Η τρύπα του όζοντος πάνω από την Ανταρκτική μπορεί να κλείσει εντελώς μέσα σε 10 χρόνια

Μετά από πολλή αναμονή  και κάποιες αμφιβολίες, επιβεβαιώνεται: Η τρύπα του όζοντος πάνω από την Ανταρκτική ανακάμπτει χάρη στην παγκόσμια προσπάθεια για τη μείωση των ουσιών που το καταστρέφουν.

Όπως αναφέρει το iflscience, μια νέα μελέτη με επικεφαλής επιστήμονες του ΜΙΤ έδειξε με υψηλή στατιστική βεβαιότητα ότι η ανάκαμψη του όζοντος συνεχίζεται δυναμικά και ότι η επούλωσή του είναι το άμεσο αποτέλεσμα της μείωσης των ουσιών που καταστρέφουν το όζον και όχι της φυσικής μεταβλητότητας των καιρικών συνθηκών.

Υπήρχαν πολλές ενδείξεις ότι αυτό συνέβαινε, αλλά αυτή η έρευνα είναι η πρώτη που το αποδεικνύει με υψηλό βαθμό βεβαιότητας.

«Υπήρχαν πολλά ποιοτικά στοιχεία που έδειχναν ότι η τρύπα του όζοντος στην Ανταρκτική καλυτερεύει. Αυτή είναι πραγματικά η πρώτη μελέτη που έχει ποσοτικοποιήσει την ανάκαμψη της τρύπας του όζοντος», δήλωσε η Susan Solomon, συγγραφέας της μελέτης και κορυφαία ατμοσφαιρική χημικός στο MIT.

«Το συμπέρασμα είναι, με βεβαιότητα 95%, ότι ανακάμπτει. Το οποίο είναι φοβερό. Και δείχνει ότι μπορούμε πραγματικά να λύσουμε περιβαλλοντικά προβλήματα», πρόσθεσε η ίδια.

Τι είναι το στρώμα του όζοντος και γιατί είναι σημαντικό

Το στρώμα του όζοντος είναι μια περιοχή της στρατόσφαιρας μεταξύ 15 και 30 χιλιομέτρων (9,3 έως 18,6 μίλια) πάνω από την επιφάνεια της Γης που έχει υψηλή συγκέντρωση του αερίου όζοντος σε σύγκριση με άλλα μέρη της ατμόσφαιρας.

Απορροφώντας κάποιες από τις βλαβερές υπεριώδεις ακτίνες του ήλιου, λειτουργεί ως ασπίδα για τη ζωή στον πλανήτη μας. Στις δεκαετίες του 1970 και του ’80, έγινε φανερό ότι πάνω από την Ανταρκτική σχηματιζόταν μια τεράστια τρύπα στο στρώμα του όζοντος. Η μείωση αυτή αποδόθηκε κυρίως στους χλωροφθοράνθρακες (CFC) – συνθετικές ενώσεις που κάποτε χρησιμοποιούνταν ευρέως σε σπρέι αερολυμάτων, διαλύτες και ψυκτικά – οι οποίοι, όταν φτάνουν στη στρατόσφαιρα, απελευθερώνουν άτομα χλωρίου που καταλύουν τη διάσπαση των μορίων του όζοντος.

Το στρώμα του όζοντος υποβαθμίζεται ειδικά πάνω από το Νότιο Πόλο λόγω των εξαιρετικά χαμηλών θερμοκρασιών της περιοχής, της παρουσίας πολικών στρατοσφαιρικών νεφών και των μοναδικών συνθηκών της πολικής δίνης, οι οποίες παγιδεύουν χημικές ουσίες που καταστρέφουν το όζον και οδηγούν σε εντονότερη μείωση του όζοντος κατά τη διάρκεια της άνοιξης του Νότιου Ημισφαιρίου.

Η Solomon, που τότε εργαζόταν για την Εθνική Υπηρεσία Ωκεανών και Ατμόσφαιρας, ήταν μεταξύ των πρώτων επιστημόνων που πήγαν στην Ανταρκτική το 1986 για να συγκεντρώσουν κρίσιμα στοιχεία που επιβεβαίωναν ότι οι CFCs ήταν υπεύθυνοι για τη μείωση του όζοντος.

Το Πρωτόκολλο του Μόντρεαλ και πώς συμβάλλει στην διάσωση του όζοντος

Τα στοιχεία έδειξαν ότι ο κόσμος έπρεπε να δράσει – και έδρασε. Από το 1987, 197 χώρες και η Ευρωπαϊκή Ένωση υπέγραψαν το Πρωτόκολλο του Μόντρεαλ, το οποίο προέβλεπε τη σταδιακή κατάργηση των ουσιών που καταστρέφουν το όζον, όπως οι CFC που χρησιμοποιούνται στα ψυγεία και τα αερολύματα.

Κατά την τελευταία δεκαετία, υπήρχαν θετικές ενδείξεις ότι η τρύπα του όζοντος μικραίνει κάθε χρόνο, ιδίως τον Σεπτέμβριο, την εποχή που η Ανταρκτική αρχίζει να θερμαίνεται και η τρύπα ανοίγει.

Ωστόσο, οι επιστήμονες ήταν επιφυλακτικοί στο να επιβεβαιώσουν τις υποψίες τους, επειδή η ατμόσφαιρα έχει υψηλό επίπεδο «χαοτικής μεταβλητότητας», δήλωσε ο Solomon. Αυτό οδήγησε ορισμένους επιστήμονες να υποστηρίξουν ότι η ανάκαμψή της δεν πήγαινε τόσο καλά όσο ήλπιζαν άλλοι.

Με 15 χρόνια δεδομένων τώρα διαθέσιμα, οι ερευνητές είναι σίγουροι ότι επιβεβαιώνουν ότι το στρώμα του όζοντος ανακάμπτει. Αν συνεχιστεί αυτή η τάση, προβλέπουν ότι το στρώμα του όζοντος πάνω από την Ανταρκτική θα μπορούσε να ανακάμψει πλήρως σε περίπου 10 χρόνια.

«Μέχρι περίπου το 2035, μπορεί να δούμε ένα έτος κατά το οποίο δεν θα υπάρχει καθόλου μείωση της τρύπας του όζοντος στην Ανταρκτική.Και αυτό θα είναι πολύ συναρπαστικό για μένα», δήλωσε ο Solomon.

«Και κάποιοι από εσάς θα δείτε την τρύπα του όζοντος να εξαφανίζεται εντελώς στη διάρκεια της ζωής σας. Και οι άνθρωποι το έκαναν αυτό».

Η νέα μελέτη δημοσιεύεται στο περιοδικό Nature.