Επιστήμονες ανέπτυξαν την πρώτη ανάλυση ούρων για τον καρκίνο του πνεύμονα

Βρετανοί επιστήμονες ανέπτυξαν την πρώτη ανάλυση ούρων που μπορεί να ανιχνεύσει τον καρκίνο του πνεύμονα στα πρώιμα στάδιά του.

Ο καρκίνος του πνεύμονα συνήθως διαγιγνώσκεται όταν είναι προχωρημένος και επομένως πιο δύσκολο να αντιμετωπιστεί. Οι ερευνητές, όμως, ελπίζουν ότι με την πρώιμη διάγνωση οι ασθενείς θα αρχίζουν νωρίτερα την σωτήρια θεραπεία.

Η ανάλυση ούρων που ανέπτυξαν αναζητά πρωτεΐνες από τα λεγόμενα κύτταρα «ζόμπι». Πρόκειται για γηράσκοντα κύτταρα (senescent cells) τα οποία, παρότι είναι ζωντανά, αδυνατούν να αναπτυχθούν και να διαιρεθούν (πολλαπλασιασθούν).

Τα γηράσκοντα κύτταρα προκαλούν βλάβες στους ιστούς, αναπρογραμματίζοντας το άμεσο περιβάλλον τους. Η συνέπεια είναι να ευνοούν την ανάπτυξη καρκινικών κυττάρων.

Η πρωτοποριακή εξέταση συνίσταται στη χρήση ενός ενέσιμου αισθητήρα που αλληλεπιδρά με τις πρωτεΐνες των κυττάρων «ζόμπι» και απελευθερώνει μία εύκολα ανιχνεύσιμη χημική ένωση στα ούρα. Η ανίχνευση αυτής της ένωσης, σηματοδοτεί την παρουσία του καρκίνου.

Η ανάλυση ούρων έχει ήδη δοκιμαστεί με επιτυχία σε πειραματόζωα. Τώρα οι επιστήμονες ετοιμάζονται να αρχίσουν τις δοκιμές της σε ανθρώπους.

Την εξέταση ανέπτυξαν επιστήμονες από το Πανεπιστήμιο Καίημπριτζ. Λεπτομέρειες για την έρευνά τους δημοσίευσαν στην ιατρική επιθεώρηση Scientific Reports. Όπως γράφουν, η κυτταρική γήρανση είναι ένας σημαντικός μηχανισμός καταστολής των όγκων στα πρώιμα στάδιά τους. Όταν όμως τα γηράσκοντα κύτταρα δεν εξαλειφθούν από το ανοσοποιητικό και παραμείνουν στο μικροπεριβάλλον ενός όγκου, μπορεί να αντιστραφεί η δράση τους.

Ειδικότερα, μπορεί να ενεργοποιήσουν πλήθος μηχανισμών που προάγουν τον όγκο, όπως:

• Η έναρξη της καρκινογένεσης
• Η εξέλιξη του καρκινικού όγκου
• Οι μεταστάσεις

Ειδικό αντιδραστήριο

«Γνωρίζουμε ότι πριν αρχίσει η ανάπτυξη του καρκίνου, συμβαίνουν ορισμένες αλλαγές στον άρρωστο ιστό», δήλωσε η επιβλέπουσα ερευνήτρια Dr. Ljiljana Fruk, καθηγήτρια Χημικής Μηχανικής & Βιοτεχνολογίας στο Καίημπριτζ. «Μία από αυτές είναι η συσσώρευση αλλοιωμένων κυττάρων, τα οποία όμως δεν έχουν ακόμα αρκετές βλάβες ώστε να τα απομακρύνει ο οργανισμός».

Η συσσώρευση των αλλοιωμένων κυττάρων αναπρογραμματίζει τον ιστό και τον μετατρέπει σε ιδανικό χώρο ανάπτυξης του καρκίνου, συνέχισε.

Η νέα έρευνα έδειξε ότι τα αλλοιωμένα κύτταρα που συσσωρεύονται στον ιστό των πνευμόνων εκκρίνουν μία συγκεκριμένη πρωτεΐνη. Έτσι, ανέπτυξαν ένα αντιδραστήριο που διασπάται σε δύο τμήματα όταν εκτεθεί στην πρωτεΐνη. Το μικρότερο απελευθερώνεται μέσω των νεφρών στα ούρα.

«Όταν φτάσει στα ούρα, αυτό το τμήμα του αντιδραστηρίου είναι πολύ μικρό για να ανιχνευθεί. Γίνεται όμως ορατό όταν του προσθέτουμε διάλυμα αργύρου και σε αυτό βασίζεται η ανάλυση ούρων που αναπτύξαμε», συνέχισε η καθηγήτρια.

Ουσιαστικά η εξέταση παρατηρεί το χρώμα των ούρων μετά την έγχυση του αντιδραστηρίου. Αναλόγως με τις αλλαγές, δείχνει αν υπάρχουν συσσωρευμένα κύτταρα «ζόμπι» στον πνεύμονα, που μπορεί να οδηγήσουν στον καρκίνο.

«Αυτό που θέλαμε ήταν να βρούμε μία εξέταση που θα ανιχνεύει τον καρκίνο μήνες ή και χρόνια πριν εμφανιστούν συμπτώματα. Πιστεύουμε ότι το έχουμε επιτύχει, αλλά πρέπει να το επιβεβαιώσουμε με κλινικές μελέτες», κατέληξε η Dr. Fruk.

Φωτογραφία: istock