Η Τουρκία εξάγει αμυντικό εξοπλισμό σε μέλη του ΝΑΤΟ – Πώς «ξεπέρασε» την εξάρτηση από τις ΗΠΑ

Η Τουρκία πέτυχε ένα σημαντικό ορόσημο στην αμυντική της βιομηχανία, εξασφαλίζοντας μεγάλες συμφωνίες πώλησης αμυντικού εξοπλισμού με συμμάχους του ΝΑΤΟ, όπως η η Ισπανία και η Πορτογαλία.

Τι σημαίνει αυτό; Για πρώτη φορά τουρκικά στρατιωτικά πλοία και μη επανδρωμένα αεροσκάφη θα εξυπηρετήσουν χώρες-μέλη της ΕΕ και του ΝΑΤΟ, ενισχύοντας τη θέση της Τουρκίας ως βασικού παίκτη στην παγκόσμια αγορά άμυνας.

Η Τουρκία που ήταν εν πολλοίς εξαρτημένη από ξένη τεχνολογία, εξελίχθηκε μετά τις σκληρές κυρώσεις των ΗΠΑ, σε χώρα-παραγωγό προηγμένων συστημάτων και κυρίως στην κατασκευή μη επανδρωμένων αεροσκαφών. Για την αποτελεσματικότητα των τελευταίων στο πεδίο της μάχης, παραδείγματος χάριν στον πόλεμο Ουκρανίας-Ρωσίας έχουν ακουστεί πολλά προβλήματα και κυρίως ότι ήταν κατώτερα των προσδοκιών, αν και οι μελέτες συνεχίζονται.

Ωστόσο, η Τουρκία συνεχίζει την εγχώρια παραγωγή οπλικών συστημάτων τείνοντας να γίνει πολύτιμος προμηθευτής όπλων όχι μόνο σε νατοϊκές συμμαχικές χώρες, αλλά και σε ευρωπαϊκές.

Πως όμως η Τουρκία έφτασε σε σημαντική εξαγωγή αμυντικού εξοπλισμού

Τον Δεκέμβριο του 2024, δύο από τις μεγαλύτερες αμυντικές εταιρείες της Τουρκίας ανακοίνωσαν μεγάλες συμφωνίες με Ευρωπαίους εταίρους. Η κρατική Defense Technologies Engineering Corporation υπέγραψε συμφωνία με το Πορτογαλικό Ναυτικό για την κατασκευή δύο πλοίων ανεφοδιασμού. Λίγο αργότερα, η Turkish Aerospace Industries ολοκλήρωσε μνημόνιο κατανόησης με την Ισπανία για την πώληση 24 εκπαιδευτικών τζετ Hurjet. Ενδιαφέρον για το αεροσκάφος έχουν δείξει επίσης το Αζερμπαϊτζάν και ο Καναδάς.

Αυτές οι συμφωνίες όχι μόνο αναδεικνύουν τις δυνατότητες της Τουρκίας στην αεροπορία και τη ναυπηγική μηχανική, αλλά επίσης σηματοδοτούν μια στρατηγική πρόοδο στις εξαγωγές προς τις αγορές του ΝΑΤΟ και της ΕΕ, που παραδοσιακά κυριαρχούνται από καθιερωμένες δυτικές αμυντικές εταιρείες.

Το Hurjet, είναι σύμφωνα με την κατασκευάστρια εταιρεία υπερηχητικό μονοκινητήριο εκπαιδευτικό τζετ που αναπτύχθηκε από την TUSAS, και είναι το πρώτο τουρκικό αεροσκάφος που εισέρχεται στην αγορά οπλικών συστημάτων της ΕΕ. Έχοντας ως ανταγωνιστές το T-7 της Boeing, το KAI T-50 της Νότιας Κορέας και το Leonardo M-346 της Ιταλίας, το Hurjet -σύμφωνα με την τουρκική εταιρεία-προσφέρει ανώτερη ταχύτητα, ευελιξία και σταθερότητα. Όπως αναφέρει η κατασκευάστρια ετιρεία, κατά τη διάρκεια δοκιμών, το αεροσκάφος πέτυχε υπερηχητικές ταχύτητες, χαρακτηριστικό που το διαφοροποιεί από υποηχητικούς ανταγωνιστές όπως το M-346. Σημειώνεται ότι η ελληνική αεροπορία έχει αγοράσει και υποδέχεται τα Μ-346.

Η TUSAS συνεργάστηκε με ισπανικές εταιρείες για την κοινή παραγωγή εξαρτημάτων του Hurjet, ενισχύοντας έτσι την ελκυστικότητά του στους Ισπανούς. Η συνεργασία με τους Ισπανούς βασίζεται σε προηγούμενες αμυντικές συνεργασίες μεταξύ Τουρκίας και Ισπανίας, όπως η κοινή κατασκευή του πρώτου τουρκικού ελικοπτεροφόρου, του TCG Anadolu.

Ωστόσο το πρόγραμμα Hurjet αντιμετωπίζει δυνητικές προκλήσεις που προκύπτουν από την εξάρτηση από αμερικανικούς κινητήρες General Electric F404. Προηγούμενες, μάλιστα, προσπάθειες της Τουρκίας για εξαγωγή αμυντικών συστημάτων έχουν παρεμποδιστεί από κυρώσεις των ΗΠΑ, όπως οι καθυστερήσεις στην παράδοση ελικοπτέρων T-129 στο Πακιστάν λόγω περιορισμών στους κινητήρες. Ειδικοί και στις δύο χώρες πιστεύουν ότι αυτοί οι κίνδυνοι είναι ελάχιστοι στην περίπτωση της Ισπανίας, δεδομένου του ρόλου της ως μέλους του ΝΑΤΟ και της χρήσης του Hurjet ως εκπαιδευτικού αεροσκάφους, που σημαίνει ότι δεν θα χρησιμοποιηθεί μόνο για εκπαιδευτικούς σκοπούς.

Η πώληση πλοίων ανεφοδιασμού στην Πορτογαλία από την τουρκική εταιρεία STM η οποία έχει ήδη πετύχει εξαγωγές σε χώρες όπως το Πακιστάν, το Τουρκμενιστάν και την Ουκρανία, σηματοδοτεί την είσοδο της Τουρκίας στην ανταγωνιστική αγορά της Ευρώπης. Τα πλοία για την Πορτογαλία, σύμφωνα με πληροφορίες θα εξυπηρετήσουν διάφορους ρόλους, όπως θαλάσσιες έρευνες, έρευνα και διάσωση, καθώς και αποστολές θαλάσσιας ασφάλειας. Αυτή η πολυχρηστικότητα, σε συνδυασμό με την ικανότητα της STM να παραδίδει ποιοτικά πλοία αποτελεσματικά, ήταν καθοριστική για την εξασφάλιση του συμβολαίου.

Οι συμφωνίες αυτές έρχονται σε μια κρίσιμη στιγμή, καθώς η Ευρώπη αντιμετωπίζει αυξημένες ανησυχίες για την ασφάλεια. Ο πόλεμος της Ρωσίας στην Ουκρανία, οι συνεχιζόμενες συγκρούσεις στη Μέση Ανατολή και άλλες γεωπολιτικές εντάσεις έχουν αυξήσει τη ζήτηση για στρατιωτικό εξοπλισμό και η αποτροπή πρόσβασης αντιπάλων σε κρίσιμες θαλάσσιες διαδρομές έχουν γίνει βασικές στρατηγικές προτεραιότητες.

Σύμφωνα με αναλυτές άμυνας, αυτό το άνοιγμα εξαγωγών αμυντικού εξοπλισμού τοποθετεί την Τουρκία ως πολύτιμο προμηθευτή για συμμάχους του ΝΑΤΟ και της ΕΕ, διότι παράγει πλέον προηγμένα συστήματα που πληρούν τα αυστηρά πρότυπα των δυτικών συμμάχων.