ΗΠΑ: Οι πεταλούδες-μονάρχες κινδυνεύουν με εξαφάνιση

Οι επιστήμονες προειδοποιούν για μια «εξαιρετικά ανησυχητική» κατάρρευση του χειμάζοντος πληθυσμού των πεταλούδων-μοναρχών στις δυτικές Ηνωμένες Πολιτείες, καθώς οι αριθμοί τους έχουν πέσει ιδιαιτέρως χαμηλά, όπως αναφέρει δημοσίευμα των Times του Λονδίνου.

Τα χαρακτηριστικά πορτοκαλί και μαύρα έντομα φημίζονται για τη μετανάστευσή τους σε αποστάσεις έως και 5.000 χιλιομέτρων κάθε χρόνο –στα πρότυπα μετανάστευσης των πτηνών κάθε άνοιξη και φθινόπωρο–, αλλά με το ταξίδι τους να εξαπλώνεται σε πολλές γενιές.

Ο ενήλικος πληθυσμός τους στα ανατολικά της Βόρειας Αμερικής χειμάζεται στο κεντρικό Μεξικό, ενώ όσες ευδοκιμούν στα δυτικά της ηπείρου, πέρα από τα Βραχώδη Ορη, περνούν τους χειμώνες τους στην Καλιφόρνια, συγκεντρωμένες κατά χιλιάδες στα δέντρα της θερμής αμερικανικής Πολιτείας.

Ωστόσο αυτόν τον χειμώνα η Εταιρεία Xerces για τη Συντήρηση Ασπόνδυλων μέτρησε μόλις 9.119 μονάρχες σε τοποθεσίες κατά μήκος της ακτής της Καλιφόρνιας – μειωμένες δηλαδή κατά 96% σε σύγκριση με τις 233.394 του περυσινού χειμώνα! Πρόκειται για τον δεύτερο χαμηλότερο αριθμό που έχει καταγραφεί από τον οργανισμό από τότε που ξεκίνησε η μέτρηση των πεταλούδων, το 1997.

Η παρακολούθηση των ανατολικών μοναρχών δεν έχει ακόμη ολοκληρωθεί, αλλά οι επιστήμονες προετοιμάζονται για ακόμη χειρότερα νέα. Πέρυσι στις ανατολικές ακτές της Βόρειας Αμερικής σημειώθηκε η χαμηλότερη καταμέτρηση στην ιστορία των ετήσιων καταγραφών μοναρχών.

Ο πληθυσμός των πεταλούδων στη δυτική ακτή των ΗΠΑ έχει μειωθεί κατά περισσότερο από 95% από τη δεκαετία του 1980, ενώ ο αντίστοιχος της ανατολικής ακτής είναι μειωμένος κατά 80%, σύμφωνα με το Τμήμα Ιχθύων και Αγριας Ζωής της Καλιφόρνιας. Οι ειδικοί πιστεύουν ότι τα φυτοφάρμακα, η μείωση των οικοτόπων και η κλιματική αλλαγή έχουν επηρεάσει τον πληθυσμό των μοναρχών.

Η έρευνα σημειώνει ότι μια τοποθεσία στη Σάντα Μπάρμπαρα της Καλιφόρνιας που ανήκει στη Nature Conservancy, μια διεθνή περιβαλλοντική οργάνωση, φιλοξένησε φέτος μόλις 198 πεταλούδες-μονάρχες από τις 33.200 του περασμένου χειμώνα.

Οι λόγοι που προκάλεσαν αυτή την ξαφνική απώλεια πληθυσμού στις τάξεις των μοναρχών μέσα σε έναν χρόνο παραμένει άγνωστη, αλλά η Εταιρεία Xerces πιστεύει ότι το είδος είναι ιδιαίτερα ευάλωτο στις περιβαλλοντικές διακυμάνσεις. Ο ζεστός και ξηρός καιρός επιβραδύνει την αναπαραγωγή τους και τη μεταμόρφωση της κάμπιας σε ενήλικα.

Οι θερμοκρασίες-ρεκόρ στα τέλη του περυσινού καλοκαιριού και η ξηρασία στα δυτικά των ΗΠΑ πιθανότατα συνέβαλαν στη σημαντική πτώση της τρίτης και τέταρτης γενιάς αναπαραγωγής των πεταλούδων που έχουν καταγραφεί. Οι καύσωνες, που οδήγησαν τις θερμοκρασίες πολύ πάνω από τους 37,7 βαθμούς Κελσίου σε όλες τις δυτικές αμερικανικές Πολιτείες, ίσως υπήρξαν μοιραίοι για τις πεταλούδες. Στο Παλμ Σπρινγκς της Καλιφόρνιας σημειώθηκε θερμοκρασιακό ρεκόρ 51,1 βαθμών Κελσίου.

Η εξαφάνιση της ασκληπιάδας –του φυτού τροφής για τις κάμπιες, με το άφθονο νέκταρ– επιταχύνει την ευρύτερη παρακμή του είδους. Το φυτό εξαφανίζεται στις ΗΠΑ, ως αποτέλεσμα της ξηρασίας, των πυρκαγιών, της γεωργικής και της αστικής ανάπτυξης, σύμφωνα με τους ειδικούς.

Αυτή η απώλεια οικοτόπων είχε καταστήσει την ολοκλήρωση της μετανάστευσης των μοναρχών πολύ δύσκολη. Ακολουθώντας μια προγονική διαδρομή αμέτρητων γενεών, οι πεταλούδες βρίσκουν εξαφανισμένους πολλούς σταθμούς ανάπαυσής τους, καθώς ορισμένοι από αυτούς έχουν μετατραπεί σε αστικά τοπία.

Παρ’ όλα αυτά, το είδος έχει δυνατότητες εκθετικής ανάπτυξης. Μετά το χαμηλό ρεκόρ του 2020, όταν καταμετρήθηκαν μόλις 1.901 πεταλούδες στην Καλιφόρνια, ο πληθυσμός τους ανέκαμψε σε 247.246 το επόμενο έτος – μια αύξηση επιπέδου σχεδόν 13.000%.

Τον περασμένο Δεκέμβριο η Υπηρεσία Ιχθύων και Αγριας Ζωής των ΗΠΑ πρότεινε την καταχώριση της πεταλούδας-μονάρχη ως επαπειλούμενου είδους, βάσει του Νόμου Απειλούμενων Ειδών. Αυτό θα απαγόρευε σε οποιονδήποτε να σκοτώσει ή να μεταφέρει τα έντομα, ακόμα και να κάνει αλλαγές στην ιδιοκτησία του που θα την καθιστούσαν μονίμως άχρηστη για το είδος.

Ο ζωολογικός κήπος εντόμων Butterfly Pavilion του Κολοράντο συνεργάζεται με τη μεξικανική κυβέρνηση για να φυτέψει 100.000 δέντρα στο ελατόδασος Ογιαμέλ του Μεξικού, το οποίο προστατεύει τις ανατολικές πεταλούδες-μονάρχες κατά τη διάρκεια του χειμώνα και είναι ένα από τα πιο απειλούμενα οικοσυστήματα της Βόρειας Αμερικής.

. . .