Εσύ ποιον ρόλο δίνεις στον σκύλο σου;

H σταθερή αναφορά για τους σκύλους είναι ότι πρόκειται για τον «καλύτερο φίλο του ανθρώπου». Συμφωνούν όμως όλοι οι κάτοχοι σκύλων με αυτή την άποψη; Θεωρούν όλοι οι ιδιοκτήτες σκύλων τα κατοικίδια τους… φίλους τους; Οπως αποκαλύπτει μια νέα μελέτη, μάλλον δεν  ισχύει κάτι τέτοιο.

Ερευνητές από την Ουγγαρία ερεύνησαν 800 ιδιοκτήτες σκύλων και διαπίστωσαν ότι μοιράζονται σε τρεις κατηγορίες.

«Είναι ενδιαφέρον πως, παρότι συλλέξαμε δεδομένα από διαδικτυακές ομάδες αφιερωμένες σε οικογενειακούς σκύλους, οι ιδιοκτήτες δεν ήταν όλοι ίδιοι. Ανακαλύψαμε τρία διαφορετικά προφίλ ιδιοκτητών, των οποίων τα σκυλιά παίζουν διαφορετικούς κοινωνικούς και πρακτικούς ρόλους» σημειώνει η επικεφαλής της μελέτης Λόρα Ζιλέτ. από το Πανεπιστήμιο Eötvös Loránd.

Οπως αναφέρει σε δημοσίευμά της η ιστοσελίδα Phys.org, η άποψη που έχουν οι κάτοχοι ενός σκύλου για το κατοικίδιό τους επηρεάζει αναλόγως και τον τρόπο που του συμπεριφέρονται.

Σύμφωνα με τη μελέτη, όσοι ανήκουν στην πρώτη κατηγορία τείνουν να βλέπουν το κατοικίδιό τους σαν έναν «φιλικό συνάδελφο» αλλά και φύλακα, αναπτύσσοντας μαζί του ισχυρό συναισθηματικό δεσμό.

Η δεύτερη κατηγορία αποκαλείται από τους ερευνητές «γονείς σκύλων». Αυτοί αναπτύσσουν πολύ στενό δεσμό με το κατοικίδιό τους και το θεωρούν κάπως σαν παιδί τους, αδιαφορώντας για τις όποιες πρακτικές δυνατότητες και υπηρεσίες μπορούν να τους προσφέρει το ζώο.

Η τρίτη κατηγορία είναι οι «σύντροφοι» που αποκτούν έναν σκύλο κυρίως για παρέα, αλλά φροντίζουν να διατηρούν συναισθηματικές αποστάσεις.

Το ερευνητικό κενό

Στους Δυτικούς πολιτισμούς, όλο και περισσότεροι άνθρωποι βλέπουν τα σκυλιά τους ως τους καλύτερους φίλους τους, ως μέλη της οικογένειάς τους, ακόμα και ως… τα γούνινα παιδιά τους. Προηγούμενες μελέτες, δε, έχουν δείξει ότι τα δύο τρίτα των ιδιοκτητών θεωρούν τον σκύλο τους πιο σημαντικό από οποιονδήποτε άνθρωπο στη ζωή τους.

Ενας λόγος για τους ολοένα και πιο ισχυρούς δεσμούς μεταξύ ανθρώπων και σκύλων μπορεί να είναι η δημογραφική μετάβαση που παρατηρήθηκε τις τελευταίες δεκαετίες, η οποία χαρακτηρίζεται από μικρότερες οικογένειες και μειωμένα ποσοστά γεννήσεων. Πράγματι, σε μια εποχή που οι άνθρωποι αισθάνονται πιο μόνοι και κοινωνικά απομονωμένοι, οι σκύλοι έχουν γίνει το τέλειο υποκατάστατο της ανθρώπινης επαφής.

Ωστόσο λίγες επιστημονικές έρευνες έχουν εξετάσει αυτή την κοινωνική τάση και το πώς επηρεάζει την καθημερινή ζωή των σκύλων. «Αρκετοί σκύλοι και ανθρώπινοι παράγοντες συσχετίστηκαν με αυτά τα τρία προφίλ. Για παράδειγμα, οι σκύλοι με διπλές λειτουργίες θεωρήθηκαν πολύ υπάκουοι και εκπαιδεύτηκαν με επαγγελματικές μεθόδους. Επιπλέον, ανήκαν συχνά σε ράτσες γνωστές για τις ικανότητές τους να εκτελούν με επιτυχία διάφορες εργασίες, όπως border collie, βελγικός ποιμενικός και γερμανικός ποιμενικός» σημειώνει ο καθηγητής Ενίκο Κιουμπίνγι, επικεφαλής του Τμήματος Ηθολογίας και της Ερευνητικής Ομάδας Ζώων Συντροφιάς Momentum στο Πανεπιστήμιο Eötvös Loránd.

Από την άλλη πλευρά, οι ιδιοκτήτες που κρατούν σκύλους για συντροφικούς σκοπούς είναι μεγαλύτερης ηλικίας από τους ιδιοκτήτες των άλλων κατηγοριών. Προτιμούν τις ράτσες mudi, English cocker spaniel και labrador retriever και περνούν λιγότερο ημερήσιο χρόνο με τα σκυλιά τους. Τέλος, οι «γονείς σκύλων» είναι πιο πιθανό συγκριτικά με άλλους να στεγάζουν τα σκυλιά τους μόνο σε εσωτερικούς χώρους. Οι αγαπημένες τους ράτσες ήταν τα border collies, vizsla, boxer και dachshund.

Τα ευρήματα

Οι ερευνητές συνέλεξαν επίσης πληροφορίες σχετικά με προβλήματα συμπεριφοράς των σκύλων ως δείκτες ευημερίας τους, καθώς αυτά ενδέχεται να προκύψουν από ανεπαρκείς πρακτικές διαχείρισης. Τα πιο συχνά αναφερόμενα προβλήματα ήταν το άλμα (33,2% των σκύλων), το κυνήγι ζώων (28,5%), η εδαφικότητα (26,7%), ο υπερβολικός ενθουσιασμός (20,9%) και ο φόβος για νέα πράγματα ή καταστάσεις (19,4%). Ωστόσο, δεν βρέθηκε καμία συσχέτιση μεταξύ αυτών των αντιληπτών προβλημάτων συμπεριφοράς και των ρόλων που αποδίδονται στα σκυλιά.

Εν ολίγοις, οι σκύλοι μπορούν να παίξουν πολλούς ρόλους στη ζωή των ιδιοκτητών τους και να τους προσφέρουν διάφορα οφέλη. Αυτή η νέα μελέτη αποτυπώνει καλύτερα την πολυπλοκότητα του δεσμού σκύλου-ανθρώπου. Επιπλέον, όπως φαίνεται, οι ρόλοι που αποδίδουν οι ιδιοκτήτες στα σκυλιά τους έχουν άμεσες επιπτώσεις στην καθημερινή ζωή των σκύλων – αν και σε αυτό το δείγμα κατόχων η προικοδότηση των σκύλων με ανθρώπινους ρόλους δεν είχε τελικά κάποια αρνητική επίδραση στην ευημερία των ζώων.

Τέλος, τα ευρήματα υποδηλώνουν επίσης μια αλλαγή αντίληψης για τη σχέση σκύλου-ιδιοκτήτη: οι νεότεροι ιδιοκτήτες σχηματίζουν ισχυρότερους συναισθηματικούς δεσμούς με τα σκυλιά τους και είναι πιο πιθανό να τα αναφέρουν ως «παιδιά τους», συγκριτικά με  προηγούμενες γενιές. Απαιτείται, βέβαια, περισσότερη έρευνα για να κατανοηθούν καλύτερα οι συνέπειες αυτού του φαινομένου στην ευημερία ζώων και ανθρώπων, αλλά και τι λέει για τις σύγχρονες κοινωνίες μας.

. . .