ΗΠΑ: Οι λιμενεργάτες απεργούν και απειλούν με χάος λίγο πριν από τις εκλογές

Δεκάδες χιλιάδες λιμενεργάτες ξεκίνησαν επ’ αόριστον απεργία σε μεγάλα λιμάνια των ΗΠΑ, απειλώντας με τεράστια αναστάτωση το εμπόριο και την οικονομία ενόψει των προεδρικών εκλογών και της εορταστικής περιόδου αγορών.

Τα μέλη του συνδικάτου International Longshoremen’s Association (ILA) αποχώρησαν από την εργασία τους, την Τρίτη 1 Οκτωβρίου, σε 14 μεγάλα λιμάνια κατά μήκος των ανατολικών ακτών των ΗΠΑ και των ακτών του Κόλπου του Μεξικού, διακόπτοντας τη φορτοεκφόρτωση εμπορευματοκιβωτίων από το Μέιν ως το Τέξας, αναφέρει το BBC.

Πρόκειται για την πρώτη μαζική διακοπή λειτουργίας των λιμανιών εδώ και σχεδόν 50 χρόνια.

Ο Τζο Μπάιντεν έχει την εξουσία να αναστείλει την απεργία για 80 ημέρες για περαιτέρω διαπραγματεύσεις, αλλά ο Λευκός Οίκος ανακοίνωσε ότι δεν σχεδιάζει να αναλάβει σχετική δράση.

Γιατί γίνεται η απεργία;

Οι διαπραγματεύσεις έχουν σταματήσει εδώ και μήνες και η τρέχουσα σύμβαση μεταξύ των μερών έληξε τη Δευτέρα 30 Σεπτεμβρίου.

Οι δύο πλευρές μάχονται για μια εξαετή συλλογική σύμβαση που θα καλύπτει περίπου 25.000 εργαζόμενους στα λιμάνια, στη φορτοεκφόρτωση εμπορευματοκιβωτίων και Ρο-Ρο (roll-on/roll-off), δηλαδή τροχοφόρων φορτίων, όπως αυτοκίνητα, φορτηγά, ημιρυμουλκούμενα, ρυμουλκούμενα και βαγόνια, σύμφωνα με την US Maritime Alliance, γνωστή ως USMX, η οποία εκπροσωπεί ναυτιλιακές εταιρείες, ενώσεις λιμένων και φορείς εκμετάλλευσης θαλάσσιων τερματικών σταθμών.

Τη Δευτέρα, η USMX δήλωσε ότι ανέβασε την προσφορά της, η οποία θα αυξήσει τους μισθούς κατά σχεδόν 50%, θα τριπλασιάσει τις εργοδοτικές εισφορές στα συνταξιοδοτικά προγράμματα και θα ενισχύσει τις επιλογές υγειονομικής περίθαλψης.

Από την άλλη, ο επικεφαλής του συνδικάτου, Χάρολντ Ντάγκετ, ζήτησε σημαντικές αυξήσεις στους μισθούς των μελών του, ενώ εκφράζει ανησυχίες για απειλές από την αυτοματοποίηση κάποιων θέσεων εργασίας, όπως γράφει το BBC.

Η USMX κατηγόρησε το συνδικάτο ότι αρνήθηκε να διαπραγματευτεί και υπέβαλε καταγγελία στις ρυθμιστικές αρχές εργασίας, ζητώντας τους να διατάξουν το συνδικάτο να επιστρέψει στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων.

Σύμφωνα με την προηγούμενη σύμβαση, οι αρχικοί μισθοί κυμαίνονταν από 20 έως 39 δολάρια την ώρα, ανάλογα με την πείρα του εργαζομένου. Παράλληλα υπάρχουν οφέλη, όπως μπόνους που συνδέονται με το εμπόριο εμπορευματοκιβωτίων.

Ο Ντάγκετ έχει δηλώσει ότι το συνδικάτο θέλει να δει αύξηση των ωρομισθίων κατά πέντε δολάρια κάθε χρόνο, στην εξαετή σύμβαση, η οποία υπολόγισε ότι ανέρχεται σε περίπου 10% ετησίως.

Το ILA είπε ότι οι εργαζόμενοι πρέπει να πάρουν περισσότερα χρήματα και αναδρομικά, αφού τα κέρδη των ναυτιλιακών εταιρειών εκτοξεύθηκαν κατά τη διάρκεια της πανδημίας της Covid, ενώ ο πληθωρισμός έπληξε τους μισθούς. Εχει προειδοποιήσει για μια ευρύτερη απεργία των μελών του, συμπεριλαμβανομένων εκείνων που δεν εμπλέκονται άμεσα σε αυτή τη διαμάχη, αν και οι ακριβείς αριθμοί είναι ασαφείς.

Το σωματείο ανακοίνωσε ότι εκπροσωπεί περισσότερα από 85.000 άτομα και ότι αριθμεί περίπου 47.000 ενεργά μέλη, στην ετήσια έκθεσή του προς το υπουργείο Εργασίας.

Ποια είδη θα επηρεαστούν από την απεργία;

Τα ευαίσθητα είδη, όπως τα τρόφιμα, είναι πιθανό να είναι μεταξύ των αγαθών που επηρεάζονται πρώτα. Τα λιμάνια διαχειρίζονται περίπου το 14% των γεωργικών εξαγωγών που αποστέλλονται διά θαλάσσης και περισσότερες από τις μισές εισαγωγές, συμπεριλαμβανομένου ενός σημαντικού μεριδίου του εμπορίου μπανάνας και σοκολάτας.

Αλλοι τομείς που εκτίθενται περιλαμβάνουν τον κασσίτερο, τον καπνό και τα προϊόντα νικοτίνης, ανέφερε η Oxford Economics. Οι εταιρείες ένδυσης και υπόδησης και οι ευρωπαϊκές αυτοκινητοβιομηχανίες, οι οποίες διοχετεύουν πολλές από τις αποστολές τους μέσω του λιμένα της Βαλτιμόρης, θα δεχτούν επίσης σημαντικό πλήγμα.

Οι εισαγωγές στις ΗΠΑ αυξήθηκαν το καλοκαίρι, καθώς πολλές επιχειρήσεις έλαβαν μέτρα για να επισπεύσουν τις αποστολές πριν από την απεργία.

«Δεν νομίζω ότι θα δούμε άμεσες, σημαντικές οικονομικές επιπτώσεις, αλλά σε βάθος εβδομάδων, εάν η απεργία διαρκέσει τόσο πολύ, μπορούμε να αρχίσουμε να βλέπουμε τις τιμές να αυξάνονται και να υπάρχουν κάποιες ελλείψεις σε αγαθά», είπε στο BBC o Σεθ Χάρις, καθηγητής στο Northeastern University και πρώην σύμβουλος του Λευκού Οίκου για εργασιακά θέματα.

Ποιος θα είναι ο οικονομικός αντίκτυπος;

Πάνω από το ένα τρίτο των εξαγωγών και των εισαγωγών των ΗΠΑ θα μπορούσε να επηρεαστεί από την απεργία, πλήττοντας την οικονομική ανάπτυξη της χώρας κατά τουλάχιστον 4,5 δισ. δολάρια κάθε εβδομάδα της απεργίας, σύμφωνα με την Γκρέις Ζάμερ, οικονομολόγο στην Oxford Economics, αν και άλλοι έχουν εκτιμήσει ότι το οικονομικό πλήγμα θα μπορούσε να είναι μεγαλύτερο.

Η Ζάμερ είπε στο BBC ότι περισσότεροι από 100.000 άνθρωποι θα μπορούσαν να βρεθούν προσωρινά χωρίς δουλειά, καθώς ο αντίκτυπος της απεργίας θα εξαπλώνεται.

«Θα δούμε ένα ντόμινο εξελίξεων τους επόμενους μήνες», είπε ο Πίτερ Σαντ, επικεφαλής αναλυτής στην εταιρεία ανάλυσης ωκεανικών φορτίων Xeneta, προειδοποιώντας ότι η απεργία ίσως αυξήσει το κόστος αποστολής.

Αυτό θα έπληττε καταναλωτές και επιχειρήσεις που τείνουν να βασίζονται στις αλυσίδες εφοδιασμού για αγαθά, πρόσθεσε.

Πώς θα μπορούσε η απεργία να επηρεάσει τις αμερικανικές εκλογές;

Η αντιπαράθεση δημιουργεί αβεβαιότητα στην οικονομία των ΗΠΑ σε μια ευαίσθητη στιγμή.

Ο ρυθμός ανάπτυξης είχε επιβραδυνθεί και τα ποσοστά ανεργίας έχουν ανέβει καθώς οι ΗΠΑ πλησιάζουν στις εκλογές, που θα γίνουν σε έξι εβδομάδες.

Η απεργία κινδυνεύει να φέρει τον Τζο Μπάιντεν σε πολύ δύσκολη θέση, επισημαίνει το BBC.

Οι πρόεδροι των ΗΠΑ μπορούν να παρέμβουν σε εργατικές διαφορές που απειλούν την εθνική ασφάλεια ή σταθερότητα, επιβάλλοντας μια περίοδο υπαναχώρησης 80 ημερών και αναγκάζοντας τους εργαζόμενους να επιστρέψουν στην εργασία τους όσο συνεχίζονται οι διαπραγματεύσεις.

Το 2002, ο Ρεπουμπλικανός πρόεδρος Τζορτζ Μπους παρενέβη για να ανοίξει τα λιμάνια έπειτα από 11 ημέρες απεργίας των λιμενεργατών στη δυτική ακτή. Το Εμπορικό Επιμελητήριο των ΗΠΑ κάλεσε τον Τζο Μπάιντεν να αναλάβει δράση.

«Οι Αμερικανοί βίωσαν την αγωνία των καθυστερήσεων και των ελλείψεων αγαθών κατά τη διάρκεια των καθυστερήσεων στην αλυσίδα εφοδιασμού την εποχή της πανδημίας, το 2021. Θα ήταν παράλογο να επιτρέψουμε σε μια εργασιακή διαφωνία να προκαλέσει τέτοιο σοκ στην οικονομία μας», είπε η Σούζαν Π. Κλαρκ, πρόεδρος του Επιμελητηρίου.

Ο Ντάγκετ του ILA υποστήριξε τον Μπάιντεν το 2020, αλλά πιο πρόσφατα στάθηκε επικριτικά απέναντι στον πρόεδρο, επικαλούμενος την πίεση στους λιμενεργάτες της δυτικής ακτής να καταλήξουν σε συμφωνία για τη σύμβαση πριν από έναν χρόνο. Συναντήθηκε με τον Ντόναλντ Τραμπ τον Ιούλιο.

Αν και οποιοδήποτε απεργιακό χάος είναι πιθανό να βλάψει τους Δημοκρατικούς, το κόστος της αποξένωσης από τα εργατικά συνδικάτα λίγες εβδομάδες πριν από τις εκλογές θα είναι μεγαλύτερο, είπε στο BBC ο Ουίλιαμ Μπρούχερ, καθηγητής Εργασιακών Σπουδών και Εργασιακών Σχέσεων στο Πανεπιστήμιο Rutgers.

Ωστόσο, η δημόσια υποστήριξη των απεργών θα μπορούσε επίσης να φέρει την κυβέρνηση σε δύσκολη θέση, καθώς ο Ντάγκετ κατηγορήθηκε για διασυνδέσεις με το οργανωμένο έγκλημα το 2004 από ομοσπονδιακούς εισαγγελείς. Αθωώθηκε μεν στην ποινική δίκη, αλλά μια αστική δίκη εκκρεμεί.

Ο καθηγητής Μπρούχερ είπε στο BBC ότι κατά την άποψή του πολλοί άνθρωποι συμμερίζονταν τις ανησυχίες των λιμενεργατών για το κόστος ζωής και την αυτοματοποίηση.

«Οσο θα μπορούσε να επηρεάσει την κοινή γνώμη εναντίον του ILA, μια απεργία από τα μέλη του σωματείου είναι τελικά δική τους απόφαση και δεν νομίζω ότι θα επηρεαστούν από την κοινή γνώμη», είπε.

«Αυτό που είναι πιο πιθανό να συμβεί είναι ότι η πίεση της απεργίας πιθανότατα θα αναγκάσει τους εργοδότες να επιστρέψουν στο τραπέζι με μια πολύ πιο δελεαστική προσφορά», κατέληξε.

. . .