Η Ευρώπη παράγει περισσότερη ενέργεια από τον ήλιο απ’ ό,τι με άνθρακα

Οι ηλιακοί συλλέκτες παρήγαγαν το 11% της ηλεκτρικής ενέργειας της ΕΕ το 2024, ενώ οι σταθμοί ηλεκτροπαραγωγής με καύση άνθρακα παρήγαγαν το 10%, σύμφωνα με στοιχεία της κλιματικής ομάδας Ember. Ο ρόλος του ορυκτού αερίου μειώθηκε για πέμπτη συνεχή χρονιά και κάλυψε το 16% του μείγματος ηλεκτρικής ενέργειας.

«Αυτό είναι ένα ορόσημο», είπε στον Guardian η Μπεατρίς Πέτροβιτς, εκ των συγγραφέων της έκθεσης. «Ο άνθρακας είναι ο παλαιότερος τρόπος παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας, αλλά και ο πιο βρώμικος. Η ηλιακή ενέργεια είναι το ανερχόμενο αστέρι».

Η εκβιομηχάνιση της Ευρώπης τροφοδοτήθηκε από άνθρακα, αλλά το καύσιμο έχει προκαλέσει περισσότερη ρύπανση από οποιαδήποτε άλλη πηγή ενέργειας. Η καύση άνθρακα στην ΕΕ κορυφώθηκε το 2007 και μειώθηκε στο μισό τα τελευταία χρόνια.

Ταυτόχρονα, οι καθαρές πηγές ηλεκτρικής ενέργειας έχουν αυξηθεί. Η αιολική και η ηλιακή ενέργεια αυξήθηκαν στο 29% της παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας της ΕΕ το 2024, ενώ η υδροηλεκτρική και η πυρηνική ενέργεια συνέχισαν να ανακάμπτουν από τα χαμηλά επίπεδα στα οποία είχαν πέσει το 2022.

Η έκθεση, σύμφωνα με τον Guardian, απέδωσε την άνοδο της ηλιακής ενέργειας –της ταχύτερα αναπτυσσόμενης πηγής ενέργειας πέρυσι– στον αριθμό-ρεκόρ νέων πάνελ που τοποθετήθηκαν, παρά το γεγονός ότι η Ευρώπη είχε λιγότερη ηλιοφάνεια από ό,τι το προηγούμενο έτος.

Η έκθεση διαπίστωσε, επίσης, ότι το μερίδιο συμμετοχής του άνθρακα στην παραγωγή ενέργειας μειώθηκε σε 16 από τις 17 χώρες που τον χρησιμοποιούσαν ακόμη το 2024. Ανέφερε ότι το καύσιμο έχει γίνει «οριακό ή απόν» στα περισσότερα συστήματα.

Η Γερμανία και η Πολωνία, οι δύο χώρες που καίνε το μεγαλύτερο ποσοστό άνθρακα στην Ευρώπη, ήταν μεταξύ εκείνων στις οποίες σημειώθηκε στροφή προς καθαρότερες πηγές ενέργειας. Το μερίδιο του άνθρακα στο δίκτυο ηλεκτρικής ενέργειας της Γερμανίας μειώθηκε κατά 17% από έτος σε έτος, ενώ στην Πολωνία μειώθηκε κατά 8%, σύμφωνα με την έκθεση.

Το ορυκτό αέριο συνέχισε επίσης να παρουσιάζει πτώση σε 14 από τις 26 χώρες που χρησιμοποιούν ηλεκτρική ενέργεια από φυσικό αέριο, σύμφωνα με την έκθεση.

Τα ευρήματα έρχονται παρά τη μικρή αύξηση της ζήτησης ηλεκτρικής ενέργειας, έπειτα από δύο χρόνια απότομης πτώσης που προκλήθηκε από την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία. Σε απάντηση, η ΕΕ παρουσίασε ένα σχέδιο για την εξοικονόμηση ενέργειας, την εξεύρεση νέων προμηθευτών ορυκτών καυσίμων και την επιτάχυνση της στροφής προς την καθαρή ενέργεια.

«Η πολιτική και οι αγορές στην Ευρώπη επέτρεψαν στις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας να μειώσουν τα μερίδια τόσο του άνθρακα όσο και του φυσικού αερίου» δήλωσε στον Guardian ο Γκρέγκορι Νέμετ, ερευνητής ενέργειας στο Πανεπιστήμιο του Ουισκόνσιν και συγγραφέας μιας έκθεσης της Διακυβερνητικής Επιτροπής για την Κλιματική Αλλαγή.

«Η αιολική και η ηλιακή ενέργεια αναπτύσσονται σε όλες τις μεγάλες οικονομίες, αλλά η χρήση άνθρακα συνεχίζει να αυξάνεται στην Κίνα και το φυσικό αέριο έχει αυξηθεί στις ΗΠΑ» πρόσθεσε. «Η Ευρώπη εκμεταλλεύεται το πλήρες φάσμα των πλεονεκτημάτων προσιτότητας, ασφάλειας και καθαρού αέρα που παρέχουν οι ανανεώσιμες πηγές ενέργειας».

Η έκθεση διαπίστωσε ότι η ΕΕ βρίσκεται σε καλό δρόμο για την επίτευξη του στόχου της για 400 GW εγκατεστημένης ηλιακής ισχύος έως το 2025. Εφτασε τα 338 GW το 2024, σύμφωνα με την έκθεση, και θα είναι εντός του στόχου των 750 GW για το 2030, εφόσον διατηρήσει τον τρέχοντα ρυθμό ανάπτυξης.

Οι συντάκτες της έκθεσης ζήτησαν μεγαλύτερες επενδύσεις σε μπαταρίες, έξυπνους μετρητές και άλλα εργαλεία που μπορούν να βοηθήσουν στην ευθυγράμμιση της προσφοράς ανανεώσιμης ενέργειας –η οποία ποικίλλει κατά τη διάρκεια της ημέρας– με τη ζήτηση.

. . .