Κίνδυνος για «εισαγόμενες» αυξήσεις τιμών από τον εμπορικό πόλεμο

Ο αντίκτυπος της δασμολογικής επίθεσης του Ντόναλντ Τραμπ κατά της Ευρωπαϊκής Ένωσης έχει προκαλέσει ήδη σοκ και στην Ελλάδα, με στελέχη, επιχειρηματίες, υπηρεσιακούς παράγοντες και καταναλωτές να προετοιμάζονται για μια περίοδο αυξανόμενης αβεβαιότητας.

«Όταν έχεις δασμούς, όταν περιορίζεις το διεθνές εμπόριο προφανώς έχεις αυξήσεις τιμών. Έχεις περιορισμό της καινοτομίας, έχεις περιορισμό της εξωστρέφειας των επιχειρήσεων, κάθε χώρα απομονώνεται και προφανώς αυτό είναι κακό για όλους. Για τις επιχειρήσεις, για τα κράτη, για τους καταναλωτές», είπε χθες ο Γενικός Γραμματέας Εμπορίου και Προστασίας Καταναλωτών Σωτήρης Αναγνωστόπουλος κατά τη διάρκεια του 15ου Food Retail Conference που διοργάνωσε η Boussias.

Οι ανησυχίες του κ. Αναγνωστόπουλου πηγάζουν από τις θεμελιώδεις στρεβλώσεις που εισάγουν οι δασμοί στο παγκόσμιο εμπόριο. Πάντως ο ίδιος, διατηρεί την αισιοδοξία του ότι θα επικρατήσει η κοινή λογική και ότι θα συνεχίσουμε να έχουμε ένα ανοικτό διεθνές περιβάλλον το οποίο εξασφαλίζει καλύτερες τιμές για τους καταναλωτές, περισσότερα κέρδη για τις επιχειρήσεις και «ειρήνη» μεταξύ των κρατών.

Για τον Αριστοτέλη Παντελιάδη, τον πρόεδρο της Ένωσης Σούπερ Μάρκετ Ελλάδος (ΕΣΕ) και πρόεδρο και CEO της METRO ΑΕΒΕ, ο πόλεμος των δασμών που ξεκίνησε και επίσημα το βράδυ της Τετάρτης, δεν είναι ο πόλεμος του Τράμπ εναντίον του κόσμου. «Είναι πόλεμος όλων εναντίον όλων», είπε χαρακτηριστικά από το βήμα του ίδιου συνεδρίου. «Το πρόβλημα των δασμών είναι ότι δημιουργούν εμπόδια στο παγκόσμιο εμπόριο, άρα τελικά προκαλούν ύφεση στην παγκόσμια οικονομία. Και αυτή θα την πληρώσουν όλοι. Και δεν είναι κάτι που θα το δούμε αμέσως και αύριο. Είναι κάτι που έρχεται σιγά-σιγά».

Στελέχη της αγοράς που μίλησαν στο Euro2day.gr, τονίζουν ότι: «Η χρονική συγκυρία επιβολής των δασμών δεν θα μπορούσε να είναι χειρότερη για την Ελλάδα, που εξακολουθεί να ανακάμπτει από μια παρατεταμένη οικονομική κρίση, και έχει επιδιώξει να ενισχύσει τις εξαγωγικές της επιδόσεις ως κρίσιμο μοχλό ανάπτυξης».

Όπως σημειώνουν οι ίδιοι ο γεωργικός τομέας, βασικός μοχλός της ελληνικής οικονομίας, που έχει σημειώσει αξιοσημείωτη αύξηση στις εξαγωγές και προς τις ΗΠΑ, ιδίως σε προϊόντα όπως τα κονσερβοποιημένα ροδάκινα, οι ελιές και το ελαιόλαδο, κινδυνεύει να αντιστρέψει αυτά τα κέρδη.

Για τον πρόεδρο του Πανελλήνιου Συνδέσμου Εξαγωγέων (ΠΣΕ), Αλκιβιάδη Καλαμπόκη σήμερα ανοίξαμε την πρώτη σελίδα του βιβλίου. «Η οριζόντια επιβολή του 20% των δασμών στην ΕΕ, έχει μια λογική Τράμπ, δεν έχει μια λογική ενός παγκόσμιου εμπορικού γίγνεσθαι όπως το ξέραμε μέχρι τώρα. Άρα ζούμε σε ένα νέο εμπορικό τοπίο πλέον που έχει πολλές σελίδες ανάγνωσης».

Αναφερόμενος στις ελληνικές εξαγωγές προς τις ΗΠΑ, που πέρυσι ανήλθαν στα 2,411 δισ. ευρώ, είπε πως «προφανώς οι δασμοί τις επηρεάζουν». Ως ανάχωμα ο πρόεδρος του ΠΣΕ προτείνει την αξιοποίηση της ελληνικής ομογένειας, της συναλλαγματικής ισοτιμίας και της θετικής εικόνας των ελληνικών προϊόντων.

Παράλληλα ζητά άνοιγμα των τραπεζικών πιστώσεων, κάλυψη στις ασφαλίσεις εξαγωγικών πιστώσεων, υλοποίηση προγραμμάτων ΕΣΠΑ για τη στήριξη των εξαγωγών και έμφαση στην παραγωγή.

Πάντως ορισμένοι εισαγωγείς από τις ΗΠΑ προσπάθησαν να επισπεύσουν τις εισαγωγές πριν την εφαρμογή των δασμών, ενώ άλλοι εξετάζουν την προμήθεια προϊόντων από άλλες αγορές, όπου ενδεχομένως να υπάρχουν διμερείς συμφωνίες.

«Αυτή είναι μια νέα πρόκληση που πρέπει να αντιμετωπίσουμε», τονίζουν στελέχη της αγοράς, όπως ο κ. Θωμάς Τζάμος, Commercial Director, της INTERCOMM FOODS S.A. που σήμερα έχει παρουσία σε 70 χώρες.

«Οι ΗΠΑ είναι μια σημαντική αγορά, αλλά η απώλεια πωλήσεων θα πρέπει να καλυφθεί από άλλες αγορές, όπως η Ασία ή η Ινδία, γιατί η κατάσταση στις υπάρχουσες αγορές λόγω αυξημένης προσφοράς ενδέχεται να επηρεάσει τις τιμές», αναφέρει ο κ. Τζάμος.

Με τον Πάνο Αδαμαντιάδη, Commercial Director, της InterElka SA, να εκτιμά ότι οι δασμοί δεν θα έχουν άμεσο αντίκτυπο, όμως ο εμπορικός πόλεμος που βρίσκεται σε εξέλιξη θα φανεί σύντομα.

Όπως σημείωσε αναφερόμενος στις τιμές: «ο υπερβολικός πληθωρισμός που ξεκίνησε το 2019 και συνεχίστηκε μέχρι το πρώτο τετράμηνο του 2024 έχει δημιουργήσει σοβαρές πιέσεις. Η αγοραστική δύναμη έχει εξασθενήσει σημαντικά, και αυτό δεν είναι μια πλασματική εντύπωση, αλλά μια πραγματικότητα. Δεν έχουμε χρήματα. Σε αυτό το περιβάλλον, οι νέοι κανόνες που εισάγονται φαίνεται να περιορίζουν ακόμα περισσότερο μια αγορά που έχει διαμορφωθεί και λειτουργεί με συγκεκριμένα δεδομένα και τάσεις εδώ και πολλά χρόνια.»

Από την πλευρά του ο Γιάννης Σφακιανάκης CEO, στη Segafredo Zanetti Hellas, τόνισε ότι οι εμπορικοί πόλεμοι, ο πληθωρισμός και η αστάθεια στην εφοδιαστική αλυσίδα δημιουργούν νέες συνθήκες, απαιτώντας από τις επιχειρήσεις να προσαρμοστούν άμεσα.

Σύμφωνα με τον Χρήστο Γιαννακάκη, πρόεδρο της εταιρείας Συνεταιριστικές Ελληνικές Εξαγωγές Α.Ε. – COGREXPO S.A, η αγορά των ΗΠΑ, η οποία έχει ανοίξει σημαντικά τα τελευταία χρόνια, αποτελεί κρίσιμο προορισμό για τις ελληνικές εξαγωγές. «Η επιβολή δασμών δημιουργεί ένα σημαντικό πρόβλημα, το οποίο είχαμε αντιμετωπίσει εν μέρει το 2018, όταν ο Τραμπ επέβαλε δασμούς 25%.

Τότε, καταφέραμε να μοιραστούμε το κόστος με τους εισαγωγείς, διατηρώντας ένα μερίδιο της αγοράς. Ωστόσο, δεν είμαι βέβαιος εάν τα ίδια μέτρα θα είναι αποτελεσματικά σήμερα».

Ο κ. Γιαννακάκης, από το βήμα του ίδιου συνεδρίου, εξέφρασε την ανησυχία του για τα προϊόντα ιδιωτικής ετικέτας, τα οποία ενδέχεται να αντιμετωπίσουν μεγαλύτερες δυσκολίες σε σύγκριση με τα επώνυμα προϊόντα. Επιπλέον, η μείωση της κατανάλωσης στην ευρωπαϊκή αγορά, λόγω της οικονομικής κρίσης επιτείνει τις προκλήσεις.

Πάντως από τον πλευρά του ο ΣΕΒΕ-Σύνδεσμος Εξαγωγέων εκφράζει συγκρατημένη αισιοδοξία σχετικά με τις επιπτώσεις που θα επιφέρουν οι νέοι δασμοί ύψους 20%, καθώς εκτιμά ότι οι επιπτώσεις στην ελληνική αγορά αναμένεται να είναι περιορισμένες, χωρίς να επηρεάσουν σημαντικά την οικονομία.

Σύμφωνα με στοιχεία του συνδέσμου, πέρυσι οι ελληνικές εξαγωγές προς τις Ηνωμένες Πολιτείες ανήλθαν σε €2,41 δισ., σημειώνοντας αύξηση 13,9% σε σύγκριση με το 2023 και 20,7% σε σχέση με το 2020.

«Παρά τη θετική αυτή πορεία, οι εξαγωγές προς τις ΗΠΑ αντιπροσωπεύουν μόλις το 1% του ΑΕΠ της Ελλάδας, γεγονός που υποδηλώνει περιορισμένη οικονομική εξάρτηση από την αμερικανική αγορά. Κατά συνέπεια, η επιβολή των συγκεκριμένων δασμών, αν και αναμένεται να έχει αρνητικές συνέπειες στον εξαγωγικό μας κλάδο, εκτιμάται ότι θα επιφέρει έναν σχετικά μικρό αντίκτυπο στην ελληνική οικονομία», αναφέρει ο Σύνδεσμος σε ανακοίνωσή του.

Σε κλαδικό επίπεδο, τα τρόφιμα και ποτά αποτελούν τον μεγαλύτερο εξαγωγικό κλάδο προς τις ΗΠΑ, με μερίδιο 30,6%, ακολουθούμενο από τα πετρελαιοειδή με 22,8% και τα βιομηχανικά είδη με 16,5%.