Ενίσχυση της ευρω – άμυνας, στήριξης της Ουκρανίας και «νέοι ίδιοι πόροι» στην κορυφή της ατζέντας των Βρυξελλών

Στις Βρυξέλλες συναντώνται στις 20 – 21 Μαρτίου 2025, οι ηγέτες της ΕΕ για να συζητήσουν την ανταγωνιστικότητα και να δώσουν συνέχεια στην ειδική σύνοδο του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου της 6ης Μαρτίου για τις πρόσφατες εξελίξεις στην Ουκρανία και τα επόμενα βήματα στον τομέα της άμυνας.

Στην κορυφή τη ατζέντας της συνόδου των ηγετών των χωρών – μελών της ΕΕ θα βρεθεί το πακέτο των 800 δισ. ευρώ για την ενίσχυση της ευρωπαϊκής άμυνας με αιχμή το ταμείο των 150 δισ. ευρώ, αλλά και τη διασφάλισης νέων ιδίων πόρων, ιδίως υπό το πρίσμα των μελλοντικών επιστροφών του ταμείου Νext Generation EU.

«Η συνεχής υποστήριξή μας προς την Ουκρανία, η ανάγκη να επενδύσουμε στην άμυνά μας και η ανταγωνιστικότητά μας είναι στενά συνδεδεμένες μεταξύ τους», δήλωσε ο Πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, Αντόνιο Κόστα (António Costa) στις 14 Μαρτίου 2025, ενόψει της τακτικής συνόδου της ΕΕ.

Το επόμενο πολυετές δημοσιονομικό πλαίσιο, η μετανάστευση, οι τελευταίες εξελίξεις στη Μέση Ανατολή, η πολυμέρεια και άλλα παγκόσμια ζητήματα βρίσκονται επίσης στην ημερήσια διάταξη.

Ανταγωνιστικότητα

Σύμφωνα με την ατζέντα του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, η ΕΕ αντιμέτωπη με πολλαπλές και σύνθετες προκλήσεις, η ΕΕ πρέπει να ενισχύσει την ανταγωνιστικότητά της και να ενισχύσει την ανοικτή στρατηγική αυτονομία και την ανθεκτικότητα της Ευρώπης για να παραμείνει ευημερούσα και να διατηρήσει την παγκόσμια ηγετική της θέση, αναφέρεται στην ατζέντα του ευρωπαϊκού συμβουλίου.

Υπό το πρίσμα προηγούμενων συμπερασμάτων, συμπεριλαμβανομένων εκείνων του Απριλίου 2024, της δήλωσης της Βουδαπέστης για μια νέα συμφωνία για την ανταγωνιστικότητα και των πρόσφατων προτάσεων της Επιτροπής σχετικά με την πυξίδα ανταγωνιστικότητας, τη συμφωνία για την καθαρή βιομηχανία και τις δέσμες μέτρων απλούστευσης, η συζήτηση των ηγετών για την ανταγωνιστικότητα θα επικεντρωθεί σε τρεις τομείς προτεραιότητας: απλούστευση, ενέργεια και ένωση αποταμιεύσεων και επενδύσεων.

Στο πλαίσιο αυτό θα συζητήσουν επίσης:

• τη βιομηχανική καινοτομία, την ανανέωση και την απαλλαγή από τις ανθρακούχες εκπομπές
• τη δημιουργία, διατήρηση και αναγνώριση δεξιοτήτων
• τον τομέα της αυτοκινητοβιομηχανίας, του χάλυβα και των μετάλλων

Ουκρανία

Για να επιτευχθεί η ειρήνη μέσω της ισχύος, η Ουκρανία πρέπει να βρίσκεται στην ισχυρότερη δυνατή θέση πριν, κατά τη διάρκεια και μετά τις διαπραγματεύσεις για τον τερματισμό του πολέμου. Σε αυτό το πλαίσιο, οι ηγέτες της ΕΕ θα προβούν σε απολογισμό των πρόσφατων εξελίξεων.

Ενόψει των διαπραγματεύσεων για μια συνολική, δίκαιη και διαρκή ειρήνη, η ΕΕ χαιρετίζει την κοινή δήλωση της Ουκρανίας και των Ηνωμένων Πολιτειών, συμπεριλαμβανομένων των προτάσεων για συμφωνία κατάπαυσης του πυρός, ανθρωπιστικές προσπάθειες και την επανάληψη της ανταλλαγής πληροφοριών και της βοήθειας ασφαλείας των ΗΠΑ.

Η ΕΕ είναι έτοιμη να διαδραματίσει πλήρως τον ρόλο της στην υποστήριξη των επερχόμενων βημάτων, από κοινού με την Ουκρανία, τις ΗΠΑ και άλλους εταίρους.

Τρία χρόνια μετά τον πόλεμο της Ρωσίας, η ΕΕ παραμένει σταθερά αλληλέγγυα και υποστηρίζει την Ουκρανία, σημειώνει το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο. Μέχρι σήμερα, η ΕΕ έχει παράσχει 135,4 δισ. ευρώ στην Ουκρανία, συμπεριλαμβανομένων 49,2 δισ. ευρώ σε στρατιωτική υποστήριξη. Όσον αφορά τη χρηματοδοτική στήριξη, η ΕΕ θα συνεισφέρει 30,6 δισ. ευρώ το 2025 στην Ουκρανία, συμπεριλαμβανομένης της χρηματοδότησης από τη διευκόλυνση για την Ουκρανία και το δάνειο επιτάχυνσης των έκτακτων εσόδων της G7.

«Η καλύτερη εγγύηση ασφάλειας που μπορούμε να παράσχουμε είναι η ενίσχυση της αυτοάμυνας της Ουκρανίας και η οικοδόμηση μιας αξιόπιστης και ισχυρής Ευρώπης της Άμυνας», δήλωσε ο Costa, στις 11 Μαρτίου 2025.

Ευρωπαϊκή άμυνα

Η ΕΕ επιταχύνει τις προσπάθειές της για την ενίσχυση της αμυντικής της ετοιμότητας ώστε να αντιμετωπίσει τις άμεσες και μελλοντικές προκλήσεις.

Κατά την τελευταία σύνοδο του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, οι ηγέτες ζήτησαν την ταχύτερη κινητοποίηση των αναγκαίων διαδικασιών και της χρηματοδότησης.

Προσδιόρισαν επίσης μια σειρά από τομείς προτεραιότητας για δράση σε επίπεδο ΕΕ και σε πλήρη συνοχή με το ΝΑΤΟ, μεταξύ των οποίων:

• αεροπορική και πυραυλική άμυνα
• συστήματα πυροβολικού
• πύραυλοι και πυρομαχικά
• μη επανδρωμένα αεροσκάφη και συστήματα κατά των μη επανδρωμένων αεροσκαφών
• στρατηγικοί καταλύτες
• στρατιωτική κινητικότητα
• τεχνητή νοημοσύνη, κυβερνοχώρος και ηλεκτρονικός πόλεμος

Οι ηγέτες της ΕΕ αναμένεται να δώσουν συνέχεια και να συζητήσουν τα επόμενα βήματα μετά την παρουσίαση της Λευκής Βίβλου για το μέλλον της ευρωπαϊκής άμυνας.

Νέο πολυετές πρόγραμμα 2028-2034

Οι ηγέτες της ΕΕ θα πραγματοποιήσουν μια πρώτη ανταλλαγή απόψεων σχετικά με το επόμενο πολυετές δημοσιονομικό πλαίσιο, τον μακροπρόθεσμο προϋπολογισμό της ΕΕ, και τους νέους ίδιους πόρους, μια μορφή εσόδων που συμβάλλει στη χρηματοδότηση των δαπανών της ΕΕ.

Στο πλαίσιο αυτό, οι ηγέτες θα εξετάσουν την κύρια οικονομική εξίσωση για το επόμενο νέο πολυετές πρόγραμμα και τους τρόπους για να διασφαλιστεί ότι ο προϋπολογισμός διαθέτει τους αναγκαίους πόρους για να επιτύχει η ΕΕ τους στόχους της.

Θα συζητήσουν επίσης τον ρόλο των νέων ιδίων πόρων, ιδίως υπό το πρίσμα των μελλοντικών επιστροφών του ταμείου Νext Generation EU.

Μέση Ανατολή

Οι ηγέτες της ΕΕ θα ασχοληθούν με την κατάσταση και τις τελευταίες εξελίξεις στη Μέση Ανατολή, ιδίως στη Γάζα, υπό το πρίσμα της εφαρμογής της συμφωνίας κατάπαυσης του πυρός και απελευθέρωσης ομήρων, και στη Συρία.

Η ΕΕ είναι βαθύτατα θορυβημένη από τη δραματική στρατιωτική κλιμάκωση στη Μέση Ανατολή και τον κίνδυνο που αυτή αντιπροσωπεύει για ολόκληρη την περιοχή.

Η ΕΕ είναι επίσης πλήρως δεσμευμένη να συμβάλει στην αποκλιμάκωση της κατάστασης και στη μείωση των εντάσεων, και να συνεχίσει να παρέχει τη βοήθειά της με βάση τις ανάγκες στους ανθρώπους της περιοχής, ιδίως στους πιο ευάλωτους, και να κλιμακώσει την ανθρωπιστική της δέσμευση.