Λίβανος: Ευκαιρία για ανάκαμψη, όμως η Χεζμπολάχ είναι ακόμα εκεί

Ο Λίβανος βρίσκεται σε μια εξαιρετικά κρίσιμη καμπή της ιστορίας του, καθώς έχει τη δυνατότητα να επανακτήσει τον έλεγχο του πολιτικού και κοινωνικού του μέλλοντος, απαλλασσόμενος από την επιρροή της Χεζμπολάζ. Χάρη στην πτώση του Ασαντ και την κατάπαυση του πυρός στη Γάζα, μετά από χρόνια χάους, ο Λίβανος έχει αυτή τη μοναδική ευκαιρία, όπως υποστηρίζει με άρθρο του στους βρετανικούς Times ο ανταποκριτής τους, στη Βηρυτό Σαμέρ αλ- Ατρούς.

Από την ίδρυσή της, το 1982, η Χεζμπολάχ συστήθηκε ως οργάνωση αντίστασης κατά της ισραηλινής κατοχής στον Λίβανο. Σταδιακά, όμως, μετατράπηκε ουσιαστικά σε κράτος εν κράτει, με δικές της στρατιωτικές και οικονομικές δομές, αλλά και με κοινωνική επιρροή. Ωστόσο, μετά την ανατροπή τον περασμένο Δεκέμβριο του Μπασάρ αλ Ασαντ, η Συρία δεν αποτελεί πλέον αγωγό μεταξύ του Ιράν και της Χεζμπολάχ, γεγονός που καθιστά δύσκολο τον επανεξοπλισμό της Η βάση της Χεζμπολάχ μπορεί να παραμένει ισχυρή.

Παράλληλα, η επιρροή της Τεχεράνης έχει συρρικνωθεί καθώς, σύμφωνα με τους Times, υπάρχει πάντα ο φόβος περισσότερων χτυπημάτων από το Ισραήλ και κλιμάκωσης της έντασης από τη νέα αμερικανική κυβέρνηση. Μετά τις πρόσφατες εξελίξεις, πολιτικοί του Λιβάνου βλέπουν επιτέλους ένα παράθυρο ευκαιρίας. Ανεξάρτητος βουλευτής δηλώνει πως «υπάρχουν σημάδια αλλαγής».

Ωστόσο η σκιά του Ιράν είναι ακόμα εμφανής, γράφει ο δημοσιογράφος των Times, ακόμη και στην πρωτεύουσα. Στον δρόμο Χαφέζ αλ Ασαντ, ο οποίος οδηγεί στο αεροδρόμιο, μια φωτεινή πινακίδα διαβεβαιώνει τους περαστικούς: «Το Ιράν είναι πάντα δίπλα σας». Οντως, η Τεχεράνη χρηματοδοτεί τη Χεζμπολάχ από τότε που τέθηκε σε ισχύ η κατάπαυση του πυρός με το Ισραήλ, τον περασμένο Νοέμβριο.

Δυτικός διπλωμάτης υπολογίζει ότι «η Χεζμπολάχ είχε ξοδέψει περισσότερα από 400 εκατ. δολάρια προκειμένου να βοηθήσει τους σιίτες ψηφοφόρους, των οποίων τα σπίτια στη Βηρυτό και στον νότιο Λίβανο καταστράφηκαν στον πόλεμο. Το 90% αυτών των χρηματοδοτήσεων προήλθαν από το Ιράν. Ωστόσο, η πολιτοφυλακή θα χρειαστεί τουλάχιστον 1 δισ. δολάρια για να παραμείνει ζωντανή».

Σύμφωνα με την Παγκόσμια Τράπεζα, η ζημιά που προκλήθηκε από τον πόλεμο εκτιμάται σε 8,5 δισ. δολάρια, ποσό που το Ιράν θα δυσκολευτεί να προσφέρει. Η Χεζμπολάχ «δεν έχει πλέον το πολιτικό κεφάλαιο που είχε, δεν έχει το βάρος του Ιράν. Κάποτε αντιπροσώπευαν μια δύναμη που εκτεινόταν από το Ιράν μέχρι την Υεμένη» δηλώνει ο διπλωμάτης στους Times, επιθυμώντας να διατηρήσει την ανωνυμία του.

Η βάση της Χεζμπολάχ μπορεί να παραμένει ισχυρή, αλλά πλέον οι τριγμοί στο προάστιο της Νταχιγιέ –το προπύργιο της Χεζμπολάχ στη Βηρυτό και στον Νότο– δεν κρύβονται. Πρώην στρατιωτικός δηλώνει τους Times ότι έχασε και τα δύο σπίτια του, το ένα στη Βηρυτό και το άλλο στο χωριό Κχιάμ, στα νότια της χώρας, κατά τις ισραηλινές, αεροπορικές επιδρομές. Το σπίτι στη Βηρυτό είχε χρησιμοποιηθεί κρυφά από τη Χεζμπολάχ για την αποθήκευση πυραύλων με τους οποίους γίνονταν επιθέσεις σε πλοία, όπως έμαθε αργότερα.

Ενας άλλος υποστηρικτής της σιιτικής οργάνωσης, αξιωματικός που ζήτησε να μην κατονομαστεί, δήλωσε ότι «η Χεζμπολάχ δεν έπρεπε να εμπλακεί σε πόλεμο με το Ισραήλ προκειμένου να βοηθήσει τη Χαμάς στη Γάζα. Το τίμημα ήταν πολύ μεγάλο».

Μια κάτοικος του χωριού Κιαμ, η Σαμπάχ Χασάν, είδε το σπίτι και το παντοπωλείο της να καταστρέφονται. Ελαβε το ποσό των 11.690 ευρώ για το κατεστραμμένο σπίτι και τα έπιπλά της. «Τα χρήματα δεν είναι αρκετά». είπε στους Times, «αλλά δεν μπορούμε να πούμε τίποτα. Το ότι καταστράφηκαν οι περιουσίες μας είναι ασήμαντο σε σύγκριση με εκείνους που θυσίασαν τη ζωή τους». Μεταξύ των νεκρών κατά τις ισραηλινές αεροπορικές επιδρομές ήταν και ο Χασάν Νασράλα, ο τρίτος Γενικός Γραμματέας της Χεζμπολάχ, καθώς και μέλη της ανώτατης διοίκησης της σιιτικής παραστρατιωτικής οργάνωσης.

Η Χεζμπολάχ εξακολουθεί να βρίσκεται σε κατάσταση σοκ, αντιδρά όμως στα σχόλια περί αποδυνάμωσής της. Οι υποστηρικτές της επιχειρούν να πείσουν ότι η οργάνωση παραμένει δυνατή, παρελαύνοντας σε χριστιανικές και σουνιτικές γειτονιές στη Βηρυτό την περασμένη εβδομάδα και προκαλώντας την αντίδραση των αντιπάλων τους.

«Είναι σαν να διαλαλούν στους υποστηρικτές τους στον Λίβανο: “Κοιτάξτε τι μπορούμε να κάνουμε! Μην τα βάζετε μαζί μας”» σχολίασε ένας σουνίτης πολιτικός πράκτορας, ζητώντας και αυτός από τους Times να μην κατονομαστεί. Ο Μάικλ Γιανγκ, ανώτερος συντάκτης στο Κέντρο Μέσης Ανατολής Malcolm H. Kerr Carnegie, στη Βηρυτό, δήλωσε: «Η Χεζμπολάχ είχε πάντα στη διάθεσή της μια πληθώρα μοχλών που μπορούσαν να ελέγξουν τα πάντα. Είχαν επεξεργαστεί ένα σύστημα προκειμένου να διαμορφώσουν το κράτος γύρω από τα συμφέροντά τους. Τώρα ο παράγοντας εκφοβισμού έχει εκλείψει».

Ωστόσο δεν είναι λίγοι οι υποστηρικτές της Χεζμπολάχ που αμφισβητούν ότι η σιιτική παραστρατιωτική οργάνωση έχει υποβαθμιστεί. Ο Κασέμ Κασίρ, αναλυτής υπέρ της Χεζμπολάχ, δηλώνει πως «αυτό δεν είναι το τέλος της οργάνωσης». Αντιθέτως, υποστηρίζει ότι «το κίνημα έχει αναγεννηθεί και στο μέλλον θα είναι πιο ορθολογικό».

Για πολλούς Δυτικούς αναλυτές αυτή είναι η τελευταία ευκαιρία του Λιβάνου, μετά από δεκαετίες πολιτικής δυσλειτουργίας, με σεχταριστικές διαμάχες και οικονομικές κρίσεις, να ανακάμψει. Ο Ρίτσαρντ Κουγιουμτζιάν, επικεφαλής Εξωτερικών Υποθέσεων στο κόμμα των Λιβανικών Δυνάμεων, υποστηρίζει ότι «βρισκόμαστε σε ένα σημείο καμπής. Είτε η Χεζμπολάχ θα πειστεί ότι κτίζουμε ένα κράτος μαζί και ζούμε σε ισότιμη βάση, είτε θα ζήσουμε χωρίς κράτος».

Με τον έναν ή τον άλλον τρόπο η σημερινή συγκυρία προσφέρει στον Λίβανο μια μοναδική ευκαιρία για απελευθέρωση από την επιρροή της Χεζμπολάχ και για τη δημιουργία ενός κράτους που θα ελέγχει πλήρως το έδαφός του και θα προωθεί την ευημερία όλων των πολιτών του. Το αν ο Λίβανος θα καταφέρει να εκμεταλλευθεί αυτή την ευκαιρία εξαρτάται από την αποφασιστικότητα των πολιτικών ηγετών του και τη βούληση του λαού του για αλλαγή και ανεξαρτησία.

. . .