Η ειρήνη του Τραμπ είναι ευκαιρία για τον Πούτιν

Εκτενές άρθρο-λίβελο με στόχο τον νέο Λευκό Οίκο (και, φυσικά, τη Ρωσία) έγραψε στη Repubblica ο Ετζο Μάουρο θέλοντας να κατακεραυνώσει την «ειρήνη α λα Τραμπ» που προαλείφεται για την Ουκρανία. Αυτή θα είναι, γράφει, στα μέτρα του Πούτιν και κάτι τέτοιο δεν μπορεί να το ανεχθεί η δημοκρατική Ευρώπη (δηλαδή η Ευρωπαϊκή Ενωση). Ο αρθρογράφος με ειρωνεία «καλωσόρισε τον νέο κόσμο» του Τραμπ, ο οποίος «μας καλεί να ενστερνιστούμε τη λογική της εκδικητικής αποστολής του να εγκαθιδρύσει μια σύγχρονη χρυσή εποχή».

Από όσα εξήγγειλε ο νέος πρόεδρος των ΗΠΑ, ο Μάουρο κατάλαβε ότι «οι δύο συγκρούσεις, στη Μέση Ανατολή και στην Ουκρανία, πρέπει να τελειώσουν για να επιτευχθεί η ειρήνη α λα Τραμπ». Παρά ταύτα, χαρακτήρισε «εύθραυστη αλλά απαραίτητη» την εκεχειρία στη Μέση Ανατολή και συνειδητοποίησε ότι «τα πάντα πλέον επικεντρώνονται στη Ρωσία και στην Ουκρανία». Οι δύο εμπόλεμες χώρες, λοιπόν, πρέπει «να καταλήξουν σε εκεχειρία και να φέρουν τον Πούτιν και τον Ζελένσκι στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων». Ακολουθεί πιστή μετάφραση της ανάλυσής του.

«Κάποια διαπραγμάτευση ύστερα από τρία χρόνια πολέμου στην καρδιά της Ευρώπης θα είναι ανακούφιση για όλον τον κόσμο και επιτυχία για τον ίδιο τον Τραμπ. Ομως η ειρήνη δεν είναι πάντα ίδια, διότι η ποιότητα και η διάρκειά της εξαρτώνται από τις συνθήκες υπό τις οποίες επιτυγχάνεται, όπως και από ηθικούς λόγους, λόγους απόδοσης δικαιοσύνης. Ο τραμπισμός δεν είναι ουδέτερος, έτσι και η πρωτοβουλία του κινδυνεύει να μην είναι ουδέτερη. Ο Τραμπ θέλει την ειρήνη για δικό του τρόπαιο, όχι ως νίκη της δικαιοσύνης.

Το πρόβλημα είναι ότι η ειρήνη στην Ουκρανία θα γίνει το θεμέλιο της νέας ευρωπαϊκής τάξης, η βάση στην οποία θα στηριχθεί η μελλοντική ισορροπία της Γηραιάς Ηπείρου. Ας αναρωτηθούμε πού θα κτίσουμε την επόμενη Ευρώπη, απαλλαγμένη από τη σύγκρουση που τη διατρέχει. Οι λόγοι για τους οποίους η ΕΕ (και η Ιταλία) στάθηκε στο πλευρό της Ουκρανίας βασίζονται στην καταδίκη της ρωσικής εισβολής, στην άρνηση της βίας ως εργαλείο για την επίλυση συγκρούσεων μεταξύ κρατών και στην υπεράσπιση και επιβεβαίωση των αρχών που παραβιάζονται από τον ρωσικό στρατό.

Αυτές είναι η κυριαρχία των κρατών, η ανεξαρτησία και αυτονομία τους, η ακεραιότητα του εδάφους τους, τα σύνορα ως εγγύηση ασφαλείας των πολιτών, η υπεροχή του Δικαίου ως παγκοσμίου κώδικα πολιτισμού, εργαλείου για την προστασία των ατόμων και των εθνικών κοινοτήτων και θεματοφύλακα των δικαιωμάτων τους και της αξιοπρεπείας τους, δηλαδή η ελευθερία. Αυτά είναι τα συστατικά της ευρωπαϊκής δημοκρατίας και μας καθορίζουν, εξηγούν τους θεσμούς μας και τα συντάγματά μας και καθορίζουν τον πολιτισμό μας.

Καμία από αυτές τις έννοιες, που βρίσκονται στη βάση της ειδικής σχέσης Ευρώπης και Αμερικής και στην ιδέα της Δύσης που απορρέει από αυτήν, δεν υπενθύμισε ο Τραμπ στην εναρκτήρια ομιλία του. Αντιθέτως, με τις αναφορές του στον Καναδά, στη Γροιλανδία και στον Παναμά αποκάλυψε μια άνευ προηγουμένου εμμονή με τη γη, με την επικράτεια, με την επέκταση. Δεδομένου ότι δεν υπάρχει λόγος άμυνας ή ασφαλείας που να δικαιολογεί αυτή την εμμονή, συμπεραίνουμε ότι προκύπτει από βούληση για εξουσία, εθνικιστικού χαρακτήρα, έξω από τους διεθνείς θεσμούς, τις υπερεθνικές οργανώσεις, τις συμμαχίες, αλλά και έξω από τους περιορισμούς της Γεωγραφίας.

Πρόκειται για φιλοδοξίες που επιβεβαιώνουν την επιλογή του αμερικανικού απομονωτισμού και εντοπίζουν ότι ο τραμπικός εθνικισμός φέρει τον σπόρο ενός νέου ιμπεριαλισμού και μιας αρχαίας αποικιοκρατίας. Πάνω απ’ όλα, όμως, απηχούν την αιώνια εμμονή του Πούτιν με τη ζώνη από ουδέτερα κράτη πέριξ της Ρωσίας, κατά το δόγμα που εγκαινίασε ο Στάλιν πριν από 80 χρόνια στη Γιάλτα. Το αποτέλεσμα είναι ήδη εντυπωσιακό, αφού η Ουκρανία μπορεί να διεκδικηθεί πολιτικά από τον Πούτιν στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων. Νομίζαμε ότι ο αιώνας μας ήταν δημοκρατικός, αλλά αποκαλύφθηκε ότι δεν είναι.

Ο Πούτιν εκμεταλλεύεται την ευκαιρία και δηλώνει έτοιμος “να συνεργαστεί με τον Τραμπ για την Ουκρανία”, φθάνοντας στο σημείο να μοιραστεί τη θέση του περί κλοπής της εκλογικής νίκης του από τον Μπάιντεν λέγοντας  ότι “μπορούσε να είχε αποφευχθεί ο πόλεμος με το Κίεβο”. Το Κρεμλίνο είπε αμέσως ότι η ΕΕ δεν πρέπει να συμμετάσχει στη διαπραγματευτική διαδικασία, ούτε χώρες όπως η Ιταλία, που υποστήριξαν την Ουκρανία. Το ιδανικό για τον Πούτιν είναι να συναλλάσσεται απευθείας με τον Τραμπ, ως αυτοκράτορας με αυτοκράτορα, ή να έχει τον Τραμπ διαιτητή στη διαμάχη με τον Ζελένσκι.

Το σημαντικό, τόσο για τον Πούτιν όσο και για τον Τραμπ, είναι ότι η Ευρώπη, με τις οικουμενικές αξίες και αρχές της, ασυμβίβαστες με τον ιμπεριαλισμό οποιουδήποτε χρώματος, δεν θα συμμετάσχει στις διαπραγματεύσεις και ότι η δημοκρατική αρχή δεν θα είναι ο κώδικας της διαπραγμάτευσης. Ετσι αποδεικνύεται ότι η αδυναμία της Ευρώπης κρύβει ένα απροσδόκητο απόθεμα δύναμης. Γιατί η ΕΕ είναι ο τελευταίος θεματοφύλακας της Δυτικής φιλελεύθερης δημοκρατίας, απαξιωμένης σε όλον τον κόσμο. Κατέφυγε εδώ όπου γεννήθηκε».

. . .