Ιστορική εμπορική συμφωνία της ΕΕ με τη Mercosur

Η Ευρωπαϊκή Ενωση και το λατινοαμερικανικό μπλοκ χωρών Mercosur (η λεγόμενη Νότια Κοινή Αγορά, η οποία αποτελείται από την Αργεντινή, τη Βολιβία, τη Βραζιλία, την Παραγουάη και την Ουρουγουάη) ολοκλήρωσαν την Παρασκευή μια συμφωνία ελεύθερων εμπορικών συναλλαγών, με μια σκληρή μάχη ωστόσο να προμηνύεται εντός της ΕΕ για την επικύρωσή της, καθώς κράτη μέλη –με προεξάρχουσα την Γαλλία– έχουν διαμηνύσει ότι δεν θα την εγκρίνουν.

«Ολοκληρώσαμε τις διαπραγματεύσεις για τη συμφωνία ΕΕ-Mercosur. Αυτή είναι η αρχή μιας νέας περιόδου. Τώρα ανυπομονώ να το συζητήσω με τις χώρες της ΕΕ. Αυτή η συμφωνία θα λειτουργήσει για τους ανθρώπους και τις επιχειρήσεις. Περισσότερες δουλειές. Περισσότερες επιλογές. Κοινή ευημερία», έγραψε η Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν στο Χ, από το Μοντεβιδέο όπου βρίσκεται από την Πέμπτη, έπειτα από ένα ταξίδι που ανακοινώθηκε την τελευταία στιγμή.

«Αυτή η συμφωνία αποτελεί κέρδος για την Ευρώπη, με 30.000 μικρές ευρωπαϊκές επιχειρήσεις ήδη να εξάγουν στις χώρες Mercosur. Πολλές ακόμα θα ακολουθήσουν. Η συμφωνία ΕΕ-Mercosur αντανακλά τις αξίες και τις δεσμεύσεις μας στην κλιματική δράση. Τα πρότυπα για την υγεία και τα τρόφιμα στην ΕΕ παραμένουν ανέγγιχτα», συμπλήρωσε στην ανάρτησή της η πρόεδρος της Κομισιόν.

Σύμφωνα με την ίδια πρόκειται για μια «συμφωνία win-win», η οποία θα αποφέρει σημαντικά οφέλη στους καταναλωτές και τις επιχειρήσεις, και από τις δύο πλευρές. «Επικεντρωνόμαστε στη δικαιοσύνη και το αμοιβαίο όφελος», δήλωσε στην κοινή συνέντευξη Τύπου που παραχώρησε με τους προέδρους της Αργεντινής, της Βραζιλίας, της Παραγουάης και Ουρουγουάης για την εν λόγω συμφωνία, η οποία επιτεύχθηκε μετά από 25 χρόνια συζητήσεων.

Καθησύχασε, δε, τον αγροτικό τομέα ότι έχουν «εισακουστεί» οι ανησυχίες του και πως έχουν ληφθεί σχετικά μέτρα. «Αυτή η συμφωνία περιλαμβάνει ισχυρές διασφαλίσεις για την προστασία των μέσων διαβίωσής σας. Η ΕΕ-Mercosur είναι η μεγαλύτερη συμφωνία που υπήρξε ποτέ, όσον αφορά την προστασία των προϊόντων τροφίμων και ποτών της ΕΕ. Περισσότερα από 350 προϊόντα της ΕΕ προστατεύονται πλέον με γεωγραφική ένδειξη», τόνισε η φον ντερ Λάιεν και πρόσθεσε: «Οι εξαγωγείς της Mercosur θα πρέπει να συμμορφώνονται αυστηρά με τα ευρωπαϊκά πρότυπα για να έχουν πρόσβαση στην αγορά της ΕΕ. Αυτή είναι η πραγματικότητα μιας συμφωνίας που θα εξοικονομήσει στις εταιρείες της ΕΕ ποσό 4 δισ. ευρώ ετησίως από εξαγωγικούς δασμούς».

Αξίζει να σημειωθεί ότι η συμφωνία ΕΕ-Mercosur θα πρέπει να λάβει το πράσινο φως από το Συμβούλιο της ΕΕ (κράτη-μέλη) και το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο. Για την έγκριση του Συμβουλίου χρειάζεται ειδική πλειοψηφία. Ωστόσο, η Γαλλία, η Αυστρία και η Πολωνία έχουν αντιταχθεί ρητά με τη συμφωνία αυτή, ενώ και η Ιταλία θα μπορούσε να ενταχθεί στο μέτωπο αυτό, σύμφωνα με τις πρόσφατες δηλώσεις του υπουργού Γεωργίας της Ιταλίας Φραντσέσκο Λολομπρίτζιτα.

Το Παρίσι έσπευσε να αντιδράσει με την υπηρεσιακή –μετά την πτώση της γαλλικής κυβέρνησης– υπουργό Εξωτερικού Εμπορίου Σοφί Πριμάς να λέει ότι η συμφωνία «είναι δεσμευτική μόνο για την Επιτροπή».

«Σήμερα σαφώς αυτό δεν είναι το τέλος της ιστορίας για τη συμφωνία αυτή. Αυτό που συμβαίνει στο Μοντεβιδέο δεν είναι η υπογραφή μιας συμφωνίας, αλλά απλώς η πολιτική ολοκλήρωση μιας διαπραγμάτευσης. Αυτό δεσμεύει μόνο την Επιτροπή, όχι τα κράτη μέλη», ανέφερε η υπουργός.

Οι διαπραγματεύσεις για τη συμφωνία ελεύθερων συναλλαγών ΕΕ-Mercosur ξεκίνησαν στις 28 Ιουνίου 1999. Μετά την αναστολή των συνομιλιών, οι διαπραγματεύσεις ξεκίνησαν ξανά το 2010. Οι μακροχρόνιες διαπραγματεύσεις απέκτησαν νέα ώθηση το 2016 και η ΕΕ και η Mercosur ολοκλήρωσαν τις διαπραγματεύσεις το 2019. Η πολιτική συμφωνία που συνήφθη τον Ιούνιο του 2019, δεν επικυρώθηκε ποτέ λόγω της απροθυμίας πολλών χωρών, συμπεριλαμβανομένης της Γαλλίας.

Η Κομισιόν για τη συμφωνία

«Η συμφωνία έρχεται σε μια κρίσιμη στιγμή και για τις δύο πλευρές, καθώς προσφέρει ευκαιρίες για σημαντικά αμοιβαία οφέλη, μέσω της ενίσχυσης της γεωπολιτικής και οικονομικής συνεργασίας, καθώς και της συνεργασίας για τη βιωσιμότητα και την ασφάλεια», σημειώνεται σε σχετική ανακοίνωση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Και συγκεκριμένα, όπως τονίζεται:

• «Θα συσφίξει τους στρατηγικούς εμπορικούς και πολιτικούς δεσμούς ανάμεσα σε αξιόπιστους εταίρους που μοιράζονται τις ίδιες ιδέες.
• Θα στηρίξει την οικονομική ανάπτυξη, θα τονώσει την ανταγωνιστικότητα και θα ενισχύσει την ανθεκτικότητα και των δύο πλευρών, ανοίγοντας εμπορικές και επενδυτικές ευκαιρίες και εξασφαλίζοντας βιώσιμη πρόσβαση και βιώσιμη επεξεργασία πρώτων υλών.
• Συνιστά ένα πολύ σημαντικό ορόσημο στην καταπολέμηση της κλιματικής αλλαγής με ισχυρές, συγκεκριμένες και μετρήσιμες δεσμεύσεις για τον τερματισμό της αποψίλωσης των δασών.
• Λαμβάνει υπόψη τα συμφέροντα όλων των Ευρωπαίων, συμπεριλαμβανομένου του εξαιρετικά σημαντικού γεωργικού τομέα της ΕΕ.
• Θα συμβάλει στην αύξηση των εξαγωγών των γεωργικών προϊόντων διατροφής της ΕΕ, προστατεύοντας παράλληλα τους ευαίσθητους τομείς».

Υπογραμμίζεται, δε, ότι «η συμφωνία τηρεί τα πρότυπα της ΕΕ για την υγεία των ζώων και την ασφάλεια των τροφίμων, εμποδίζοντας την είσοδο μη ασφαλών προϊόντων στην αγορά της ΕΕ».

Επιπλέον, στην ίδια ανακοίνωση, υπογραμμίζεται ότι αυτή η «συμφωνία-ορόσημο»:

• «Θα προστατεύσει και θα διαφοροποιήσει τις αλυσίδες εφοδιασμού.
• Θα δημιουργήσει νέες ευκαιρίες για όλα τα είδη επιχειρήσεων, καταργώντας συχνά απαγορευτικούς δασμούς στις εξαγωγές της ΕΕ προς τη Mercosur.
• Θα εξοικονομήσει δασμούς ύψους 4 δισ. ευρώ για τις επιχειρήσεις της ΕΕ ετησίως.
• Θα προσελκύσει εμπορικό ενδιαφέρον σε στρατηγικούς βιομηχανικούς τομείς μηδενικών καθαρών εκπομπών, όπως οι τεχνολογίες των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας και τα καύσιμα χαμηλών ανθρακούχων εκπομπών.
• Θα βοηθήσει τις μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις να αυξήσουν τις εξαγωγές τους, μειώνοντας τη γραφειοκρατία.
• Θα εξασφαλίσει μια αποτελεσματική, αξιόπιστη και βιώσιμη ροή πρώτων υλών, που είναι κρίσιμη για την παγκόσμια πράσινη μετάβαση».

Με τη συμφωνία αυτή, «οι δεσμεύσεις βιωσιμότητας ΕΕ-Mercosur ενισχύονται», καθώς «η συμφωνία του Παρισιού καθίσταται ουσιώδες στοιχείο της σχέσης ΕΕ-Mercosur», αναλαμβάνονται «συγκεκριμένες δεσμεύσεις για την ανάσχεση της αποψίλωσης των δασών» και «σαφείς και εκτελεστές δεσμεύσεις για τη βιώσιμη ανάπτυξη, οι οποίες καλύπτουν, μεταξύ άλλων, τα εργασιακά δικαιώματα και τη βιώσιμη διαχείριση και προστασία των δασών» και «οι οργανώσεις της κοινωνίας των πολιτών αναλαμβάνουν ενεργό ρόλο στην εποπτεία της υλοποίησης της συμφωνίας, εντάσσοντας τους προβληματισμούς τους για τα ανθρώπινα δικαιώματα ή το περιβάλλον».

. . .