Εφηβική απομόνωση στη Ν. Κορέα: Εθελοντικά «έγκλειστοι» γονείς για να γεφυρώνουν το χάσμα

Όλο και περισσότεροι γονείς στην Νότια Κορέα βιώνουν εθελοντικά τον εγκλεισμό σε ένα πρωτότυπο κέντρο που ονομάζεται Happiness Factory («Εργοστάσιο Ευτυχίας»), κόβοντας σχεδόν κάθε επαφή με τον έξω κόσμο.  

Σύμφωνα με δημοσίευμα του BBC, οι γονείς που κλείνονται εθελοντικά σε μικροσκοπικά δωμάτια, δεν επιτρέπεται να έχουν κινητά τηλέφωνα ή φορητούς υπολογιστές, σε μια προσπάθεια να βιώσουν την κοινωνική απομόνωση στην οποία έχουν εθιστεί τα παιδιά τους.

Η κίνηση αποσκοπεί στη γεφύρωση του χάσματος μεταξύ των γονέων και των απομονωμένων παιδιών τους. Οι περισσότεροι ίσως να θυμούνται το φαινόμενο που ονομάστηκε σύνδρομο Hikikomori στην Ιαπωνία, στα τέλη της δεκαετίας του ‘90.

Οι χικικομόρι είναι μοναχικοί εφήβοι (αλλά και ενήλικες) που αποσύρονται από την κοινωνία, επιλέγοντας την απόλυτη απομόνωση και τον εγκλεισμό. Ο όρος Hikikomori αναφέρεται τόσο στο φαινόμενο όσο και στους ανθρώπους που αποφασίζουν να απομονωθούν.

Έρευνα του υπουργείου Υγείας και Πρόνοιας της Νότιας Κορέας το 2023 σε 15.000 άτομα 19-34 ετών διαπίστωσε ότι πάνω από το 5% των ερωτηθέντων ήταν κοινωνικά απομονωμένοι.

Αναλογικά, στον ευρύτερο πληθυσμό της χώρας, περίπου 540.000 άνθρωποι βρίσκονται στην ίδια κατάσταση.

Από τον περασμένο Απρίλιο, αρκετοί γονείς συμμετέχουν σε ένα τρίμηνο πρόγραμμα που χρηματοδοτείται και διεξάγεται από μη κυβερνητικές οργανώσεις, το Ίδρυμα Νεολαίας της Κορέας και το Κέντρο Αποκατάστασης Γαλάζιων Φαλαινών. Στόχος του προγράμματος είναι να μάθουν οι γονείς πώς να επικοινωνούν καλύτερα με τα παιδιά τους.

24χρονος κλεισμένος
σε ένα δωμάτιο εδώ και τρία χρόνια

Η Jin Young-hae αποφάσισε να συμμετάσχει στο εν λόγω πρόγραμμα προκειμένου να κατανοήσει καλύτερα τη συναισθηματική κατάσταση του 24χρονου γιού της ο οποίος ζει απομονωμένος στο δωμάτιο του εδώ και τρία χρόνια.

«Αναρωτιέμαι τι έκανα λάθος… είναι οδυνηρό να το σκέφτομαι», δήλωσε στο BBC η 50χρονη. «Αλλά καθώς άρχισα να προβληματίζομαι, απέκτησα κάποια διαύγεια» πρόσθεσε.

Όταν πήγαινε ακόμη στο σχολείο, ο γιός της αρρώσταινε συχνά, πάλευε να διατηρήσει φιλίες και τελικά ανέπτυξε μια διατροφική διαταραχή. Μετά από ένα εξάμηνο στο πανεπιστήμιο αποφάσισε να απομονωθεί στο δωμάτιό του.

Το άγχος, οι δυσκολίες στις σχέσεις με την οικογένεια και τους φίλους του και το γεγονός ότι δεν έγινε δεκτός σε ένα κορυφαίο πανεπιστήμιο προφανώς τον επηρέασαν, και δεν δέχεται να μιλήσει στη μητέρα του για το τι πραγματικά του συμβαίνει.

Όταν η Jin πήγε στο Happiness Factory, διάβασε τις σημειώσεις που είχαν γράψει άλλοι απομονωμένοι νέοι. «Όταν διάβασα αυτές τις σημειώσεις συνειδητοποίησα ότι σιωπά για να προστατεύσει τον εαυτό του επειδή κανείς δεν τον καταλαβαίνει», είπε η μητέρα του.

Η Park Han-sil αποφάσισε να πάει στο κέντρο επειδή ο 26χρονος γιος της ζει αποκομμένος από τον έξω κόσμο τα τελευταία επτά χρόνια. Η μητέρα του τον πήγε σε ψυχολόγο και σε γιατρούς – αλλά εκείνος αρνήθηκε να πάρει τα φάρμακα που του συνταγογραφήθηκαν και απέκτησε εμμονή με τα βιντεοπαιχνίδια.

Αν και η Παρκ εξακολουθεί να δυσκολεύεται να προσεγγίσει τον γιο της, έχει αρχίσει να κατανοεί καλύτερα τα συναισθήματά του.

«Συνειδητοποίησα ότι είναι σημαντικό να αποδέχομαι τη ζωή του παιδιού μου χωρίς να το αναγκάζω να μπει σε ένα συγκεκριμένο καλούπι», είπε.

Διαπροσωπικές σχέσεις

Έρευνα του Υπουργείου Υγείας και Πρόνοιας της Νότιας Κορέας δείχνει ότι υπάρχουν διάφοροι παράγοντες που οδηγούν τους νέους να απομονωθούν.

Σύμφωνα με την έρευνα του ίδιου υπουργείου σε νέους 19 έως 34 ετών, οι πιο συνηθισμένοι λόγοι για την απομόνωση είναι:

• δυσκολίες στην εξεύρεση εργασίας (24,1%)
• προβλήματα με τις διαπροσωπικές σχέσεις (23,5%)
• οικογενειακά προβλήματα (12,4%)
• θέματα υγείας (12,4%)

Η Νότια Κορέα έχει μερικά από τα υψηλότερα ποσοστά αυτοκτονιών στον κόσμο και πέρυσι η κυβέρνηση της χώρας παρουσίασε ένα πενταετές σχέδιο με στόχο την αντιμετώπισή του προβλήματος αυτού. Οι υπουργοί ανακοίνωσαν ότι τα άτομα ηλικίας 20-34 ετών θα υποβάλλονται σε κρατικά χρηματοδοτούμενες εξετάσεις ψυχικής υγείας κάθε δύο χρόνια.

Ο Jeong Go-woon, καθηγητής στο τμήμα κοινωνιολογίας του Πανεπιστημίου Kyung Hee, είπε πως η κορεατική κοινωνία πιστεύει πως τα μεγάλα ορόσημα της ζωής θα πρέπει να επιτυγχάνονται σε καθορισμένες χρονικές στιγμές, κάτι που αυξάνει το άγχος των νέων – ειδικά σε περιόδους οικονομικής στασιμότητας και ανεργίας.

«Στην Κορέα, οι γονείς συχνά εκφράζουν την αγάπη και τα συναισθήματά τους μέσω πράξεων και όχι μέσω λεκτικών εκφράσεων», εξήγησε ο καθηγητής. «Οι γονείς που χρηματοδοτούν τις σπουδές των παιδιών τους αποτελούν χαρακτηριστικό παράδειγμα μιας κομφουκιανής κουλτούρας που δίνει έμφαση στην υπευθυνότητα» όπως συμπλήρωσε.

Εμφαση στη σκληρή εργασία

Αυτή η πολιτισμική έμφαση στη σκληρή εργασία μπορεί να αντανακλά την ταχεία οικονομική ανάπτυξη της Νότιας Κορέας στο δεύτερο μισό του 21ου αιώνα, όταν έγινε μία από τις μεγαλύτερες οικονομίες του κόσμου.

Ωστόσο, σύμφωνα με τη βάση δεδομένων World Inequality Database, η άνιση κατανομή του πλούτου της χώρας έχει επιδεινωθεί τις τελευταίες τρεις δεκαετίες.

«Τι θα πει ο κόσμος…»

Όπως τόνισε η διευθύντρια του Κέντρου Αποκατάστασης Γαλάζιων Φαλαινών Κιμ Οκ-ραν, συχνά οι γονείς θεωρούν πως η αυτοαπομόνωση των νέων αποτελεί οικογενειακό πρόβλημα και καταλήγουν να κόβουν την επικοινωνία με άλλα μέλη της ευρύτερης οικογένειάς τους.

Ορισμένοι φοβούνται τόσο πολύ ότι θα τους κρίνουν που δεν μπορούν καν να μιλήσουν σε στενά μέλη της οικογένειας για αυτό που βιώνουν.

«Δεν μπορούν να βγάλουν το θέμα προς τα έξω, με αποτέλεσμα να απομονώνονται και οι ίδιοι οι γονείς. Συχνά, σταματούν να παρευρίσκονται σε οικογενειακές συγκεντρώσεις», είπε η Κιμ.

Οι γονείς που βρίσκονται στο Happiness Factory εξακολουθούν να περιμένουν με ανυπομονησία την ημέρα που τα παιδιά τους θα μπορέσουν να έχουν και πάλι μια φυσιολογική ζωή.