Κρίσιμες συνομιλίες στην Τζέντα για την Ουκρανία: Οι προσδοκίες, οι ελπίδες και τα αγκάθια

Η διπλωματία βγαίνει ξανά στο προσκήνιο με στόχο την επίτευξη προόδου στις συνομιλίες για τον τερματισμό του πολέμου στην Ουκρανία με όλα τα βλέμματα να είναι στραμμένα στις επαφές στη Τζέντα ανάμεσα σε υψηλόβαθμα ουκρανικά και αμερικανικά στελέχη, στον απόηχο των επαφών του Βολοντίμιρ Ζελένσκι με τον πρίγκιπα Αλ Σαλμάν.  Από την τροπή που θα πάρουν οι συνομιλίες αυτές την Τρίτη (11/3), ύστερα από την «εκρηκτική συνάντηση» του Ουκρανού προέδρου με τον Τραμπ που οδήγησε σε κρίση τις σχέσεις των δύο κρατών, θα κριθούν πολλά.    

Για την Ουκρανία ο στόχος είναι η αποκατάσταση των σχέσων με τις ΗΠΑ, η δημιουργία του κατάλληλου εδάφους για ανακωχή και φυσικά η αποκατάσταση της ανταλλαγής πληροφοριών η οποία σταμάτησε από τις ΗΠΑ. Ήδη το Κίεβο λέει ότι η απόσυρση της αμερικανικής υποστήριξης έχει καταστροφικές συνέπειες καθώς έχει οδηγήσει τους Ρώσους σε σημαντικές «νίκες» στο μέτωπο.

Από την πλευρά τους οι ΗΠΑ θα θέλουν να δουν αν η Ουκρανία είναι πρόθυμη και έτοιμη να κάνει μια συμφωνία προτού υποχωρήσει σε κάποιες από τις απαιτήσεις της. Πρακτικά αυτό σημαίνει ότι οι Αμερικανοί θέλουν οι Ουκρανοί να αναγνωρίσουν ότι θα πρέπει να κάνουν σοβαρές παραχωρήσεις σε πολλούς τομείς, συμπεριλαμβανομένης της απώλειας εδαφών.

Ωστόσο για να συμβεί αυτό θα πρέπει ο Ζελένσκι να κάνει ειρήνη με τον Ντόναλντ Τραμπ.

Ο υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ Μάρκο Ρούμπιο ο οποίος θα συναντηθεί με τον Ουκρανό ομόλογό του Άντριι Σιμπίχα είπε ότι θεωρεί θετική την πρόταση του Κιέβου για μερική κατάπαυση του πυρός για τον τερματισμό του τριετούς πολέμου με τη Ρωσία. «Δεν λέω ότι αρκεί μόνο αυτό, αλλά είναι το είδος της παραχώρησης που θα πρέπει να δείτε για να τερματιστεί η σύγκρουση», δήλωσε τη Δευτέρα (10/3) καθ΄οδόν προς τη Τζέντα.

Ο ίδιος στη συνέχεια πρόσθεσε πως η Ουκρανία «θα πρέπει να είναι προετοιμασμένη να κάνει δύσκολα πράγματα όπως οι Ρώσοι θα πρέπει να κάνουν δύσκολα πράγματα για να τελειώσει αυτό».

«Δεν πρόκειται να θέσω όρους για το τι πρέπει ή πρέπει να κάνουν», τόνισε.

«Θέλουμε να ακούσουμε για να δούμε πόσο μακριά είναι διατεθειμένοι να πάνε και να το συγκρίνουμε με αυτό που θέλουν οι Ρώσοι και μετά να δούμε πόσο μακριά είμαστε πραγματικά», υπογράμμισε ακόμη.

Ο επικεφαλής της αμερικανικής εξωτερικής πολιτικής ανέφερε ακόμη ότι και οι δύο πλευρές πρέπει να συνειδητοποιήσουν ότι «δεν υπάρχει στρατιωτική λύση» στη σύγκρουση και ότι μπορεί να επιλυθεί μόνο με «διπλωματικά μέσα».

Από την πλευρά του ο απεσταλμένος του προέδρου Ντόναλντ Τραμπ στη Μέση Ανατολή, Στιβ Γουίτκοφ. σε συνέντευξή του στο Fox News δήλωσε αισιόδοξος ο Ζελένσκι θα μπορούσε να επιστρέψει στις ΗΠΑ για να υπογράψει μια συμφωνία ορυκτών.

«Είμαι πραγματικά αισιόδοξος. Όλα τα σημάδια είναι πολύ, πολύ θετικά», είπε χαρακτηριστικά.

Εκτός από τη συμφωνία για τα ορυκτά πληροφορίες θέλουν την αμερικανική πλευρά να θέτει το θέμα της διεξαγωγής εκλογών στην Ουκρανία, το οποίο αποτελεί πάγιο αίτημα της Μόσχας η οποία αμφισβητεί την νομιμότητα του Ζελένσκι.

Η θητεία του Ουκρανού προέδρου, ο οποίος εξελέγη δημοκρατικά το 2019, θα έπρεπε να λήξει τον Μάιο του 2024. Τότε δεν έγιναν προεδρικές εκλογές λόγω του πολέμου και του στρατιωτικού νόμου στην Ουκρανία, εκατομμύρια κάτοικοι της οποίας έχουν φύγει στο εξωτερικό, ενώ το 20% του εδάφους της βρίσκεται υπό ρωσική κατοχή.

Η πρόταση του Κιέβου και ο ρόλος των Βρετανών

Το Κίεβο αναμένεται να προτείνει αεροπορική και ναυτική εκεχειρία με τη Ρωσία κατά τη διάρκεια των διαπραγματεύσεων, δήλωσε Ουκρανός αξιωματούχος στο Γαλλικό Πρακτορείο. Πρόκειται όπως αναφέρουν βρετανικά ΜΜΕ για συμβουλή που έδωσε στην ουκρανική πλευρά ο σύμβουλος εθνικής ασφάλειας του Κιρ Στάρμερ, Τζόναθαν Πάουελ με την ελπίδα ότι οι ΗΠΑ θα πειστούν να τερματίσουν την αναστολή της ανταλλαγής πληροφοριών με το Κίεβο. Επίσης μία τέτοια ανακωχή είναι πολύ πιο εύκολο να ελεγχθεί αν τηρείται.

Η Ρωσία είχε προηγουμένως απορρίψει την ιδέα μιας προσωρινής κατάπαυσης του πυρός, λέγοντας ότι ήταν μια προσπάθεια να κερδίσει χρόνο και να αποτρέψει τη στρατιωτική κατάρρευση της Ουκρανίας.

Διαρροές από το Κρεμλίνο αφήνουν να εννοηθεί ότι ο Πούτιν ίσως να είναι ανοιχτός σε μια εκεχειρία, αλλά με συγκεκριμένες προϋποθέσεις. Σύμφωνα με πηγές προσκείμενες στο Κρεμλίνο, η Μόσχα θα απαιτήσει επίσημη ουκρανική δέσμευση ουδετερότητας και αποκλεισμό ξένων ειρηνευτικών δυνάμεων.

Οι απαιτήσεις αυτές καθιστούν σχεδόν αδύνατη οποιαδήποτε συμφωνία, τουλάχιστον πριν αρχίσουν ουσιαστικές διαπραγματεύσεις.

Από τους κερδισμένους ανεξαρτήτως αποτελέσματος των συνομιλιών είναι αναμφίβολα η Σαουδική Αραβία. Έχοντας ισχυρούς δεσμούς τόσο με τις Ηνωμένες Πολιτείες όσο και με τη Ρωσία, σε αντίθεση με χώρες που είναι ευθυγραμμισμένες με το ΝΑΤΟ, δεν εμπλέκεται άμεσα σε κυρώσεις κατά της Ρωσίας και είναι ένας αποδεκτός συνομιλητής από όλες τις πλευρές.

Πρόκειται για ένα καλά μελετημένο σχέδιο καθώς τα τελευταία χρόνια, η Σαουδική Αραβία έχει αναπροσαρμόσει τις πολιτικές της προς την κατεύθυνση της ουδετερότητας στις παγκόσμιες συγκρούσεις με την ελπίδα να προσελκύσει δισεκατομμύρια επενδύσεων που θα μπορούσαν να βοηθήσουν στην επίτευξη του «Οράματος 2030» – του σχεδίου του πρίγκιπα διαδόχου για τη διαφοροποίηση της σαουδαραβικής οικονομίας από το πετρέλαιο.

Επίσης ο πρίγκιπας μπιν Σαλμάν έχει αποσυρθεί σημαντικά από την Υεμένη μετά από χρόνια πολέμου με τους γειτονικούς Χούθι, αποκαθιστά σταδιακά τους δεσμούς με τον περιφερειακό αντίπαλο Ιράν και έχει διατηρήσει στενές σχέσεις με την Κίνα και τη Ρωσία, όλα αυτά διατηρώντας παράλληλα τη στενή σχέση της Σαουδικής Αραβίας με τη Δύση.

Σύσκεψη στρατιωτικών από 32 χώρες στο Παρίσι

Τη ίδια στιγμή οι Ευρωπαίοι προσπαθούν να συστήσουν ένα κοινό μέτωπο απέναντι στις ΗΠΑ με στόχο την προστασία της Ουκρανία απέναντι στις ρωσικές απειλές. Για το λόγο αυτό στρατιωτικοί αξιωματούχοι από περισσότερες από 30 χώρες συμμετέχουν την Τρίτη (11/3) στον Παρίσι σε συνομιλίες για τη δημιουργία μιας διεθνούς δύναμης ασφαλείας για την Ουκρανία.

Η δύναμη που σχεδιάζεται από τη Γαλλία και τη Βρετανία θα έχει ως στόχο να καθησυχάσει την Ουκρανία και να αποτρέψει μια άλλη μεγάλης κλίμακας ρωσική επίθεση μετά από οποιαδήποτε κατάπαυση του πυρός, είπε ο αξιωματούχος. Θα μπορούσε να περιλαμβάνει βαρύ οπλισμό και αποθέματα όπλων που θα μπορούσαν να σπεύσουν μέσα σε λίγες ώρες ή ημέρες για να βοηθήσουν στην άμυνα της Ουκρανίας σε περίπτωση ρωσικής επίθεσης που παραβιάζει οποιαδήποτε εκεχειρία, αποκάλυψε Γάλλος αξιωματούχος που μίλησε υπό καθεστώς ανωνυμίας.

Το δεύτερο μέρος των συνομιλιών θα περιλαμβάνει «πιο ακριβείς και συγκεκριμένες» συζητήσεις όπου οι συμμετέχοντες θα κληθούν να πουν εάν και πώς οι στρατιώτες τους θα μπορούσαν να συνεισφέρουν, είπε ο αξιωματούχος.

Ο μακρύς κατάλογος των συμμετεχόντων θα περιλαμβάνει χώρες της Ασίας και της Ωκεανίας που θα συμμετάσχουν εξ αποστάσεως στις συνομιλίες.

Απόντες από τη συνάντηση είναι οι ΗΠΑ δεν προσκλήθηκαν επειδή τα ευρωπαϊκά έθνη ήθελαν να αποδείξουν ότι μπορούν να αναλάβουν την ευθύνη για ένα μεγάλο μέρος του πλαισίου ασφαλείας μετά την κατάπαυση του πυρός για την Ουκρανία.