Η κλιματική κρίση και οι 42 πληγές της Ευρώπης

Τους 42 τρόπους με τους οποίους η κλιματική αλλαγή επηρεάζει την υγεία στην Ευρώπη διερευνά μια νέα διεθνής επιστημονική μελέτη που δημοσιεύθηκε στο έγκριτο Lancet Public Health.

Συγκεκριμένα, οι επιστήμονες αξιολόγησαν 42 δείκτες υγείας διαπιστώνοντας την πολύπλευρη επίπτωση της κλιματικής κρίσης: Η υπερθέρμανση του πλανήτη κοστίζει ζωές, οξύνει τις ανισότητες στην Υγεία και τρέφει κουνούπια και παράσιτα που μεταφέρουν ασθένειες σε ολόκληρη την ευρωπαϊκή ήπειρο.

Η Παθολόγος, Καθηγήτρια Επιδημιολογίας και Προληπτικής Ιατρικής της Ιατρικής Σχολής του ΕΚΠΑ Θεοδώρα Ψαλτοπούλου και η Βιολόγος Παναγιώτα Ζαχαράκη συνοψίζουν τα κύρια σημεία της έρευνας.

Οι επιστήμονες ανέλυσαν εκατοντάδες μελέτες σχετικές με τις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής στην υγεία —καθώς και τις ενέργειες που ακολουθούν ως απάντηση— στην Ευρώπη αξιολογώντας, μεταξύ δεκάδων δεικτών, τους θανάτους που σχετίζονται με την ζέστη και την εξάπλωση των μολυσματικών ασθενειών. Η αξιολόγηση των δεδομένων έδειξε ότι απαιτείται άμεση δράση από τις ευρωπαϊκές χώρες για να διατηρηθεί ο ευρωπαϊκός πληθυσμός ασφαλής απέναντι στις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής.

Θανατηφόρα ζέστη

Δεδομένα θνησιμότητας και θερμοκρασίας, καθώς και προηγούμενα στοιχεία για το πώς η ζέστη επηρεάζει τη θνησιμότητα, καταδεικνύουν ότι το διάστημα 2013–2022, η μέση θνησιμότητα που σχετίζεται με τη ζέστη αυξήθηκε κατά 17 θανάτους ανά 100.000 άτομα σε όλη την Ευρώπη, σε σύγκριση με την περίοδο 2003–2012.

Η αύξηση της θνησιμότητας που σχετίζεται με τη ζέστη ήταν υψηλότερη στις γυναίκες σε σύγκριση με τους άνδρες.

Οι ανισότητες μεταξύ των φύλων μπορούν να εξηγηθούν από τις διαφορές που σχετίζονται με την απώλεια θερμότητας από το σώμα και τους μέγιστους ρυθμούς εφίδρωσης. Οι γυναίκες μπορεί επίσης γενικά να διατρέχουν μεγαλύτερο κίνδυνο θερμικού στρες μετά την ωορρηξία, όταν τείνουν να έχουν υψηλότερη θερμοκρασία σώματος. Ένας άλλος παράγοντας που θα μπορούσε να οδηγήσει στο χάσμα μεταξύ των φύλων είναι ότι οι γυναίκες φτάνουν γενικά σε μεγαλύτερες ηλικίες από τους άνδρες και οι ηλικιωμένοι είναι γενικά πιο ευάλωτοι σε στρες που σχετίζονται με τη ζέστη. Οι ηλικιωμένοι είναι επίσης πιο πιθανό να ζουν μόνοι, γεγονός που αυξάνει ακόμη περισσότερο τονβ κίνδυνο λόγω ακραίων θερμοκρασιών.

Κουνούπια, τσιμπούρια και άλλα παράσιτα

Οι ολοένα και υψηλότερες θερμοκρασίες ευνοούν τους πληθυσμούς κουνουπιών, τσιμπουριών και παρασίτων τα οποία μετακινούνται σε περισσότερες περιοχές μεταφέροντας επικινδύνες μολυσματικές ασθένειες, ασθένειες που τα προηγούμενα χρόνια δεν υπήρχαν στην Ευρώπη.

Σύμφωνα με την παραπάνω έρρευνα, ένα παθογόνο που θα εμφανίζεται όλο και πιο συχνά λόγω της κλιματικής αλλαγής είναι το μονοκύτταρο παράσιτο Leishmania infantum. Το παράσιτο συνήθως προκαλεί επώδυνα έλκη στο δέρμα σε όλο το σώμα ενώ σε ακραίες περιπτώσεις μπορεί να είναι θανατηφόρο.

Οι ερευνητές διαπίστωσαν επίσης ότι οι υψηλότερες θερμοκρασίες έχουν κάνει την Ευρώπη πιο κατάλληλη για το τσιμπούρι Ixodes ricinus, το οποίο μπορεί να μεταδώσει μια σειρά από ασθένειες. Οι ασθένειες που μεταδίδονται από τα τσιμπούρια, όπως η νόσος του Lyme και η εγκεφαλίτιδα, μπορεί να προκαλέσουν σοβαρές νευρολογικές και καρδιαγγειακές επιπλοκές, οδηγώντας σε απώλεια εργασίας, μακροχρόνια αναπηρία και σημαντικό κόστος υγειονομικής περίθαλψης.

. . .