Επίθεμα για τις άρρωστες καρδιές δοκιμάζουν οι επιστήμονες – Ενθαρρυντικά τα πρώτα αποτελέσματα

Ελπίδα σε εκατομμύρια ασθενείς που έχουν κατεστραμμένες καρδιές δημιουργεί το εύρημα Γερμανών επιστημόνων. Πρόκειται ουσιαστικά για μικρά «μπαλώματα» καρδιακού μυός που αναπτύσσονται στο εργαστήριο, αναφέρουν επιστήμονες σε άρθρο τους στην επιθεώρηση Nature.

Η εν λόγω τεχνολογία θα μπορούσε να βοηθήσει εκατομμύρια ανθρώπους με προχωρημένη καρδιακή ανεπάρκεια, των οποίων οι θεραπευτικές επιλογές είναι σήμερα περιορισμένες, όπως τονίζουν οι Γερμανοί ερευνητές.

Με βάση τα πρώτα αποτελέσματα μιας μικρής δοκιμής σε ανθρώπους και ελπιδοφόρων δοκιμών σε πιθήκους, τα επιθέματα φαίνεται να υποστηρίζουν τη λειτουργία της καρδιάς με ασφάλεια.

Ωστόσο, οι μακροπρόθεσμες δυνατότητες της θεραπείας είναι ακόμη άγνωστες, ενώ μια κλινική δοκιμή σε 15 ασθενείς βρίσκεται ακόμη σε εξέλιξη.

Τα επιθέματα αναπτύσσονται από τα βλαστικά κύτταρα ενός άλλου ατόμου – ειδικά κύτταρα που μπορούν να μετατραπούν σε οποιονδήποτε αριθμό διαφορετικών τύπων κυττάρων – και μετατρέπονται σε κύτταρα καρδιακού μυός.

Ο καρδιακός ιστός που αναπτύσσεται στο εργαστήριο μπορεί στη συνέχεια να μεταμοσχευθεί σε καρδιές που χτυπούν για να τις βοηθήσει να επιδιορθωθούν.

Είναι σαν να «εμφυτεύουμε νέους μύες», λέει ο συγγραφέας της μελέτης Ινγκο
Κοούτσκα από το Πανεπιστημιακό Ιατρικό Κέντρο του Γκέτινγκεν.

Γίνεται μια μικρή τομή στο στήθος και το επίθεμα 9cm επί 3,81 ράβεται στην επιφάνεια της καρδιάς.

«Είναι δύσκολο, επειδή οι ιστοί είναι χαλαροί και πρέπει να φροντίσουμε να παραμείνει στο σχήμα του», λέει.

Τα αποτελέσματα ήταν ενθαρρυντικά σε δοκιμές των επιθεμάτων σε πρωτεύοντα θηλαστικά και σε έναν ανθρώπινο ασθενή.

Η 46χρονη γυναίκα υπέστη καρδιακή προσβολή το 2016 και στη συνέχεια εμφάνισε καρδιακή ανεπάρκεια, η οποία επιδεινωνόταν συνεχώς. Το 2021, αφού είχαν δοκιμαστεί όλες οι πιθανές θεραπείες, επέλεξε να της τοποθετηθεί επίθεμα καρδιάς.

Οι ερευνητές λένε ότι η κατάστασή της ήταν σταθερή και δεν παρουσίασε καμία παρενέργεια από το εμφύτευμα, προτού υποβληθεί σε μεταμόσχευση καρδιάς τρεις μήνες αργότερα.

Το έμπλαστρο μπόρεσε να «προσαρμοστεί, να αναπτυχθεί, να ωριμάσει και να αρχίσει να υποστηρίζει την καρδιά που παρουσίαζε ανεπάρκεια», λέει ο επικεφαλής συγγραφέας καθηγητής Βόλφραμ Χουμπέρτους Τσίμερμαν.

Η περίπτωσή της δείχνει ότι νέος μυς μπορεί να προστεθεί σε καρδιές που καταρρέουν «χωρίς ανησυχίες για την ασφάλεια, όπως όγκοι και αρρυθμία», πρόσθεσε.

Τα επιθέματα του τεχνητού καρδιακού μυός πρέπει να επιβιώσουν στον ασθενή και να καλλιεργηθούν επί αρκετούς μήνες, οπότε δεν είναι χρήσιμα για ανθρώπους που χρειάζονται επείγουσα φροντίδα, λένε οι ερευνητές.

Σε δοκιμές σε πιθήκους, η ερευνητική ομάδα διαπίστωσε ότι τα επιθέματα ήταν καλά στη σύσπαση, την ενίσχυση και την πάχυνση του καρδιακού τοιχώματος, γεγονός που βελτίωσε τη λειτουργία ολόκληρης της καρδιάς.

Η καρδιακή ανεπάρκεια είναι η κύρια αιτία θανάτου παγκοσμίως, αλλά υπάρχουν λίγοι αποτελεσματικοί τρόποι για την επιδιόρθωση του οργάνου όταν αυτό καταστραφεί.

Πρόκειται για μια κατάσταση που καθιστά ακόμη και απλές καθημερινές εργασίες, όπως το ανέβασμα της σκάλας ή το ντύσιμο, εξαντλητικές.

Οι καρδιακές συσκευές μπορεί να είναι δαπανηρές και να συνοδεύονται από επιπλοκές, ενώ η μεταμόσχευση καρδιάς – αν και η καλύτερη λύση – σπάνια αποτελεί επιλογή.

Οι ερευνητές έχουν περισσότερα να μάθουν από την τρέχουσα δοκιμή σε ανθρώπους και σχεδιάζουν μια μακροπρόθεσμη παρακολούθηση 15 ασθενών για να μάθουν περισσότερα για την υγεία όσων ζουν με τα επιθέματα για χρόνια.

Προηγούμενες προσπάθειες έγχυσης καρδιακών μυϊκών κυττάρων στις καρδιές των ανθρώπων με ανεπάρκεια είχαν μικτά αποτελέσματα.

Τα «έτοιμα από το ράφι» καρδιακά επιθέματα, όπως αυτά που χρησιμοποιήθηκαν σε αυτή τη μελέτη – τα οποία κατασκευάζονται από εκατομμύρια ανθρώπινα βλαστικά κύτταρα και αναπτύσσονται σε λειτουργικό καρδιακό μυ – θεωρούνται λιγότερο επικίνδυνη επιλογή, αν και οι ασθενείς θα πρέπει να λαμβάνουν ισχυρά φάρμακα για να αποτρέψουν την απόρριψή τους από τον οργανισμό τους.

Επίσης έχει επιχειρηθεί η χρήση βλαστικών κυττάρων του ίδιου του ασθενούς για την ανάπτυξη καρδιακού ιστού, αλλά η διαδικασία αυτή απαιτεί πολύ μεγάλο χρονικό διάστημα και οι προηγούμενες δοκιμές με τη χρήση αυτών των μοσχευμάτων δεν ήταν ενθαρρυντικές.