Η σκοτεινή ενέργεια δείχνει να εξασθενεί, ανατρέποντας τις τρέχουσες θεωρίες για το σύμπαν

Η σκοτεινή ενέργεια, η μυστηριώδης δύναμη που τροφοδοτεί τη διαστολή του σύμπαντος, φαίνεται να εξασθενεί, σύμφωνα με μια έρευνα που θα μπορούσε να ανατρέψει την τρέχουσα κατανόηση των επιστημόνων για την τύχη του σύμπαντος.

Εάν επιβεβαιωθούν, τα αποτελέσματα από την ομάδα του Φασματοσκοπικού Οργάνου Σκοτεινής Ενέργειας (DESI) του Εθνικού Αστεροσκοπείου Kitt Peak στην Αριζόνα των ΗΠΑ θα έχουν βαθιές επιπτώσεις στις θεωρίες για την εξέλιξη του σύμπαντος, βάζοντας στο τραπέζι την πιθανότητα ότι η τρέχουσα διαστολή του θα μπορούσε τελικά να αντιστραφεί, αναφέρει ο Guardian.

Τι είναι η σκοτεινή ενέργεια

Η σκοτεινή ενέργεια ανακαλύφθηκε στα τέλη της δεκαετίας του 1990, όταν οι αστρονόμοι χρησιμοποίησαν μακρινές εκρήξεις σουπερνόβα για να διερευνήσουν πώς ο ρυθμός της κοσμικής διαστολής έχει αλλάξει με την πάροδο του χρόνου. Η προσδοκία τους ήταν ότι η βαρύτητα θα έπρεπε να εξουδετερώνει τη διαστολή που βρίσκεται σε εξέλιξη από τη Μεγάλη Έκρηξη (Big Bang), αλλά αντίθετα, οι σουπερνόβα έδειξαν ότι ο ρυθμός διαστολής επιταχύνεται, ωθούμενος από κάποια άγνωστη δύναμη που οι επιστήμονες ονόμασαν σκοτεινή ενέργεια.

Η σκοτεινή ενέργεια έχει θεωρηθεί ότι είναι μια σταθερά, πράγμα που σημαίνει ότι το σύμπαν θα συναντήσει το τέλος του σε ένα σενάριο που ονομάζεται Μεγάλη Ψύξη (Big Freeze), όταν τα πάντα τελικά απομακρύνονται τόσο πολύ μεταξύ τους που ακόμη και το φως δεν μπορεί να γεφυρώσει το χάσμα μεταξύ των γαλαξιών. Τα τελευταία ευρήματα, τα οποία ανακοινώνονται σήμερα (20/3) στην Παγκόσμια Διάσκεψη Φυσικής της Αμερικανικής Φυσικής Εταιρείας στο Άναχαϊμ της Καλιφόρνιας, αμφισβητούν αυτή την επικρατούσα άποψη.

Τρισδιάστατος χάρτης του σύμπαντος

Το DESI χρησιμοποιεί τα 5.000 «μάτια» του από οπτικές ίνες για να χαρτογραφήσει το σύμπαν με πρωτοφανή ακρίβεια. Η τελευταία έκδοση δεδομένων του καταγράφει 15 εκατομμύρια γαλαξίες, που καλύπτουν 11 δισεκατομμύρια χρόνια ιστορίας, τα οποία οι αστρονόμοι χρησιμοποίησαν για να δημιουργήσουν τον πιο λεπτομερή τρισδιάστατο χάρτη του σύμπαντος μέχρι σήμερα.

Τα αποτελέσματα υποδηλώνουν ότι η σκοτεινή ενέργεια έφθασε στο αποκορύφωμα της ισχύος της όταν το σύμπαν ήταν περίπου στο 70% της σημερινής του ηλικίας και τώρα είναι περίπου 10% πιο αδύναμη.

Αυτό θα σήμαινε ότι ο ρυθμός διαστολής εξακολουθεί να επιταχύνεται, αλλά ότι η σκοτεινή ενέργεια «σηκώνει απαλά το πόδι της από το πεντάλ».

Η Μεγάλη Σύνθλιψη

Αν η σκοτεινή ενέργεια συνεχίσει να μειώνεται σε σημείο που να γίνεται αρνητική, το σύμπαν προβλέπεται να τελειώσει σε ένα σενάριο αντίστροφο της Μεγάλης Έκρηξης, γνωστό ως Μεγάλη Σύνθλιψη (Big Crunch).

Οι επιστήμονες δεν γνωρίζουν γιατί η σκοτεινή ενέργεια, η οποία εκτιμάται γενικά ότι αντιπροσωπεύει περίπου το 70% του σύμπαντος – με το υπόλοιπο να αποτελείται από σκοτεινή ύλη και συνηθισμένη ύλη – μπορεί να φθίνει ή αν αυτό θα υποδείκνυε ότι οι νόμοι της Φυσικής αλλάζουν ή ότι ένα κρίσιμο συστατικό λείπει από αυτούς.

Ο καθηγητής Ofer Lahav, αστρονόμος στο University College του Λονδίνου και συνεργάτης του DESI, δήλωσε: «Μπορούμε να πούμε ότι δεν έχουμε ιδέα τι είναι η σκοτεινή ύλη ή η σκοτεινή ενέργεια. Η θεωρία της σκοτεινής ενέργειας είναι ήδη αρκετά δύσκολη και τώρα έγινε ακόμα πιο περίπλοκη. Αλλά μπορούμε επίσης να το δούμε πιο θετικά. Εδώ και 20 χρόνια έχουμε κολλήσει με τη σκοτεινή ενέργεια. Τώρα οι φυσικοί έχουν νέα ερωτήματα».