Θέλει πόλεμο μέχρις εσχάτων το Ισραήλ;

Ο μαζικός βομβαρδισμός της Βηρυτού από το Ισραήλ, τη νύχτα της 27ης Σεπτεμβρίου, ανοίγει ένα νέο κεφάλαιο στον πόλεμο στη Μέση Ανατολή. Ισως ήρθε η ώρα να σταματήσουμε να λέμε ότι η Μέση Ανατολή βρίσκεται στα πρόθυρα ενός πολύ πιο σοβαρού και γενικευμένου πολέμου, γράφει ο Τζέρεμι Μπόουεν στο BBC. Ο πόλεμος αυτός έχει ήδη ξεκινήσει.

Παρά το γεγονός ότι τις ώρες μετά την επίθεση τα ισραηλινά ΜΜΕ ανέφεραν ότι ο ηγέτης της Χεζμπολάχ, Χασάν Νασράλα, ήταν ο βασικός στόχος των βομβαρδισμών, ο θάνατός του -ο οποίος επιβεβαιώθηκε το πρωί της 28ης Σεπτεμβρίου από τις IDF– δεν φαίνεται να αλλάζει στο ελάχιστο τα σχέδια και τις προθέσεις του Ισραήλ.

Ακόμη και μετά το χτύπημα στο αρχηγείο της Χεζμπολάχ, το Ισραήλ είναι ξεκάθαρο ότι δεν έχει τελειώσει με τον Λίβανο. Ο ισραηλινός στρατός ανακοίνωσε ότι συνεχίζει να επιτίθεται σε στόχους της Χεζμπολάχ. Νωρίτερα την ίδια μέρα υπήρχαν ελπίδες, ομολογουμένως αμυδρές, ότι ο πρωθυπουργός του Ισραήλ, Μπενιαμίν Νετανιάχου ήταν έτοιμος να συζητήσει μια πρόταση για για κατάπαυση του πυρός διαρκείας 21 ημερών. Η πρόταση προήλθε από τις ΗΠΑ και τη Γαλλία και υποστηρίχθηκε από τους σημαντικότερους δυτικούς συμμάχους του Ισραήλ.

Αλλά στην χαρακτηριστικά προκλητική και ενίοτε επιθετική ομιλία του στη Γενική Συνέλευση του ΟΗΕ στη Νέα Υόρκη, ο Νετανιάχου δεν μίλησε καθόλου για διπλωματία.

Το Ισραήλ, είπε, δεν έχει άλλη επιλογή από το να πολεμήσει τους εχθρούς που επεδίωκαν τον αφανισμό του. Το Ισραήλ κερδίζει, προσέθεσε· δεν είναι πλέον ένας λαός «προβάτων για σφαγή», μια φράση που χρησιμοποιείται συχνά από το Ισραήλ όταν αναφέρεται στο Ολοκαύτωμα.

Η μαζική επίθεση στη Βηρυτό, που σημειώθηκε καθώς ο Νετανιάχου τελείωνε την ομιλία του, είναι ένα ακόμη πιο εμφατικό σημάδι ότι μια πιθανή εκεχειρία στον Λίβανο δεν βρίσκεται στην ατζέντα του Ισραήλ.

Είναι πολύ πιθανόν, γράφει το BBC, ότι η επίθεση είχε προγραμματιστεί για να δώσει συνέχεια στις απειλές του Νετανιάχου ότι το Ισραήλ μπορεί να χτυπήσει τους εχθρούς του, όπου κι αν βρίσκονταν αυτοί. Το υπουργείο Αμυνας των ΗΠΑ, δήλωσε ότι δεν είχε λάβει καμία προειδοποίηση από το Ισραήλ σχετικά με την επιδρομή.

Μια φωτογραφία που κυκλοφόρησε από το γραφείο του Νετανιάχου στην Ιερουσαλήμ, τον δείχνει καθιστό στο ξενοδοχείο του στη Νέα Υόρκη να μιλάει στο τηλέφωνο. Η λεζάντα της φωτογραφίας έλεγε ότι είναι τραβηγμένη τη στιγμή που ενέκρινε την επιδρομή.

Ο υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ, Αντονι Μπλίνκεν, είπε ότι υπάρχει ακόμη χώρος για διαπραγματεύσεις. Αυτός ο ισχυρισμός, όμως, φαίνεται πλέον κενός περιεχομένου.

Οι Αμερικανοί έχουν απομείνει με ελάχιστους μοχλούς πίεσης που θα μπορούσαν να χρησιμοποιήσουν έναντι οποιασδήποτε πλευράς. Δεν μπορούν, βάσει νόμου, να συνομιλούν με τη Χεζμπολάχ και τη Χαμάς, καθώς χαρακτηρίζονται ως τρομοκρατικές οργανώσεις. Και, καθώς οι αμερικανικές εκλογές απέχουν μόλις λίγες εβδομάδες, είναι ακόμη πιο απίθανο να ασκήσουν πίεση στο Ισραήλ.

Ισχυρές φωνές στην ισραηλινή κυβέρνηση και τον στρατό της χώρας πίεσαν τον Νετανιάχου να επιτεθεί στη Χεζμπολάχ ήδη από τις ημέρες μετά τις επιθέσεις της Χαμάς, τον περασμένο Οκτώβριο. Υποστήριζαν ότι το Ισραήλ θα μπορούσε να καταφέρει στους εχθρούς του στον Λίβανο ένα αποφασιστικό πλήγμα. Οι Αμερικανοί τους έπεισαν να μην το κάνουν, υποστηρίζοντας ότι το πρόβλημα που θα μπορούσε να προκαλέσει σε όλη την περιοχή μια τέτοια επίθεση ήταν μεγαλύτερο από οποιοδήποτε πιθανό όφελος για την ασφάλεια του Ισραήλ.

Ομως, τον τελευταίο χρόνο ο Νετανιάχου αψηφά συστηματικά τις επιθυμίες του Τζο Μπάιντεν σχετικά με τον τρόπο με τον οποίο πολεμά το Ισραήλ. Παρά το γεγονός ότι παρείχαν στο Ισραήλ τα αεροσκάφη και τις βόμβες που χρησιμοποιήθηκαν στην επιδρομή στη Βηρυτό, ο Μπάιντεν και το επιτελείο του ήταν απλοί θεατές όταν ξεκίνησε το έργο.

Η πολιτική του Μπάιντεν τον τελευταίο χρόνο, ως δηλωμένου δια βίου υποστηρικτή του Ισραήλ, ήταν να προσπαθήσει να επηρεάσει τον Νετανιάχου, δείχνοντας αλληλεγγύη και παρέχοντας όπλα και διπλωματική προστασία.

Ο Μπάιντεν πίστευε ότι θα μπορούσε να πείσει τον Νετανιάχου όχι απλώς να αλλάξει τον τρόπο με τον οποίο πολεμά το Ισραήλ -ο αμερικανός πρόεδρος έχει πει επανειλημμένα ότι προκαλεί πάρα πολλά δεινά και σκοτώνει πάρα πολλούς παλαιστίνιους αμάχους- αλλά και να αποδεχτεί ένα αμερικανικό σχέδιο για την επόμενη μέρα που θα βασιζόταν στη δημιουργία ενός ανεξάρτητου παλαιστινιακού κράτους σε συμβίωση με το Ισραήλ.

Ο Νετανιάχου απέρριψε κάθετα την ιδέα και αγνόησε τη συμβουλή του Μπάιντεν, επισημαίνει το BBC. Μετά την επίθεση στη Βηρυτό, ο Μπλίνκεν επανέλαβε την άποψή του ότι ένας συνδυασμός αποτροπής και διπλωματίας έχει, έως τώρα, αποτρέψει έναν ευρύτερο πόλεμο στη Μέση Ανατολή. Αλλά, καθώς τα γεγονότα ξεφεύγουν από τον έλεγχο των ΗΠΑ, δεν ακούγεται καθόλου πειστικός.

Οι επόμενες ημέρες θα είναι ημέρες μεγάλων και σημαντικών αποφάσεων, προβλέπει το BBC. Πρώτα απ’ όλα, με ή χωρίς τον Νασράλα, η Χεζμπολάχ θα πρέπει να αποφασίσει πώς θα χρησιμοποιήσει το εναπομείναν οπλοστάσιό της. Θα το χρησιμοποιήσει για να κάνει μια ευρεία επίθεση στο Ισραήλ; Είναι μια δύσκολη απόφαση, καθώς εάν αφήσουν τους πυραύλους στις αποθήκες τους, κινδυνεύουν να τους χάσουν από τις ισραηλινές επιθέσεις.

Οι Ισραηλινοί θα πρέπει να λάβουν εξίσου σημαντικές αποφάσεις. Εχουν ήδη μιλήσει για χερσαία επιχείρηση κατά του Λιβάνου, και ενώ δεν έχουν ακόμη κινητοποιήσει όλες τις εφεδρείες που μπορεί να χρειαστούν για μια τέτοιου μεγέθους επίθεση, μια εισβολή είναι δεδομένο ότι είναι στα σχέδιά τους. Κάποιοι στο Λίβανο πιστεύουν ότι σε έναν ενδεχόμενο χερσαίο πόλεμο η Χεζμπολάχ θα μπορούσε να ακυρώσει ορισμένα από τα στρατιωτικά πλεονεκτήματα του Ισραήλ.

Από την άλλη, οι δυτικοί διπλωμάτες, ακόμη και εκείνοι των χωρών που είναι οι πλέον ένθερμοι σύμμαχοι του Ισραήλ, ήλπιζαν να ηρεμήσουν τα πράγματα, προτρέποντας το Ισραήλ να αποδεχθεί μια διπλωματική λύση. Τώρα, καταλήγει το BBC, απλώς παρακολουθούν τα γεγονότα με απογοήτευση, αδύναμοι να κάνουν το παραμικρό.

. . .