Η Μεσόγειος βράζει: οι υψηλότερες θερμοκρασίες εδώ και 100.000 χρόνια

«Κατά πάσα πιθανότητα το 2024 θα είναι η θερμότερη χρονιά όλων των εποχών»  και ο Κάρλο Μπουοντέμπο, διευθυντής του Climate Change Service του Copernicus, του προγράμματος της Ευρωπαϊκής Ενωσης για την παρατήρηση της Γης, εκτιμά πως μόνο ένα τον Νοέμβριο και τον Δεκέμβριο, θα μπορούσε να αποτρέψει την κατάρριψη του ρεκόρ του 2023 κατά το τρέχον έτος. 

Ο ιταλός επιστήμονας και η ομάδα του παρακολουθούν τις θερμοκρασίες στην ατμόσφαιρα και στις θάλασσες. 

Την επομένη της ανείπωτης καταστροφής και της εκατόμβης θυμάτων που προκάλεσαν οι σφοδρές βροχοπτώσεις και οι επακόλουθες βιβλικές πλημμύρες στη νοτιοανατολική Ισπανία, ιδίως στην περιφέρεια της Βαλένθια, συνομίλησε με τον Λούκα Φραϊόλι της Repubblica

Πώς σχετίζεται αυτή η σταθερή υπερθέρμανση του πλανήτη με τα ολοένα πιο συχνά και ακραία καιρικά φαινόμενα που καταγράφονται στην Ευρώπη; «Η θερμότερη Μεσόγειος σίγουρα παίζει ρόλο. Συντέλεσε ακόμη και στις πλημμύρες, πριν από μερικές εβδομάδες, στην Τσεχία και στην Πολωνία: σε εκείνη την περίπτωση ένα βαρομετρικό χαμηλό πάνω από την Αδριατική προκάλεσε πολύ έντονες βροχοπτώσεις στην Ανατολική Ευρώπη» εξήγησε ο Μπουοντέμπο. 

Τι ακριβώς, όμως, συμβαίνει στη Μεσόγειο Θάλασσα; «Υπερθερμαίνεται, όπως όλοι οι ωκεανοί και οι θάλασσες που δεν καλύπτονται από πάγους. Σε όλα αυτά τα ύδατα οι θερμοκρασίες είναι πολύ κοντά σε απόλυτα ρεκόρ. Τα τελευταία δύο χρόνια έχουμε καταγράψει τις υψηλότερες θερμοκρασίες στην Ιστορία από τότε που άρχισαν να κρατιούνται αρχεία» εξήγησε. «Κατά πάσα πιθανότητα η μέση παγκόσμια θερμοκρασία των ωκεανών είναι η υψηλότερη των τελευταίων 100.000 ετών» πρόσθεσε ο ιταλός μετεωρολόγος.

Ωστόσο, ακραία καιρικά φαινόμενα σημειώνονταν και στο παρελθόν. Τι διαφορετικό συμβαίνει σήμερα; «Είναι αλήθεια πως το φαινόμενο DANA έχει πλήξει ξανά στο μακρινό παρελθόν τη Βαλένθια, όπως μαρτυρούν τα ιστορικά αρχεία. Πλέον, όμως, υπάρχει επιπλέον ενέργεια, ακριβώς λόγω της ανόδου της θερμοκρασίας. Και μπορούμε να περιμένουμε περαιτέρω αύξηση της έντασης αυτών των ακραίων καιρικών φαινομένων. Οχι όλων, φυσικά: τα κύματα ψύχους θα γίνουν λιγότερο συχνά και οι χιονοπτώσεις σε πολλές περιοχές της Ευρώπης θα είναι απλώς μια ανάμνηση. Ωστόσο η ένταση των ακραίων βροχοπτώσεων θα τείνει να αυξάνεται. Στην Ισπανία ορισμένοι μετεωρολογικοί σταθμοί κατέγραψαν σχεδόν 400 χιλιοστά βροχής μέσα σε μόλις τέσσερις ώρες. Είναι σχεδόν αδύνατο να το συλλάβω» ανέφερε χαρακτηριστικά ο Μπουοντέμπο.

Στο DANΑ –όπως αποκαλείται στα ισπανικά το σπάνιο όσο και ισχυρό καιρικό φαινόμενο που έπληξε τη Βαλένθια, προκαλώντας τεράστιες καταστροφές και δεκάδες ανθρώπινα θύματα– ψυχρές και θερμές αέριες μάζες αλληλεπιδρούν σχηματίζοντας πυκνά σύννεφα βροχής. Οι επιστήμονες πιστεύουν ότι το εν λόγω φαινόμενο καθίσταται σταδιακά συχνότερο λόγω της κλιματικής αλλαγής. 

Οταν ψυχρός αέρας πνέει πάνω από τα θερμά νερά της Μεσογείου, η ταχύτερη άνοδος του θερμού αέρα που προκαλείται επιφέρει τη δημιουργία ισχυρών βροχοφόρων νεφών, τα οποία μπορεί να παραμείνουν πάνω από μια συγκεκριμένη περιοχή επί ώρες, γεγονός που εν δυνάμει τα κάνει ακόμη πιο επικίνδυνα. Οι ειδικοί αναφέρουν ότι το φαινόμενο συχνά συνοδεύεται από έντονες καταιγίδες και χαλάζι, όπως συνέβη τις προηγούμενες ημέρες. 

Η ανατολική και η νότια Ισπανία είναι ιδιαίτερα ευάλωτες στο φαινόμενο λόγω της θέσης τους μεταξύ Ατλαντικού Ωκεανού και Μεσογείου: ζεστές, υγρές αέριες μάζες και ψυχρές μάζες συναντώνται σε μια περιοχή όπου τα βουνά ευνοούν τον σχηματισμό καταιγιδοφόρων νεφών και βροχοπτώσεων.