πυρκαγιά Ίτον, δήλωσε ότι η μη ενσωματωμένη κοινότητα στην κομητεία του Λος Άντζελες προσπαθεί να αντιμετωπίσει τους κινδύνους πυρκαγιάς. Πριν από λιγότερο από ένα μήνα, ο πρόεδρος του δημοτικού συμβουλίου έγραψε επιστολή στην επόπτρια της κομητείας του Λος Άντζελες Κάθριν Μπέργκερ, συνιστώντας της να υιοθετήσει ένα αμφιλεγόμενο σχέδιο χρήσης γης που θα κατευθύνει την ανάπτυξη μακριά από τους πρόποδες της Αλταντένα «και άλλες ζώνες υψηλού κινδύνου πυρκαγιάς».

«Να μειωθεί ο συντελεστής δόμησης»

Το σχέδιο αυτό αποτελούσε αντικείμενο συζήτησης εδώ και μήνες. Οι κάτοικοι που ανησυχούσαν για την ευπάθεια της κοινότητας σε μια «κόλαση» που ξεσπά από την πλαγιά των βουνών Σαν Γκράμπριελ τάχθηκαν υπέρ του σχεδίου.

Άλλοι όμως δεν ήθελαν να χάσουν τη δυνατότητα να αναπτύξουν τις ιδιοκτησίες τους στους λόφους. Ο Άρνζεν και τα άλλα μέλη του συμβουλίου συνέστησαν να ελαχιστοποιηθεί ο συντελεστής δόμησης ανά στρέμμα . Ήταν ένα σημαντικό βήμα πυροπροστασίας, κατά τη γνώμη του, που ήρθε πολύ αργά.

«Γνωρίζαμε πριν από αυτό το γεγονός, ότι αν ξεκινήσει μια πυρκαγιά, είναι σχεδόν αδύνατο να σταματήσει», δήλωσε ο Άρνζε, ο οποίος έχασε το σπίτι του στην πυρκαγιά. «Προσπαθούσαμε να το αντιμετωπίσουμε και απλά το χάσαμε».

Αγνοήθηκαν οι προειδοποιήσεις εκκαθάρισης της βλάστησης

Πριν απειληθεί ένα σπίτι, οι ειδικοί λένε ότι ένα από τα λίγα βήματα που μπορούν να κάνουν οι ιδιοκτήτες σπιτιού για να προστατέψουν την ιδιοκτησία τους από τη φωτιά, είναι ο καθαρισμός της από χόρτα και θάμνους, απομακρύνοντας την καύσιμη ύλη. Στην Καλιφόρνια, οι άνθρωποι που ζουν σε επικίνδυνες περιοχές είναι υποχρεωμένοι να διατηρούν ένα ρυθμιστικό πεδίο γύρω από τα σπίτια τους – μια περίμετρο πέντε μέτρων χωρίς βλάστηση, γνωστή ως «αμυντικός χώρος».

Αλλά στην πράξη, οι κανόνες δεν τηρούνται. Πολλοί ιδιοκτήτες σπιτιών διστάζουν να αφαιρέσουν ξύλινους φράχτες, να ξαναφυτέψουν τους κήπους τους και να κλαδέψουν τα χαμηλότερα κλαδιά στα πεύκα. Αεροφωτογραφίες της γειτονιάς Πάλισεϊντς που ελήφθησαν πριν από την πυρκαγιά δείχνουν σπίτια περιτριγυρισμένα από πράσινο, ένα συνηθισμένο θέαμα σε πλούσιες περιοχές όπου οι κάτοικοι δίνουν ιδιαίτερη σημασία στην ιδιωτικότητα.

Ο κανόνας των πέντε μέτρων της Καλιφόρνια «ήταν πολύ αμφιλεγόμενος», δήλωσε ο Κεν Πίμλοτ, πρώην επικεφαλής της Cal Fire και πυροσβέστης επί 30 χρόνια. «Οι κάτοικοι ήταν αρνητικοί για το ”τι θα κάνω με τον φράχτη μου, τα φυτά μου που μου αρέσουν κτλ”», είπε.

Εδώ και σχεδόν δύο δεκαετίες, οι εθελοντές στην Αλταντένα συγκεντρώνονται κάθε άνοιξη για να κόψουν το γρασίδι και να απομακρύνουν τα άγρια φυτά γύρω από τη γειτονιά τους, που είναι χωμένη στους πρόποδες του Εθνικού Δάσους του Άντζελες. Μοιράζονται έτσι μια βαθιά αίσθηση της «ευπάθειάς» τους στις πυρκαγιές.

Καυγάδες για τον θόρυβο των χορτοκοπτικών μηχανημάτων

Αλλά δεν το γνώριζαν όλοι γύρω τους. Ο Γουίλιαμ Ρέιμσιγιερ, ένας από τους επικεφαλής του Συμβουλίου Πυρασφάλειας του «Meadows», δήλωσε ότι οι εκκλήσεις της ομάδας για τη δημιουργία ζωνών πυροπροστασίας συχνά αγνοούνταν. Την περασμένη άνοιξη, το κούρεμα του χόρτου οδήγησε ακόμη και σε… μικροκαυγάδες μεταξύ γειτόνων που ενοχλήθηκαν από το θόρυβο των χορτοκοπτικών μηχανημάτων.

«Κάποιοι φαίνεται ότι δεν ενδιαφέρονταν να κάνουν ούτε το ελάχιστο για να μην καεί το σπίτι τους», δήλωσε ο Ρέιμσιγιερ, το σπίτι του οποίου επέζησε από τη φωτιά. «Ίσως η δουλειά που κάναμε έκανε τη διαφορά».

Από την άλλη, η Χέλντις Τόπελ, η οποία μετακόμισε στο σπίτι της στην πλαγιά του λόφου στο Πάλισεϊντς το 1973, δήλωσε ότι η ίδια και οι κοντινοί γείτονές της προσπάθησαν να προστατευτούν από τις πυρκαγιές, αλλά δεν τα κατάφεραν: «Καθάρισα τον χώρο μου, αλλά το σπίτι μου κάηκε. Η έντονη βλάστηση είναι το πρόβλημα, πάντα ήταν». Ωστόσο, επιλέξαμε να ζήσουμε στην περιοχή επειδή απολαμβάναμε τόσο πολύ το πράσινο». «Εγώ τήρησα τους νόμους στο έπακρο, αλλά ούτε αυτό με βοήθησε. Η γειτονιά είχε όλα όσα δεν έπρεπε να έχει» κατέληξε.

Το σχέδιο Μπάιντεν που έμεινε… στο συρτάρι

Το 2022, η κυβέρνηση Μπάιντεν ανακοίνωσε ένα σχέδιο για τη μείωση του κινδύνου πυρκαγιάς σε 50 εκατομμύρια στρέμματα γης, μια προσπάθεια που εκτιμούσε ότι θα κόστιζε περίπου 50 δισεκατομμύρια δολάρια. Αλλά χρηματοδοτήθηκε μόνο εν μέρει, με 3 δισεκατομμύρια δολάρια από το νόμο του 2021 για τις επενδύσεις σε υποδομές και την απασχόληση.

Ο Μάικλ Γουάρα, ειδικός σε θέματα κλίματος και ενέργειας στο Ινστιτούτο Περιβάλλοντος του Στάνφορντ Γουντς, δήλωσε ότι ο Εθνικός Δρυμός του Λος Άντζελες, όπου ξέσπασε μια τεράστια πυρκαγιά το βράδυ της περασμένης Τρίτης (7/1), έχει χρησιμοποιήσει προκαθορισμένες πυρκαγιές -όπου οι αξιωματούχοι καίνε προληπτικά πυρκαγιές με ελεγχόμενο τρόπο- για την προστασία των επικίνδυνων περιοχών. Αλλά οι διαχειριστές των δασών και οι αξιωματούχοι δεν απάντησαν σε αίτημα για σχολιασμό.

«Ειλικρινά πιστεύω ότι η Καλιφόρνια δεν μπορεί να περιμένει την ομοσπονδιακή κυβέρνηση», δήλωσε ο Γούαρα. «Αν η Cal Fire ήθελε να κάνει προδιαγεγραμμένες πυρκαγιές σε εθνικά δασικά εδάφη, θα μπορούσε να συνεργαστεί με τη Δασική Υπηρεσία και να το κάνει», είπε.

Μέσα σε όλα… τελειώνει και το νερό

Το σύστημα ύδρευσης του Λος Άντζελες δεν σχεδιάστηκε ποτέ για την καταπολέμηση των πυρκαγιών και όταν ξέσπασαν οι πολλαπλές πυρκαγιές, δεν μπόρεσε να αντεπεξέλθει. Καθώς οι πυροσβέστες έτρεχαν για να καταπολεμήσουν τις φλόγες, οι δεξαμενές αποθήκευσης νερού για ορισμένα τμήματα της πόλης και τα συστήματα άντλησης που το μεταφέρουν υπερφορτώθηκαν.

«Δεν υπάρχει αστικό σύστημα ύδρευσης σχεδιασμένο και κατασκευασμένο για την καταπολέμηση πυρκαγιών», δήλωσε ο Μάικλ ΜακΝατ, εκπρόσωπος της «Las Virgenes Municipal Water District», η οποία εξυπηρετεί 75.000 ανθρώπους στη βορειοδυτική κομητεία του Λος Άντζελες.

Το σύστημα προοριζόταν για την παροχή νερού σε σπίτια και επιχειρήσεις, είπε, και για να βοηθήσει τα πυροσβεστικά συνεργεία να υπερασπιστούν μια μεγάλη κατασκευή ή πολλά σπίτια, όχι πολλές γειτονιές ταυτόχρονα. «Οι δεξαμενές δεν ήταν σε θέση να ξαναγεμίσουν αρκετά γρήγορα για να καλύψουν τις τεράστιες ανάγκες της πυροσβεστικής», είπε.

Καθώς τα σπίτια καίγονταν, το νερό συνέχισε να ρέει μέσα από τους σωλήνες τους ακόμη και όταν έσπασαν ή έλιωσαν. Λίμνες νερού ξεχύνονταν από κατεστραμμένες ιδιοκτησίες. Το σύστημα «αιμορραγούσε», δήλωσε ο ΜακΝατ.

Μετά την έναρξη της πυρκαγιάς, ορισμένοι κάτοικοι του Πάλισεϊντς και τοπικοί ηγέτες εξέφρασαν την οργή τους όταν έμαθαν ότι μια μεγάλη δεξαμενή που τροφοδοτούσε με νερό τους τοπικούς κρουνούς είχε τεθεί εκτός λειτουργίας. Την Παρασκευή (10/1), ο κυβερνήτης της Καλιφόρνιας Γκάβιν Νιούσομ διέταξε έρευνα για την απώλεια της πίεσης του νερού στους πυροσβεστικούς κρουνούς και το κλείσιμο της δεξαμενής.

«Χρειαζόμαστε απαντήσεις για το πώς συνέβη αυτό», έγραψε σε επιστολή του προς την Υπηρεσία Ύδρευσης και Ενέργειας του Λος Άντζελες και τα Δημόσια Έργα της κομητείας του Λος Άντζελες.

Η δεξαμενή των 117 εκατομμυρίων γαλονιών της «Santa Ynez» είχε κλείσει για μήνες για να επισκευαστεί το κάλυμμά της, δήλωσε ο Μάρτι Άνταμς, πρώην γενικός διευθυντής και επικεφαλής μηχανικός της LADWP, η οποία διαχειρίζεται τη δεξαμενή και το σύστημα ύδρευσης.

Η δεξαμενή είναι μία από τις πολλές που διαχειρίζεται η DWP σε όλο το Λος Άντζελες, με συνολική χωρητικότητα άνω των 4,1 δισεκατομμυρίων γαλονιών. Η Santa Ynez είναι μία από τις πολλές τοπικές πηγές νερού, συμπεριλαμβανομένης της δεξαμενής Stone Canyon, η οποία ήταν ανοιχτή κατά τη στιγμή της πυρκαγιάς, και της δεξαμενής Πάλισεϊντς, η οποία ήταν κλειστή και ήταν εκτός λειτουργίας για χρόνια, δήλωσε ο Άνταμς.

Αξιωματούχοι της DWP δήλωσαν ότι η ζήτηση νερού στο Πάλισεϊντς τετραπλασιάστηκε κατά τη διάρκεια της πυρκαγιάς, ρίχνοντας την πίεση του νερού και αφήνοντας άδειους τους κρουνούς. «Αν η Santa Ynez είχε νερό, θα είχε βοηθήσει με κάποια από τα προβλήματα πίεσης, αλλά πιθανότατα θα κατέληγε στο ίδιο σημείο», δήλωσε ο Άνταμς και κατέληξε λέγοντας: «Δεν αποτελεί αστείρευτη πηγή νερού».