Η Τουρκία στα άκρα: Το καθεστώς Ερντογάν σκληραίνει κι άλλο τη στάση του απέναντι στον Ιμάμογλου

Το καθεστώς του Ταγίπ Ερντογάν –στην κατ’ ευφημισμόν Δημοκρατία της Τουρκίας– είναι αποφασισμένο να «τελειώσει» τον Εκρέμ Ιμάμογλου, τον δημοφιλή δήμαρχο Κωνσταντινούπολης, ο οποίος βρέθηκε εν μια νυκτί πίσω από τα σίδερα, κατά… σύμπτωση λίγο προτού επιβεβαιωθεί η υποψηφιότητά του για την προεδρία, απέναντι στον «Σουλτάνο».

Μετά τη σύλληψη και προφυλάκισή του –η οποία έγινε εν μέσω λαϊκών αντιδράσεων, διαμαρτυριών περί πραξικοπήματος και παρά την απαγόρευση διαδηλώσεων που επέβαλε ο Ερντογάν–, οι δικαστικές αρχές προχώρησαν και στην κατάσχεση των περιουσιακών στοιχείων της κατασκευαστικής εταιρείας που κατέχει ο Ιμάμογλου.

Η Γενική Εισαγγελία της Κωνσταντινούπολης ανέφερε αργά το βράδυ της Δευτέρας ότι ο έλεγχος της Imamoglu Construction, Trade and Industry διατάχθηκε από το ποινικό ειρηνοδικείο, με βάση τις εκθέσεις έρευνας για οικονομικό έγκλημα. Τυπικά ο Ιμάμογλου αντιμετωπίζει κατηγορίες για διαφθορά, δωροδοκία και παροχή βοήθειας σε τρομοκρατική ομάδα. Αλλά η δίωξή του έχει σαφή πολιτικά κίνητρα: ο 53χρονος Ιμάμογλου επρόκειτο την Κυριακή να λάβει το χρίσμα από το Ρεπουμπλικανικό Λαϊκό Κόμμα (CHP), ανοίγοντας την κούρσα εν όψει των προεδρικών εκλογών  του 2028.

Είναι ο πιο ισχυρός πολιτικός αντίπαλος που έχει αντιμετωπίσει στην έως τώρα ηγεμονία του ο Ερντογάν και έχει γίνει στόχος ενός αυξανόμενου αριθμού, όπως λένε οι επικριτές του καθεστώτος, ψευδών νομικών ερευνών.

Αργά τη νύχτα της Τρίτης εκατοντάδες αστυνομικοί συμμετείχαν στην έφοδο στο σπίτι του, είπε ο Ιμάμογλου στο Χ πριν τον πάρουν, με τις αρχές στη συνέχεια να εμποδίζουν την πρόσβαση στα κοινωνικά δίκτυα. Μαζί με τον Ιμάμογλου συνελήφθησαν περισσότερα από 100 άτομα, επιχειρηματίες και δημοσιογράφοι, προκειμένου να στοιχειοθετηθεί και το αδίκημα της εγκληματικής οργάνωσης.

Τις πρώτες πρωινές ώρες της Τετάρτης, σύμβουλος του Ιμάμογλου για θέματα μέσων ενημέρωσης, ο Μουράτ Ονγκούν, είχε κάνει γνωστό μέσω X ότι ο Ιμάμογλου τέθηκε υπό κράτηση χωρίς να του εξηγηθούν οι λόγοι.

Ο δήμαρχος Κωνσταντινούπολης από την πλευρά του ανέφερε, σε βίντεό του στα social media, ότι είχαν συγκεντρωθεί μπροστά στο σπίτι του εκατοντάδες αστυνομικοί, τονίζοντας πως δεν θα κάνει πίσω, παρά τις πιέσεις.

Millet iradesine darbe vuruluyor. pic.twitter.com/waXHu23ZVN

— Ekrem İmamoğlu (@ekrem_imamoglu) March 19, 2025

«Μιλάω με λύπη. Μια χούφτα μυαλά, που προσπάθησαν να σφετεριστούν τη θέληση του έθνους μας, χρησιμοποίησαν τους αγαπητούς μου αστυνομικούς ως όργανο για αυτό το κακό και έστειλαν εκατοντάδες αστυνομικούς στην πόρτα του εκπροσώπου 16 εκατομμυρίων κατοίκων της Κωνσταντινούπολης. Βρισκόμαστε αντιμέτωποι με μια μεγάλη τυραννία, αλλά θέλω να ξέρετε ότι δεν θα τα παρατήσω. Σας αγαπώ όλους πολύ, εμπιστεύομαι τον εαυτό μου στο έθνος μου. Να ξέρει ολόκληρο το έθνος ότι θα σταθώ όρθιος. Θα συνεχίσω να αγωνίζομαι εναντίον αυτού του ατόμου και του μυαλού του που χρησιμοποιεί όλη αυτή τη διαδικασία ως μηχανισμό», ανέφερε στο δραματικό εκείνο μήνυμά του.

Ωρες αργότερα και αφού είχε συλληφθεί και τεθεί υπό κράτηση, δήλωσε: «Ο τουρκικός λαός θα δώσει την κατάλληλη απάντηση στα «ψέματα, στις συνωμοσίες και τις παγίδες».

Ο λαός αντέδρασε όντως. Διαδηλώσεις ξέσπασαν στην Κωνσταντινούπολη παρά την απαγόρευση και την έντονη αστυνομική παρουσία στους δρόμους: εκατοντάδες αστυνομικοί έσπευσαν γύρω από το Δημαρχείο της Πόλης, ενώ απέκλεισαν την ιστορική πλατεία Ταξίμ. Αλλά γύρω από το δημαρχείο χιλιάδες αψήφησαν την απαγόρευση και φώναξαν «Ερντογάν, δικτάτορα!» και «Ιμάμογλου, δεν είσαι μόνος!».

Ο Εκρέμ Ιμάμογλου έκανε την πρώτη του ανάρτηση από τη φυλακή, ανεβάζοντας βίντεο από τις μεγαλειώδεις διαδηλώσεις. «Αυτό το έθνος είναι μεγάλο» έγραψε.

Bu Millet Büyüktür! pic.twitter.com/Pgxkty4uLK

— Ekrem İmamoğlu (@ekrem_imamoglu) March 19, 2025

«Όταν αυτός ο τύπος και η βρώμικη ομάδα του βλέπουν κάποιον δυνατό, πανικοβάλλονται και κάνουν κάτι παράνομο», είπε ένας καταστηματάρχης αναφερόμενος στον Ερντογάν και το κόμμα AKP, που βρίσκεται στην εξουσία από το 2003.

«Στο παρελθόν, στρατιώτες έκαναν πραξικοπήματα. Σήμερα είναι οι πολιτικοί», αναστέναξε ο 63χρονος Χασάν Γιλντίζ.

Η αστυνομία εκτόξευσε νωρίτερα δακρυγόνα για να διαλύσει 400 φοιτητές που διαδήλωσαν έξω από το Πανεπιστήμιο της Κωνσταντινούπολης για την απόφασή της να ανακαλέσει το πτυχίο του Ιμάμογλου, δήλωσε ανταποκριτής του AFP.

«Αυτό που συνέβη είναι απόπειρα πραξικοπήματος», είπε ο ηγέτης του CHP, Οζγκούρ Οζέλ , σε ομιλία του στο Δημαρχείο. «Δεν αφαιρείται η ελευθερία του Εκρεμ Ιμάμογλου να είναι υποψήφιος, είναι η ελευθερία αυτού του έθνους να τον εκλέξει που αφαιρείται».

Η σύζυγος του δημάρχου, Ντιλέκ Καγιά Ιμάμογλου, το χαρακτήρισε «μια στοχευμένη πολιτική επιχείρηση με στόχο την εξάλειψη του μελλοντικού προέδρου της Τουρκίας. Αυτό είναι ένα άμεσο πλήγμα για το έθνος και θα πολεμήσουμε», δεσμεύθηκε.

Από την πλευρά του καθεστώτος, ο τούρκος υπουργός Δικαιοσύνης Γιλμάζ Τουντς, μιλώντας σε δημοσιογράφους στην Aγκυρα, είπε: «Στο πλαίσιο αυτής της έρευνας, (επτά) ύποπτοι, συμπεριλαμβανομένου του δημάρχου της μητροπολιτικής περιοχής της Κωνσταντινούπολης, κατηγορούνται για υποστήριξη τρομοκρατικής οργάνωσης, με συμμετοχή σε αυτήν», τόνισε ο υπουργός, επιβεβαιώνοντας δημοσιεύματα, που συνδέουν τον Ιμάμογλου με το PKK.

Μια δεύτερη έρευνα, στην οποία συμμετείχαν 100 υπόπτοι, επικεντρώθηκε σε κατηγορίες για «δωροδοκία, εκβιασμό, διαφθορά, διακεκριμένη απάτη και παράνομη απόκτηση προσωπικών δεδομένων με σκοπό το κέρδος ως μέρος εγκληματικής οργάνωσης».

Περισσότεροι από 80 άνθρωποι συνελήφθησαν νωρίς την Τετάρτη, ενώ περίπου 20 ακόμη αναζητούνται, οι περισσότεροι από το CHP. Οι αρχές στοχοποιούν τακτικά δημοσιογράφους, δικηγόρους και εκλεγμένους πολιτικούς, ιδίως μετά το αποτυχημένο πραξικόπημα το 2016. Ωστόσο, οι διώξεις έχουν ενταθεί τους τελευταίους μήνες, με τις αρχές να απομακρύνουν περισσότερους από δώδεκα δημάρχους της αντιπολίτευσης και να αναλάβουν δράση εναντίον τυχόν αντιπάλων.

Μεταξύ Οκτωβρίου και Μαρτίου, οι αρχές φυλάκισαν τρεις δημάρχους του CHP στην περιοχή της Κωνσταντινούπολης. Απομάκρυναν επίσης 10 δημάρχους από το φιλοκουρδικό κόμμα DEM, με τους περισσότερους να αντικαθίστανται από εντολοδόχους που διορίστηκαν από την κυβέρνηση. Ο Ιμάμογλου ήταν ένας από τους τρεις ακόμη δημάρχους του CHP που συνελήφθησαν την Τετάρτη.

O Γιλμάζ Τουντς ισχυρίστηκε ότι «η όποια σύνδεση» του Ερντογάν με εν εξελίξει νομικές ενέργειες, συμπεριλαμβανομένης αυτής της σύλληψης Ιμάμογλου, ισοδυναμεί με «αυθάδεια».

Ο Τουντς ανέφερε επίσης ότι κανείς δεν είναι υπεράνω του νόμου στα τουρκικά δικαστήρια, τα οποία είναι «ανεξάρτητα».

Αλλά οι συμπτώσεις είναι πάρα πολλές για να αρκεί μια φράση περί «ανεξαρτησίας της δικαιοσύνης».

Λίγο πριν την έφοδο στο σπίτι του Ιμάμογλου είχε συμβεί και κάτι άλλο: είχε ανακοινωθεί πως πτυχίο που είχε ο Ιμάμογλου από το Πανεπιστήμιο της Κωνσταντινούπολης ήταν… πλαστό, με συνέπεια να τίθεται εκτός κούρσας προεδρικών εκλογών. Διαδηλώσεις ξέσπασαν έτσι και στο Πανεπιστήμιο.

Σε κάθε περίπτωση, η Τουρκία βρέθηκε στη δίνη μιας νέας κρίσης.

Η τουρκική λίρα υποχώρησε 14,5% έναντι του δολαρίου και ο βασικός χρηματιστηριακός δείκτης BIST 100 έκλεισε 8,72% χαμηλότερα. «Η σημερινή πτώση στις αγορές δείχνει ότι οι επενδυτές ανησυχούν ότι η σύλληψη είχε πολιτικά κίνητρα», δήλωσε ο Χαμίς Κινεάρ Kinnear, αναλυτής της Verisk Maplecroft.

Οπως εξήγησε ο Δημήτρης Καιρίδης, καθηγητής Διεθνών Σχέσεων και βουλευτής και πρώην υπουργός της ΝΔ, μιλώντας το πρωί της Τετάρτης στον ΣΚΑΪ, η σύλληψη του Ιμάμογλου «έχει να κάνει με το γεγονός ότι (ο Ιμάμογλου) επρόκειτο την Κυριακή που μας έρχεται να ανακηρυχθεί επίσημα προεδρικός υποψήφιος των κεμαλιστών του τουρκικού ρεπουμπλικανικού κόμματος. Είναι κάτι που η αξιωματική αντιπολίτευση (στην Τουρκία) έσπευσε να κάνει νωρίς, οι προεδρικές εκλογές είναι για το 2028, προκειμένου να πιέσει τον Ερντογάν περαιτέρω για πρόωρες εκλογές. Ενόψει αυτού του ενδεχομένου της επίσημης ανακήρυξης του Ιμάμογλου, ενός από τους πιο δημοφιλούς πολιτικούς της Τουρκίας, ο οποίος πρόσφατα επανεκλέχθηκε δήμαρχος της Κωνσταντινούπολης με πολύ μεγάλη διαφορά 11 μονάδων, έχει έρθει ένας ορυμαγδός ποινικών διώξεων».

«Αυτό που συνέβη δεν ήταν παρά ένα πραξικόπημα εναντίον του κόμματος της αξιωματικής αντιπολίτευσης, με εκτεταμένες συνέπειες για την πολιτική τροχιά της Τουρκίας», δήλωσε στο Γαλλικό Πρακτορείο ο πολιτικός επιστήμονας Μπερκ Έσεν στο Πανεπιστήμιο Σαμπαντσί της Κωνσταντινούπολης.

Η επικεφαλής της ΕΕ Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν δήλωσε ότι είναι «βαθιά ανησυχητικό» και το Βερολίνο το κατήγγειλε ως «σοβαρή οπισθοδρόμηση για τη δημοκρατία».

Ωστόσο, οι Ηνωμένες Πολιτείες, των οποίων ο πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ έχει θερμές σχέσεις με τον Ερντογάν, αρνήθηκαν να επικρίνουν ευθέως τη σύλληψη του Ιμάμογλου. «Θα ενθαρρύναμε την Τουρκία να σεβαστεί τα ανθρώπινα δικαιώματα, να χειριστεί κατάλληλα το δικό της εσωτερικό πλαίσιο», δήλωσε υπεκφεύγοντας η εκπρόσωπος του Στέιτ Ντιπάρτμεντ Τάμι Μπρους.

. . .