Η Ευρώπη μπροστά σε κρίσιμες αποφάσεις για την ασφάλεια

Σε κρίσιμη εβδομάδα έχει εισέλθει η Ευρώπη που χρειάζεται πλέον άμεσες αποφάσεις για την Ουκρανία αλλά και για την ασφάλεια συνολικά.

Στην συνάντηση κορυφής της Κυριακής στο Λονδίνο, αναδύθηκε το ερώτημα αν η Αμερική εξακολουθεί να βρίσκεται στην καρδιά της δυτικής αμυντικής συμμαχίας.

Ο Πολωνός πρωθυπουργός Ντόναλντ Τουσκ ζήτησε απαλλαγή από τις αμερικανικές εγγυήσεις ασφαλείας. Πεντακόσια εκατομμύρια Ευρωπαίοι ζητούν από 300 εκατομμύρια Αμερικανούς να τους προστατεύσουν από 140 εκατομμύρια Ρώσους», είπε και πρόσθεσε πως πρέπει η Ευρώπη να αρχίσει να βασίζεται στις δυνάμεις της.

«Την Κυριακή υπήρξε μια ανανεωμένη αίσθηση επείγοντος για τη διασφάλιση της συλλογικής ασφάλειας της ευρωπαϊκής ηπείρου, μετά τις συγκλονιστικές σκηνές που είδαμε στην Ουάσινγκτον την Παρασκευή», ανέφερε στο Politico ένας Ευρωπαίος διπλωμάτης που βρίσκεται κοντά στις συζητήσεις.

Ο διπλωμάτης αναφερόταν βέβαια στην άγρια λεκτική επίθεση του αμερικανού προέδρου Ντόναλντ Τραμπ κατά του προέδρου της Ουκρανίας Βολοντίμιρ Ζελένσκι στον Λευκό Οίκο, η οποία οδήγησε τους ευρωπαίους ηγέτες στο να αναρωτιούνται αν οι ΗΠΑ εξακολουθούν να είναι σύμμαχός τους.

Λίγο μετά την ντροπιαστική συνάντηση στον Λευκό Οίκο, η επικεφαλής της εξωτερικής πολιτικής της ΕΕ Κάγια Κάλλας είπε ότι η Αμερική δεν ηγείται πλέον του «ελεύθερου κόσμου». Οι τόνοι έπεσαν στη διάρκεια του Σαββατοκύριακου αλλά όπως αναφέρει το Politico οι αμφιβολίες δεν έχουν εξαφανιστεί.

Ο πρωθυπουργός του Ηνωμένου Βασιλείου Κιρ Στάρμερ ο οποίος οργάνωσε τη σύνοδο κορυφής της 2ας Μαρτίου, δήλωσε την Κυριακή ότι από εδώ και στο εξής η Ευρώπη «πρέπει να κάνει τη βαριά δουλειά» όσον αφορά την προστασία της Ουκρανίας από τον ρωσικό επεκτατισμό, υποδεικνύοντας την πραγματικότητα μιας μειωμένης αμερικανικής παρουσίας στην παγκόσμια σκηνή.

Το Politico παρατηρεί ότι Στάρμερ βλέπει τον εαυτό του ως κάτι σαν γεφυροποιό και η Βρετανία μαζί με τη Γαλλία και την Ουκρανία πρόκειται τώρα να καταρτίσουν ένα ειρηνευτικό σχέδιο και στη συνέχεια να το παρουσιάσουν στον Τραμπ – αυτό είναι μια αξιοσημείωτη αλλαγή σε σύγκριση με το προηγούμενο διάστημα όταν οι ΗΠΑ είχαν το σχετικό προβάδισμα.

Το ευρωπαϊκό σχέδιο προβλέπει μια ειρηνευτική δύναμη υπό την ηγεσία του Ηνωμένου Βασιλείου και της Γαλλίας, την οποία ο Στάρμερ αποκάλεσε «συνασπισμό των προθύμων». Ο γάλλος πρόεδρος Εμανουέλ Μακρόν δήλωσε ότι έθεσε επί τάπητος την ιδέα της κατάπαυσης του πυρός για έναν μήνα και με ισχύ στον αέρα, στη θάλασσα και στις ενεργειακές υποδομές.

Ποιος συμμετέχει στον συνασπισμό

Το ποιος άλλος συμμετέχει σε αυτόν τον συνασπισμό είναι ακόμη στον αέρα, γράφει το Politico. «Ενας αριθμός» χωρών υπέγραψε την πρόταση για ειρηνευτική δύναμη πίσω από κλειστές πόρτες στη σύνοδο κορυφής, δήλωσε ο Στάρμερ, προσθέτοντας ότι χρειάζεται την υποστήριξη των ΗΠΑ για να λειτουργήσει. Αρνήθηκε πάντως να πει ποιες κυβερνήσεις δεσμεύτηκαν επί της πρότασης.

Είπε όμως ότι οι ΗΠΑ εξακολουθούν να είναι «ένας αξιόπιστος σύμμαχος» και ότι «τώρα πρέπει να τα καταφέρουμε μαζί».

Το βλέμμα τώρα στη σύνοδο της Πέμπτης

Ολα τα μάτια είναι τώρα στραμμένα στη συνάντηση των ηγετών της ΕΕ την Πέμπτη.

Ενόψει της συνόδου, το Politico παρατηρεί ότι οι ευρωπαϊκές κυβερνήσεις αρχίζουν να υιοθετούν την άποψη ότι ένας αυξημένος ρόλος στη μελλοντική ασφάλεια της Ουκρανίας σημαίνει μεγαλύτερη στρατιωτική ικανότητα και αυτό με τη σειρά του σημαίνει αυξημένη αμυντική δαπάνη.

Αυτά τα ζητήματα πιθανώς να τεθούν στο επίκεντρο των συζητήσεων της Πέμπτης, από όπου φυσικά θα απουσιάζει το Ηνωμένο Βασίλειο.

Μιλώντας στη γαλλική εφημερίδα Le Figaro μετά τη σύνοδο του Λονδίνου, ο γάλλος πρόεδρος Μακρόν απαίτησε από τις χώρες του ΝΑΤΟ να επενδύσουν περισσότερο στους στρατούς τους.

«Τα τελευταία τρία χρόνια, οι Ρώσοι δαπανούν το 10% του ΑΕΠ τους για την άμυνα», είπε. «Πρέπει να προετοιμάσουμε αυτό που έρχεται στη συνέχεια, με στόχο το 3 έως 3,5% του ΑΕΠ».

Το ΝΑΤΟ σήμερα θέτει ως στόχο οι αμυντικές δαπάνες κάθε μέλους του να φτάνουν τουλάχιστον στο 2% του ΑΕΠ, αλλά πολλές ευρωπαϊκές κυβερνήσεις δεν καταφέρνουν ούτε αυτό, προς μεγάλη ενόχληση του αμερικανού προέδρου Τραμπ. Η Γαλλία μόλις ξεπερνάει τη γραμμή στο 2,1%, σύμφωνα με το Politico.

Κατά την αποχώρησή της από τη σύνοδο κορυφής, η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν δήλωσε ότι τώρα είναι η στιγμή να «επανεξοπλιστεί επειγόντως η Ευρώπη».

Ολα δείχνουν ότι η σύνοδος της Πέμπτης θα είναι μια κρίσιμη στιγμή. Οπως ανωνύμως δήλωσε το Politico ευρωπαίος διπλωμάτης, δεν αποκλείεται να υπάρξει μια ιστορική ανακοίνωση σχετικά με τους αμυντικούς προϋπολογισμούς.

Αλλά οι αποφάσεις δεν θα είναι εύκολες, δεδομένου ότι ορισμένοι ηγέτες, ιδίως ο ούγγρος πρωθυπουργός Βίκτορ Ορμπαν, υποστηρίζουν περισσότερο τον Ρώσο πρόεδρο Βλαντίμιρ Πούτιν παρά οποιοδήποτε σχέδιο υπεράσπισης της Ευρώπης απέναντί του.

Ο γενικός γραμματέας του ΝΑΤΟ Μαρκ Ρούτε, ο οποίος επίσης συμμετείχε στη σύνοδο κορυφής του Λονδίνου, δήλωσε ότι ορισμένες χώρες δεσμεύτηκαν να «αυξήσουν» τις αμυντικές δαπάνες – αλλά και πάλι, οι λεπτομέρειες σχετικά με το ποιες και κατά πόσο, παραμένουν υπό διαπραγμάτευση.

Το Politico σημειώνει πως η αμυντική βιομηχανική βάση της Ευρώπης έχει ήδη περιορισμένη δυναμικότητα, πράγμα που σημαίνει ότι οι αυξήσεις των αμυντικών δαπανών θα μπορούσαν να αποδώσουν αργά πραγματικά αποτελέσματα.

. . .