Επανέρχεται στο επίκεντρο της ΕΕ η ενεργειακή ασφάλεια – Εκπνέει η συμφωνία για την Ουκρανία

Στο τραπέζι των συζητήσεων στην ΕΕ επανήλθαν οι προετοιμασίες για τον χειμώνα, καθώς η συμφωνία διαμετακόμισης φυσικού αερίου μεταξύ της Ρωσίας και της Ουκρανίας λήγει και το μπλοκ προσπαθεί να μειώσει σταδιακά την εξάρτηση από τα ορυκτά καύσιμα της Μόσχας.

Στην πρώτη συνάντηση με τον Δανό Dan Jorgensen ως νέο Επίτροπο Ενέργειας του μπλοκ, οι υπουργοί σταθμίζουν τις επιλογές για τη μείωση των τιμών και την ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας της βιομηχανίας της ΕΕ κατά τη διάρκεια της πράσινης μετάβασης.

«Η προσιτή τιμή της ενέργειας παραμένει μια πιεστική ανησυχία, με τις ευμετάβλητες τιμές να οδηγούνται από τις γεωπολιτικές εντάσεις, τις διαταραχές της αλυσίδας εφοδιασμού και την εξάρτηση από τις εισαγωγές ορυκτών καυσίμων», ανέφερε η Ουγγαρία, η οποία θα προεδρεύσει της συνόδου στις Βρυξέλλες ως κάτοχος της εκ περιτροπής προεδρίας της ΕΕ, σε έγγραφο που κοινοποιήθηκε στους υπουργούς Ενέργειας.

Η ενίσχυση των βιομηχανιών της ΕΕ κατά τη διάρκεια της καθαρής μετάβασης έχει ανέβει στην κορυφή της ευρωπαϊκής πολιτικής ατζέντας μετά από μια αντίδραση που προκλήθηκε εν μέρει από μια άνευ προηγουμένου ενεργειακή κρίση που οδήγησε τις τιμές της ηλεκτρικής ενέργειας και του φυσικού αερίου σε επίπεδα ρεκόρ πριν από δύο χρόνια μετά τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία.

Η συμφωνία για την Ουκρανία

Κατά τη διάρκεια της υπουργικής συνεδρίασης της Δευτέρας, η Επιτροπή ενημέρωσε τα κράτη μέλη σχετικά με τις προετοιμασίες για τον φετινό χειμώνα, καθώς η διακυβερνητική συμφωνία διαμετακόμισης μεταξύ Κιέβου και Μόσχας, η οποία αποτελούσε τη βάση για τις αποστολές ρωσικού φυσικού αερίου μέσω αγωγού στην Ευρώπη, λήγει στις 31 Δεκεμβρίου.

Η λήξη της συμφωνίας μεταξύ Ουκρανίας και Ρωσίας έχει ήδη τιμολογηθεί στις ευρωπαϊκές αγορές φυσικού αερίου και η περιοχή θα είναι σε θέση να βρει εναλλακτικές προμήθειες, σύμφωνα με εκτίμηση του εκτελεστικού κλάδου της ΕΕ που είδε το Bloomberg News νωρίτερα αυτή την εβδομάδα.

Παρόλο που οι ευρωπαϊκές τιμές των καυσίμων απέχουν πολύ από τις κορυφές που έφτασαν κατά τη διάρκεια της κρίσης το 2022 – χάρη στις αυξημένες εισαγωγές υγροποιημένου φυσικού αερίου που αντικατέστησαν το μεγαλύτερο μέρος των ρωσικών ροών – παραμένουν αυξημένες, με πολλά νοικοκυριά και επιχειρήσεις να παλεύουν με υψηλούς λογαριασμούς.

Τα συμβόλαια μελλοντικής εκπλήρωσης αναφοράς της ηπείρου έφτασαν στα υψηλότερα επίπεδα του τελευταίου έτους νωρίτερα αυτό το μήνα, καθώς η ισορροπία της αγοράς παραμένει εύθραυστη και ακόμη και μικρές διαταραχές προκαλούν νευρικότητα.

Η ΕΕ υποστηρίζει εδώ και καιρό ότι οι χώρες μέλη που εξακολουθούν να εισάγουν ρωσικό φυσικό αέριο μέσω της οδού της Ουκρανίας – κυρίως η Αυστρία και η Σλοβακία – μπορούν να τα βγάλουν πέρα χωρίς τις προμήθειες. Η Επιτροπή έχει δηλώσει ότι δεν θα συμμετάσχει σε διαπραγματεύσεις για να διατηρήσει τη διαδρομή ανοιχτή.

Ωστόσο, οι αγοραστές φυσικού αερίου από τη Σλοβακία και την Ουγγαρία συνεχίζουν τις διαπραγματεύσεις για να διατηρήσουν τη ροή του φυσικού αερίου μετά τη λήξη της συμφωνίας διαμετακόμισης, με την πρόταση να περιλαμβάνει μια συμφωνία ανταλλαγής μεταξύ του Αζερμπαϊτζάν και της Ρωσίας.

Με τη νέα Ευρωπαϊκή Επιτροπή να έχει μόλις ξεκινήσει την πενταετή θητεία της, σκοπεύει να παρουσιάσει στις 15 Ιανουαρίου μια νέα πρωτοβουλία «Πυξίδα Ανταγωνιστικότητας». Το έγγραφο πολιτικής θα διερευνήσει τρόπους με τους οποίους το μπλοκ των 27 χωρών θα μπορούσε να αυξήσει την ασφάλειά του και να μειώσει τις εξαρτήσεις, σε συνέχεια μιας έκθεσης που δημοσίευσε τον Σεπτέμβριο ο πρώην πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας Μάριο Ντράγκι.

Στο επόμενο στάδιο, ο εκτελεστικός βραχίονας του μπλοκ θα επιδιώξει να εκδώσει μια καθαρή βιομηχανική συμφωνία στις 26 Φεβρουαρίου – μια λεπτομερή στρατηγική για τη διατήρηση της ανταγωνιστικότητας των βιομηχανιών του, η οποία θα περιλαμβάνει επίσης ένα σχέδιο για τη διασφάλιση προσιτής ενέργειας. Κατά τη διάρκεια των πρώτων 100 ημερών της, θα παρουσιάσει επίσης έναν οδικό χάρτη για τη σταδιακή κατάργηση των ρωσικών ορυκτών καυσίμων, τα οποία εξακολουθούν να αντιπροσωπεύουν περίπου το 15% των εισαγωγών της ΕΕ.