Καλιφόρνια: Οι κατασκευαστές ρούχων θα αναλαμβάνουν και την ανακύκλωσή τους

Στην εποχή του διαδικτύου οι επιλογές για τα μεταχειρισμένα ρούχα που οι καταναλωτές δεν χρειάζονται πια είναι αρκετές. Κυμαίνονται από την απόρριψη στα σκουπίδια μέχρι πιο οικολογικές λύσεις, όπως πώληση, δωρεά, ακόμα και ανταλλαγή τους.

Βέβαια, καμία από αυτές δεν προσφέρει στο βάθος της διαδρομής μια μορφή τελικής ανακύκλωσης. Τώρα, όμως, ένα νέο νομοσχέδιο στην Καλιφόρνια έρχεται να αντιμετωπίζει το αυξανόμενο πρόβλημα των απορριμμάτων κλωστοϋφαντουργικών προϊόντων, επιβαρύνοντας τους παραγωγούς ρουχισμού να εφαρμόζουν ένα σύστημα ανακύκλωσης των προϊόντων που πωλούν.

Σύμφωνα με τον Guardian, οι Καλιφορνέζοι θα μπορούν να φέρνουν ανεπιθύμητα, ακόμη και κατεστραμμένα ρούχα και υφάσματα οικιακής χρήσης σε καταστήματα λιανικής, φιλανθρωπικά ιδρύματα και άλλους προσβάσιμους χώρους συλλογής σε όλη την Πολιτεία, για διαλογή και ανακύκλωση.

Πρόκειται για το πρώτο σχέδιο νόμου στις ΗΠΑ που απαιτεί από τους παραγωγούς ενδυμάτων, πετσετών, κλινοσκεπασμάτων και ταπετσαριών να εφαρμόσουν και να χρηματοδοτήσουν ένα πρόγραμμα επαναχρησιμοποίησης, επισκευής και ανακύκλωσης για τα προϊόντα τους, σε όλη την Πολιτεία.

Από το 1960, η ποσότητα των κλωστοϋφαντουργικών απορριμμάτων που παράγεται στις ΗΠΑ έχει σχεδόν δεκαπλασιαστεί, ξεπερνώντας τα 17 εκατ. τόνους το 2018. Ενα σοκαριστικό 85% όλων των κλωστοϋφαντουργικών προϊόντων καταλήγει σε χώρους υγειονομικής ταφής, όπου εκπέμπουν αέριο μεθανίου, χημικές ουσίες έκπλυσης και βαφές στο έδαφος και στα υπόγεια ύδατα.

Μόλις το 15% των ρούχων και άλλων υφασμάτων επαναχρησιμοποιείται, παρότι εκτιμάται ότι το 95% των υλικών –συμπεριλαμβανομένων των υφασμάτων, των νημάτων, των ινών, των φερμουάρ και των κουμπιών– είναι ανακυκλώσιμα. Αυτά τα ανησυχητικά στατιστικά νούμερα ώθησαν τον Τζος Νιούμαν, τον Δημοκρατικό γερουσιαστή που υποστήριξε το νομοσχέδιο, να αναλάβει δράση.

Το νομοσχέδιο ψηφίστηκε με ευρεία υποστήριξη από τους νομοθέτες της Πολιτείας τον περασμένο μήνα και βρίσκεται τώρα στο γραφείο του κυβερνήτη της Καλιφόρνιας Γκάβιν Νιούσομ για την τελική έγκριση. Εχει περισσότερες από 150 εγκρίσεις περιβαλλοντικών οργανώσεων, διαχειριστών αστικών απορριμμάτων και λιανοπωλητών, όπως η IKEA, η Everlane και η Goodwill.

Οι υποστηρικτές της νομοθεσίας-ορόσημο ισχυρίζονται ότι θα βοηθήσει τη βιομηχανία ρουχισμού να μεταβεί σε μια βιώσιμη και κυκλική οικονομία, η οποία θα μπορούσε να ξεκλειδώσει νέες, ευεργετικές για το περιβάλλον ευκαιρίες παραγωγής και κατανάλωσης, αλλά και να δημιουργήσει περισσότερες από 1.000 πράσινες θέσεις εργασίας.

Υπό την αιγίδα του τμήματος ανακύκλωσης της Πολιτείας, το νομοσχέδιο θα παροτρύνει τους κατασκευαστές να υιοθετήσουν λιγότερο σπάταλες πρακτικές και να δημιουργήσουν πιο οικολογικά σχέδια, καθιστώντας τους υπεύθυνους για τα προϊόντα τους σε ολόκληρο τον κύκλο ζωής τους.

Ορισμένες λεπτομέρειες σχετικά με το πώς θα λειτουργήσει το σύστημα παραμένουν άγνωστες, καθώς οι εταιρείες που παράγουν ένδυση και άλλα κλωστοϋφαντουργικά προϊόντα που πωλούνται στην Καλιφόρνια θα έχουν προθεσμία έως το 2026 για να δημιουργήσουν έναν μη κερδοσκοπικό οργανισμό, ο οποίος θα σχεδιάζει τις τοποθεσίες συλλογής, προγράμματα αποστολής μέσω αλληλογραφίας ή άλλες σχετικές λύσεις – με στόχο την πλήρη εφαρμογή του προγράμματος το 2028.

Η βιομηχανία της μόδας είναι ένας από τους κορυφαίους τομείς εκπομπής ρύπων, υπεύθυνη για περίπου το 10% των παγκόσμιων εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα – ποσοστό μεγαλύτερο από τις διεθνείς πτήσεις και τη θαλάσσια ναυτιλία μαζί. Η άνοδος της «γρήγορης μόδας», δηλαδή των ενδυμάτων χαμηλού κόστους και ποιότητας, που φοριούνται μόνο λίγες φορές, συμβάλλει σημαντικά στην κλιμακούμενη περιβαλλοντική κρίση.

Ορισμένοι εκφράζουν την ανησυχία ότι η νέα νομοθεσία θα μπορούσε να αυξήσει το κόστος για τους καταναλωτές και να επηρεάσει τις μικρότερες και μεσαίες φίρμες, αλλά πολλές από αυτές την υποστηρίζουν. Ο Νιούμαν ισχυρίζεται ότι οι καταναλωτές λογικά δεν θα δουν αυξήσεις στις τιμές και εκτίμησε ότι το κόστος για τους παραγωγούς θα είναι χαμηλότερο από 10 σεντς (εννέα λεπτά του ευρώ) ανά ένδυμα ή ύφασμα.

Μόνο το 2021, περίπου 1,2 εκατ. τόνοι υφασμάτων απορρίφθηκαν στην Καλιφόρνια, κοστίζοντας στους φορολογούμενους περισσότερα από 70 εκατ. δολάρια (σχεδόν 63 εκατ. ευρώ). Γνωστές φίρμες, όπως η Gap, η Reformation, η Patagonia και η North Face, έχουν ξοδέψει εκατομμύρια δολάρια προσπαθώντας να γίνουν κυκλικές, αλλά δεν βρίσκουν τρόπους να συνδέσουν τη βιομηχανία απορριμμάτων με εκείνη της μεταποίησης.

Ιστορικά, τα καταστήματα λιανικής πώλησης, οι φιλανθρωπικές οργανώσεις και οι συλλέκτες ρούχων συνιστούν μια επιτυχημένη αγορά μεταχειρισμένων για επαναχρησιμοποιούμενα υφάσματα. Αλλά όταν τα υφάσματα είναι κατεστραμμένα ή σε κακή κατάσταση καταλήγουν συχνά σε χωματερές ή σε υπερπόντιες αγορές στον Νότο – με χώρες όπως η Γκάνα να λαμβάνουν κάθε εβδομάδα έως και 15 εκατ. πεταμένα ρούχα, γνωστά ως «ρουχαλάκια των νεκρών λευκών».

Οι ευρωπαϊκές χώρες ήταν οι πρώτες που αντιμετώπισαν το πρόβλημα των κλωστοϋφαντουργικών απορριμμάτων μέσω νομοθεσίας. Η Γαλλία, η οποία προηγουμένως μπορούσε να εκτρέψει μόνο το 18% των κλωστοϋφαντουργικών απορριμμάτων της για επαναχρησιμοποίηση, ψήφισε νόμο για την ανακύκλωση κλωστοϋφαντουργικών προϊόντων το 2007. Σήμερα το ποσοστό εκτροπής των υφασμάτων της χώρας είναι πάνω από 39%.

Το 2023, η Ολλανδία δημιούργησε το δικό της πρόγραμμα, ενώ η Ευρωπαϊκή Ενωση έχει επιβάλει κανόνες εκτεταμένης συλλογής υφασμάτων για όλα τα κράτη-μέλη έως το 2025, η οποία αναμένεται να κινητοποιήσει τη διαδικασία για τα απόβλητα της μόδας.

. . .