Η Κάμαλα Χάρις είχε τον τελευταίο λόγο – έπεισε τους Αμερικανούς;

Σε ακόμη έναν θρίαμβο της σημειολογίας και ακόμη μια απόδειξη ότι οι προεδρικές εκλογές του 2024 στις ΗΠΑ κρίνονται περισσότερο στους συμβολισμούς παρά στην ουσία, η υποψήφια των Δημοκρατικών, Κάμαλα Χάρις, έκλεισε τη δική της προεκλογική εκστρατεία στην πρωτεύουσα του έθνους, την Ουάσινγκτον, απέναντι από τον Λευκό Οίκο, εν αντιθέσει προς τον Ντόναλντ Τραμπ, ο οποίος έκλεισε τη δική του στη Νέα Υόρκη.

Οι δύο καρδιές των ΗΠΑ χτύπησαν σε πολύ διαφορετικούς ρυθμούς με απόσταση λίγων ημερών, όμως ο μεγάλος πρωταγωνιστής και στις δύο περιπτώσεις ήταν ένας: ο Τραμπ.

Το βασικό επιχείρημα της Κάμαλα Χάρις στο γιατί θα έπρεπε να εκλεγεί εκείνη πρόεδρος των ΗΠΑ δεν αφορούσε την ίδια, όπως σημείωσε χαρακτηριστικά ο Guardian. Αφορούσε κυρίως τον αντίπαλό της. Στην τελευταία και μεγαλύτερη προεκλογική της συγκέντρωση, η Χάρις ανέφερε ονομαστικά τον Τραμπ 24 φορές και τον Τζο Μπάιντεν μόνο μία.

Μιλώντας στο συγκεντρωμένο πλήθος στο πάρκο Ellipse, ακριβώς νότια του Λευκού Οίκου, η Χάρις είπε: «Ο Ντόναλντ Τραμπ στάθηκε σε αυτό ακριβώς το σημείο πριν από σχεδόν τέσσερα χρόνια», προσθέτοντας ότι έστειλε έναν ένοπλο όχλο στο Καπιτώλιο των ΗΠΑ για να ανατρέψει την εκλογική του ήττα το 2020.

Το πλήθος περίπου 75.000 ατόμων που συγκεντρώθηκαν στο ίδιο σημείο για να την ακούσουν το βράδυ της Τρίτης 29 Οκτωβρίου, ήταν πολύ διαφορετικό από εκείνο τέσσερα χρόνια νωρίτερα. Κρατούσαν πινακίδες που έγραφαν «ΗΠΑ» και την αστερόεσσα. Φώναζαν ρυθμικά «Κάμαλα! Κάμαλα!» και «Δεν θα γυρίσουμε πίσω!» Περιβάλλονταν από σπουδαία σύμβολα της αμερικανικής Δημοκρατίας: το μνημείο του Ουάσιγκτον, το μνημείο του Τζέφερσον και τον ίδιο τον Λευκό Οίκο.

Μιλώντας πίσω από προστατευτικό τζάμι, η Χάρις προειδοποίησε για την πρόθεση του Τραμπ να στρέψει τον στρατό εναντίον όσων διαφωνούν μαζί του: «Δεν είναι ένας υποψήφιος πρόεδρος που σκέφτεται πώς να κάνει τη ζωή σας καλύτερη», είπε. «Είναι κάποιος που είναι ασταθής, έχει εμμονή με την εκδίκηση, τον κατατρώνε τα απωθημένα και αποζητά ανεξέλεγκτη εξουσία».

Η αντιπρόεδρος συνέχισε σκιαγραφώντας μέρος της δικής της βιογραφίας ως εισαγγελέας που αγωνίζεται για τον λαό. Ωστόσο, σύντομα η επιχειρηματολογία επανήλθε στον υποψήφιο των Ρεπουμπλικάνων. «Την πρώτη μέρα, εάν εκλεγόταν, ο Ντόναλντ Τραμπ θα έμπαινε σε αυτό το γραφείο με μια λίστα εχθρών στα χέρια του», είπε. «Οταν εκλεγώ, θα μπω με μια λίστα υποχρεώσεων».

Η Χάρις ήταν πολύ διαφορετική από εκείνη των πρώτων ημερών της υποψηφιότητάς της, όταν κυρίαρχο συναίσθημα ήταν η ευφορία. Τώρα, κυρίαρχο συναίσθημα είναι η απειλή. Και αυτό χτίστηκε πολύ γρήγορα στην προεκλογική εκστρατεία της, όταν άρχισε να υιοθετεί σιωπηρά τον όρο «φασίστας» για τον Τραμπ, ενώ και η συγκέντρωσή του στο Madison Square Garden της Νέας Υόρκης την Κυριακή, στον  απόηχο μιας φιλοναζιστικής συγκέντρωσης που έλαβε χώρα εκεί το 1939, έκανε ακόμα πιο έντονο αυτό το αίσθημα.

Η Χάρις, γράφει ο Guardian, φαίνεται να επιδιώκει να μετατραπούν οι εκλογές σε δημοψήφισμα για τον Τραμπ και όχι για την ίδια. «Είναι καιρός να γυρίσουμε σελίδα στο δράμα και τη σύγκρουση, τον φόβο και τον διχασμό», είπε. «Είναι καιρός για μια νέα γενιά ηγεσίας στην Αμερική».

Αυτό εξηγεί σε μεγάλο βαθμό και το γιατί προσπάθησε να αποστασιοποιηθεί από τον Μπάιντεν και φέρεται να απέρριψε τις προσφορές του να κάνει εκστρατεία υπέρ της. Στη συγκέντρωσή της στην Ουάσινγκτον χρησιμοποίησε την αγαπημένη λέξη του προέδρου, «δημοκρατία», μόνο μία φορά. Αντιθέτως, η λέξη «ελευθερία» ήταν γραμμένη σε τρία γιγάντια μπλε πανό, μαζί με το «ΗΠΑ».

Πολλοί Δημοκρατικοί επιθυμούν να διαχωρίσει η Χάρις τη θέση της από τον Μπάιντεν για το ζήτημα του πολέμου στη Γάζα. Ενας διαδηλωτής απομακρύνθηκε φωνάζοντας: «Σταματήστε να οπλίζετε το Ισραήλ! Εμπάργκο όπλων τώρα!».

Ενώ ο Μπάιντεν διαλαλούσε την ανάπτυξη των θέσεων εργασίας και τα καλά νέα για την οικονομία, η Χάρις προσέφερε και πάλι μερικές πρακτικές υποσχέσεις: Φορολογικές περικοπές για τους εργαζόμενους και τη μεσαία τάξη, την πρώτη ομοσπονδιακή απαγόρευση στην αύξηση των τιμών στα είδη παντοπωλείου, ανώτατο όριο στην τιμή της ινσουλίνης και βοήθεια για τους αγοραστές πρώτης κατοικίας.

Αυτά ήταν σημαντικά πράγματα που λογικά θα έπρεπε να κερδίσουν ψήφους. Αλλά δεν συνοδεύονται από ένα μεγαλειώδες όραμα, επισημαίνει ο Guardian.

Η αντιπρόεδρος, προς το τέλος, υπενθύμισε πώς, σχεδόν πριν από 250 χρόνια, η Αμερική απελευθερώθηκε από έναν τύραννο (τον βρετανό μονάρχη Γεώργιο Γ’) και πώς γενιές Αμερικανών διατήρησαν αυτή την ελευθερία. «Δεν αγωνίστηκαν, δεν θυσίασαν και δεν έδωσαν τη ζωή τους για να μας δουν να παραχωρούμε τις θεμελιώδεις ελευθερίες μας, για να μας δουν να υποτασσόμαστε στη θέληση ενός άλλου μικρού τυράννου», είπε. «Οι Ηνωμένες Πολιτείες της Αμερικής δεν είναι ένα όχημα για τα σχέδια των απρόβλεπτων δικτατόρων. Οι Ηνωμένες Πολιτείες της Αμερικής είναι η μεγαλύτερη ιδέα που επινόησε ποτέ η ανθρωπότητα. Ενα έθνος αρκετά μεγάλο για να καλύπτει όλα μας τα όνειρα. Αρκετά δυνατή για να αντέχει σε οποιαδήποτε ρωγμή ή σχισμή ανάμεσά μας. Και αρκετά ατρόμητο για να οραματιστεί κανείς για αυτό ένα μέλλον με δυνατότητες».

Ο Νταγκ Εμχοφ, ο σύζυγός της, ανέβηκε στη σκηνή και αγκάλιασε τη Χάρις, καθώς το πλήθος επευφημούσε. Την επόμενη Τρίτη, θα επιστρέψουν στην Ουάσιγκτον για τις πιο δύσκολες προεδρικές εκλογές από την αναμέτρηση Τζορτζ Μπους και Αλ Γκορ το 2000. Με την ελπίδα ότι αυτή η Δημοκρατική αντιπρόεδρος θα τα πάει καλύτερα από τον Γκορ.

Στράφηκε στο πλήθος: «Ο Ντόναλντ Τραμπ πέρασε μια δεκαετία προσπαθώντας να κρατήσει τον αμερικανικό λαό διχασμένο και να μας κάνει να φοβόμαστε ο ένας τον άλλον. Αυτός είναι. Αλλά, Αμερική, είμαι εδώ απόψε για να πω: δεν είμαστε αυτοί».

Ομως, σημείωσαν οι λονδρέζικοι Times, το μεγάλο πρόβλημα της Χάρις είναι ότι αυτές οι τρομερές προειδοποιήσεις για τον χαρακτήρα του Τραμπ δεν φαίνεται να μετακίνησαν καθ’ όλη τη διάρκεια της προεκλογικής εκστρατείας τους ψηφοφόρους προς την κατεύθυνσή της.

Η τελευταία ομιλία της, συνεπώς, θα έπρεπε να κάνει κάτι περισσότερο από το να βρει έναν νέο τρόπο να τονίσει την απειλή που θέτει ο Τραμπ για τη Δημοκρατία των ΗΠΑ.

Αν και η Χάρις θα θεωρηθεί από ορισμένους ψηφοφόρους πυλώνας σταθερότητας και κανονικότητας σε αντίθεση με τη συμπεριφορά του Τραμπ στην εξουσία, είναι πιθανό να θεωρηθεί από άλλους  εκπρόσωπος του κατεστημένου, σε μια εποχή που πολλοί Αμερικανοί είναι καχύποπτοι ή και εχθρικοί προς το λεγόμενο «βαθύ κράτος».

Η Χάρις προσπάθησε να το διαχειριστεί αυτό κάπως νευρικά. Μιλώντας για τον εαυτό της, είπε: «Επιτρέψτε μου να σας πω ότι έχω περάσει το μεγαλύτερο μέρος της καριέρας μου εκτός της Ουάσιγκτον. Ξέρω, λοιπόν, ότι δεν προέρχονται όλες οι καλές ιδέες από εδώ».

Και βέβαια, έθιξε και το γυναικείο ζήτημα, το οποίο θεωρεί αδύνατο σημείο του αντιπάλου της. Σε αντίθεση με το άμεσο μήνυμα του Τραμπ προς τις ψηφοφόρους σε μια συγκέντρωση στην Πενσιλβάνια τον Σεπτέμβριο, όταν είπε ότι «είμαι ο προστάτης σας. Θέλω να γίνω προστάτης σας», η Χάρις χρησιμοποίησε την καριέρα της ως εισαγγελέας για να εκφράσει ένα παρόμοιο συναίσθημα: «Εκανα αυτή τη δουλειά γιατί, από όταν θυμάμαι τον εαυτό μου, είχα πάντα ένα ένστικτο να προστατεύσω».

Ο Τραμπ, λίγο νωρίτερα, σε μια ομιλία του, στο θέρετρό του στη Φλόριντα, προσπάθησε να υπονομεύσει τα διαπιστευτήρια της Χάρις ως προστάτιδας των γυναικών, εμφανιζόμενος με τη μητέρα ενός κοριτσιού που δολοφονήθηκε από παράνομο μετανάστη από το Ελ Σαλβαδόρ, ενώ μια άλλη θλιμμένη μητέρα μίλησε για τη δολοφονία της 12χρονης κόρης της.

Το τελευταίο μήνυμα του Τραμπ συνοψίστηκε ως «η Κάμαλα το χάλασε, ο Τραμπ θα το φτιάξει», με επίκεντρο τη βελτίωση της οικονομίας και το κλείσιμο των συνόρων. Οι ψηφοφόροι λένε συνεχώς στους δημοσκόπους ότι αυτά είναι τα δύο κορυφαία ζητήματα των εκλογών, γεγονός που μπορεί να εξηγήσει γιατί η Χάρις δεν κατάφερε να πείσει μια ξεκάθαρη πλειοψηφία να «γυρίσει την πλάτη» στον Τραμπ.

Το δίλημμα για τους αναποφάσιστους συνεχίζει να υπάρχει και μετά την προεκλογική εκστρατεία, καταλήγουν οι Times: Οι τιμές ήταν χαμηλότερες και τα σύνορα πιο ασφαλή επί Τραμπ, αλλά η Χάρις υπόσχεται ένα τέλος στην πόλωση και το χάος και μια εναλλακτική στον πιο απρόβλεπτο πρόεδρο της χώρας.

Κανείς δεν ξέρει τι θα επιλέξουν.

. . .