Κι όμως υπάρχει! Αυτό είναι το «ευαγγέλιο» του Τραμπ για τους δασμούς

Οι παλινωδίες, οι απειλές, τα προς-πίσω και οι αιφνιδιαστικές κινήσεις του Τραμπ με τους δασμούς, με τελευταίο επεισόδιο την επιβολή δασμών 25% στα αυτοκίνητα που εισάγονται στις ΗΠΑ, έχουν πολλαπλές αρνητικές συνέπειες για την αμερικανική οικονομία. Με τον δείκτη S&P 500 να σημειώνει σοβαρές απώλειες, τον δείκτη καταναλωτικής εμπιστοσύνης να κινείται καθοδικά και τους αναλυτές της Wall Street να φοβούνται τον κίνδυνο της ύφεσης το συμπέρασμα που επικρατεί είναι ότι αμερικανός πρόεδρός αυτοσχεδιάζει. Οτι κινείται χωρίς σχέδιο και γι’ αυτό προκαλεί και τόσο μεγάλη ανασφάλεια.

Είναι έτσι; «Οχι, ακριβώς» σύμφωνα με ένα εξαιρετικά ενδιαφέρον δημοσίευμα της Washington Post που παρουσιάζει τον οδικό χάρτη, ή αν θέλετε το «ευαγγέλιο» της δασμολογικής πολιτικής του αμερικανού προέδρου το οποίο αριθμεί 41 σελίδες.

Οπως αναφέρει η κορυφαία αμερικανική εφημερίδα, οι χαοτικές εμπορικές πολιτικές του Τραμπ έχουν τροφοδοτήσει εικασίες μεταξύ επενδυτών και οικονομολόγων ότι η σκέψη του είναι τόσο φιλόδοξη που φτάνει μέχρι την αναθεώρηση των μεταπολεμικών εμπορικών κανόνων. Ενας από τους κορυφαίους οικονομικούς συμβούλους του Τραμπ συνέταξε ένα έγγραφο 41 σελίδων που περιγράφει τον οδικό χάρτη. Ονομάζεται Στίβεν Μίραν, υπήρξε σύμβουλος του υπουργείου Οικονομικών στην πρώτη κυβέρνηση Τραμπ και είναι πλέον πρόεδρος του οικονομικού του συμβουλίου. To όργανο αυτό συμβουλεύει τον πρόεδρο των ΗΠΑ για την οικονομική πολιτική και αποτελείται από τρία μόλις μέλη, περιλαμβανομένου του προέδρου.

Στο σημείο που βρισκόμαστε, ξένοι τραπεζίτες, επενδυτές της Wall Street και στελέχη του Κογκρέσου ξεκοκαλίζουν τη «βίβλο» του Μίραν αναζητώντας στοιχεία για το τι μέλλει γενέσθαι. Το πόνημα «A User’s Guide to Restructuring the Global Trading System» (Εγχειρίδια για την Αναδιάρθρωση του Παγκόσμιου Εμπορικού Συστήματος).

Σύμφωνα με τη Washington Post, το έγγραφο του Μίραν υποστηρίζει ότι οι μονομερείς δασμοί μπορεί να είναι απαραίτητοι για να αναγκαστούν οι εμπορικοί εταίροι των ΗΠΑ να προβούν σε αλλαγές. Ο οικονομολόγος γράφει ότι η ισχύς του δολαρίου τον τελευταίο μισό αιώνα έχει καταστήσει τις αμερικανικές εξαγωγές πολύ ακριβές για τον υπόλοιπο κόσμο και τις εισαγωγές πολύ φθηνές για να τις προσπεράσουν ως μη ελκυστικές οι αμερικανοί καταναλωτές, υποβαθμίζοντας έτσι την αμερικανική μεταποίηση και την εγχώρια βιομηχανική παραγωγή.

Ο Τραμπ θα μπορούσε κατά τον Μίραν να αναγκάσει δεκάδες χώρες να αυξήσουν την αξία των νομισμάτων τους, ενδεχομένως μέσω ενός εμπορικού πολέμου που θα εξαπολύσουν οι ΗΠΑ και θα ασκήσει αμείλικτη οικονομική πίεση στον υπόλοιπο κόσμο.

Προς το παρόν, πάντως, συνεχίζει η WP, δεν υπάρχει καμία ένδειξη ότι ο Λευκός Οίκος προχωρά σε συμφωνία με τo σχέδιο. Ο υπουργός Οικονομικών Σκοτ Μπέσεντ έχει δηλώσει δημοσίως πως θεωρεί ότι το αμερικανικό δολάριο πρέπει να είναι ισχυρό, ενώ οι ιδέες που περιγράφει ο Μίραν θα απαιτούσαν το δολάριο να είναι ασθενέστερο από τα νομίσματα άλλων χωρών.

«Ο πρόεδρος είναι πολύ ξεκάθαρος όταν μιλάει για δίκαιους και αμοιβαίους δασμούς», δήλωσε ο Μίραν στη Washington Post. «Οποιος πιστεύει ότι αυτό που έγραψα τον Νοέμβριο είναι η πολιτική ατζέντα που κρυφά εφαρμόζουμε αυτή τη στιγμή, απλά ψάχνει κάτι για να γράψει» προσθέτει, προσπαθώντας ίσως να θολώσει τα νερά.

Παρά ταύτα, σύμφωνα με τη Washington Post το έγγραφό του έχει προσελκύσει μεγάλο ενδιαφέρον από οικονομολόγους και άλλους παρατηρητές στο εσωτερικό και στο εξωτερικό, οι οποίοι προσπαθούν να κατανοήσουν τις αρνητικές επιπτώσεις που προκαλούν οι δασμοί ως μέρος ενός ευρύτερου οράματος.

Μάλιστα ορισμένοι αναλυτές της Wall Street έχουν επισημάνει ότι ακόμη και αν οι σύμβουλοι του Τραμπ δεν προχωρούν άμεσα στην υλοποίηση του σχεδίου του Μίραν που μοιάζει να συμφωνήθηκε τον περασμένο Νοέμβριο στην έπαυλη του Τραμπ στο Μαρ-α-Λάγκο, η κυβέρνηση θα μπορούσε να επιδιώξει αργότερα μια συμφωνία για το νόμισμα.

«Ο στόχος του Τραμπ για την αναζωογόνηση της εγχώριας μεταποίησης μπορεί να είναι αδύνατο να επιτευχθεί απλώς με το να μειώσουν οι άλλες χώρες τους δασμούς τους στις αμερικανικές εξαγωγές, γεγονός που αυξάνει την πιθανότητα να επανεμφανιστεί το ευρύτερο πρόγραμμα του Μιράν στην πορεία», σχολιάζει η WP. Και ενώ δεν υπάρχουν ενδείξεις για μια παγκόσμια νομισματική συμφωνία, οι σύμβουλοι του Τραμπ δηλώνουν δημοσίως ότι στοχεύουν σε χώρες που θεωρούν ότι έχουν υποτιμήσει τεχνητά τα νομίσματά τους —αντανακλώντας έτσι μια από τις βασικές ιδέες του εγγράφου του Μίραν.

Το έγγραφο έπαιξε καθοριστικό ρόλο στην απόφαση του Τραμπ να αναβαθμίσει τον Μιράν σε ανώτερο ρόλο στον Λευκό Οίκο, σύμφωνα με δύο ανθρώπους που γνωρίζουν το θέμα και μίλησαν στην αμερικανική εφημερίδα.

Ο Τραμπ σόκαρε τον κόσμο στην αρχή της θητείας του επιβάλλοντας δασμούς σε εισαγωγές αξίας εκατοντάδων δισεκατομμυρίων δολαρίων από την Κίνα, το Μεξικό και τον Καναδά. Οι δασμοί αυτοί έχουν ήδη οδηγήσει σε πτώση το χρηματιστήριο και έχουν αυξήσει τις πιθανότητες ύφεσης στις ΗΠΑ. Μετά τις ανακοινώσεις της Τετάρτη για τα αυτοκίνητα, προαναγέλλει τώρα την Ημέρα της Απελευθέρωσης, κατά το γνωστό πομπώδες ύφος του, παραπέμποντας στις ανακοινώσεις για την επιβολή πρόσθετων δασμών σε εισαγωγές αξίας τρισεκατομμυρίων δολαρίων στις 2 Απριλίου. Κάτι που σύμφωνα με τους ειδικούς αναμένεται να επιδεινώσει την οικονομική αναστάτωση που βιώνουν οι ΗΠΑ.

«Από την πλευρά της οικονομικής πολιτικής, δεν υπάρχουν πολλά θεμελιώδη έγγραφα στα οποία οι ενδιαφερόμενοι μπορούν να στραφούν για να κατανοήσουν τις προθέσεις της κυβέρνησης Τραμπ. Αλλά πολλοί άνθρωποι σε όλη την επενδυτική κοινότητα αναγνωρίζουν ότι το έγγραφο του Μίραν προσφέρει μια πραγματικά καλή κατανόηση της βασικής πολιτικής και των αρχών της» δήλωσε στην WP ο Μπομπ Ελιοτ, διευθύνων σύμβουλος της επενδυτικής εταιρείας.Unlimited. Kατά τον ίδιο, το έγγραφο του Μίραν,  «παρέχει ένα πλαίσιο για το πώς προσπαθούν να αναδιαμορφώσουν την παγκόσμια εμπορική και χρηματοπιστωτική τάξη, ακόμη και όταν αυτό μοιάζει με μια σειρά από ασύνδετα μέτρα».

Βεβαίως ορισμένοι παρατηρητές θεωρούν υπερβολικό το να επιχειρεί κανείς να διαβάσει κανείς βαθύτερα, αναζητώντας κάποιο νόημα το εν λόγω έγγραφο.

Ο Τζέσε οικονομολόγος στο Columbia Business School, το έργο του οποίου επικαλείται ο Μίραν, δήλωσε στη Washington Post ότι η ιδέα μιας νέας νομισματικής συμφωνίας είναι δύσκολο να συνδυαστεί με τους τιμωρητικούς δασμούς που έχει επιβάλει ο Τραμπ στο Μεξικό και τον Καναδά. Ο Σρέγκερ εκτιμά ότι το έγγραφο του Μίραν φαίνεται να θέτει τις βάσεις για τον συντονισμό της δράσης κατά της Κίνας.

«Υπάρχει μια θεμελιώδης συνοχή σε αυτό. Υπάρχει ένα σχέδιο εδώ. Και επειδή όλοι ψάχνουν να βρουν τι κάνει ο Τραμπ, αυτό είναι το έγγραφο που διαβάζουν» όσοι ενδιαφέρονται, δήλωσε ακόμη ο Σρέγκερ. «Αλλά το πρόβλημα είναι ότι δεν είναι αυτό που εφαρμόζει ο πρόεδρος. Δεν υπάρχει τίποτα εκεί μέσα που να λέει ότι πρέπει να ξεκινήσουμε με το να κυνηγήσουμε τον Καναδά και το Μεξικό. Αντ’ αυτού, το έγγραφο δίνει έμφαση στη δημιουργία ενός συνασπισμού για τον συντονισμό των εμπορικών προσπαθειών κατά της Κίνας».

Ο Ανταμ Τουζ, οικονομικός ιστορικός στο Πανεπιστήμιο Κολούμπια, αναφέρθηκε στις αντιδράσεις  το έγγραφο ως μια προσπάθεια να επιβληθεί ορθολογισμός σε αποφάσεις που στην πραγματικότητα είναι παράλογες (sane-washing).

Είναι λογικό, γράφει ο Τουζ. ότι πολλοί σχολιαστές θέλουν να πιστεύουν ότι ο Μίραν έχει διατυπώσει ένα εγχειρίδιο που εξηγεί τις ενέργειες του Τραμπ. «Ολοι αγωνιζόμαστε να βρούμε κάποιου είδους λογική στην ανισόρροπη κατάσταση που δημιούργησε η κυβέρνηση Τραμπ» προσθέτει, αλλά δεν μοιάζει αισιόδοξος: «Κανείς μας δεν ξέρει πραγματικά πού κατευθύνεται αυτό το αυτοκίνητο του κλόουν και τι το οδηγεί στην τρελή του πορεία. Μοιάζει με μυστήριο ακόμη και για πολλούς που βρίσκονται μέσα. Αρα είναι πολύ λογικό να αναζητούμε στοιχεία ορθολογισμού»…

. . .