Ελισάβετ Χατζηγάκη στο CNN Greece: Η νέα γενιά «πρεσβευτής» περιβαλλοντικής αλλαγής

Τη σημασία διαπαιδαγώγησης της νέας γενιάς, μιας γενιάς «πρεσβευτών κοινωνικής και περιβαλλοντικής αλλαγής» επισημαίνει στο CNN Greece η γενική γραμματέας του πολιτιστικού ιδρύματος «Χατζηγάκη», Ελισάβετ Σ. Χατζηγάκη, μιλώντας για το πρόγραμμα «Παιδεία και Περιβάλλον» του οργανισμού.

Πρόκειται, όπως επισημαίνει η γενική γραμματέας του ιδρύματος «για ένα βιωματικό περιβαλλοντικό εκπαιδευτικό πρόγραμμα που υλοποιείται σε σχολικές μονάδες σε όλη την Ελλάδα με ιδιαίτερη έμφαση σε ακριτικά νησιά και σε δυσπρόσιτες ορεινές περιοχές».

Το «ταξίδι» του εν λόγω προγράμματος ξεκίνησε το 2022 και είχε στόχο την ενδυνάμωση της περιβαλλοντικής συνείδησης σε παιδιά προσχολικής-σχολικής ηλικίας (4-12 ετών). Μιας ηλικίας, στην οποία οι άνθρωποι «απορροφούν» τα ερεθίσματα που λαμβάνουν με μεγάλη ταχύτητα.

Έως σήμερα το πρόγραμμα έχει υλοποιηθεί σε έξι ακριτικά νησιά, το Καστελόριζο, τους Λειψούς, το Αγαθονήσι, την Ηρακλειά, τη Σχοινούσα και την Δονούσα, σε 12 σχολεία και έχουν λάβει μέρος περισσότερα από 250 παιδιά με πάνω από 75 ώρες εκπαιδευτικών δραστηριοτήτων.

Μετά την ολοκλήρωση του πρώτου κύκλου του προγράμματος, έπεται ο δεύτερος ο οποίος αναμένεται να ξεκινήσει την νέα σχολική χρονιά 2024.

Θα υλοποιηθεί σε έξι ακόμη ακριτικά νησιά στις Περιφέρειες Νοτίου και Βορείου Αιγαίου, μεταξύ αυτών η Χάλκη, η Σύμη, οι Φούρνοι, ο Άγιος Ευστράτιος κ.α. με ακόμα μεγαλύτερη στόχευση στο εκπαιδευτικό υλικό αλλά και στις δράσεις εντός και εκτός τάξης.

Στο νέο αυτό «ταξίδι» του προγράμματος, όπως σημειώνει η κα Χατζηγάκη συνδράμουν το Γεωπονικό Πανεπιστήμιο Αθηνών (ΓΠΑ), το Ινστιτούτο Γεωπονικών Επιστημών (ΙΓΕ), οι Εκδόσεις Διόπτρα, το Save Your Planet και ο Όμιλος T-PRESS.

Ποιες δράσεις περιλαμβάνει ο νέος κύκλος του προγράμματος

Στόχος του δεύτερου κύκλου του προγράμματος, είναι η ενδυνάμωση των τριών αξόνων που διαπνέουν την πρωτοβουλία «Διαβάζω, Μαθαίνω, Δρω με περισσότερες και διαφορετικές βιωματικές δραστηριότητες εντός και εκτός τάξης».

Υπ’ αυτό το πρίσμα, όπως σημειώνει η γενική γραμματέας του ιδρύματος, τα παιδιά θα μπορούν «να αφομοιώσουν καλύτερα ζητήματα όπως: η προστασία της βιοποικιλότητας, ο ρόλος και οι ιδιότητες συγκεκριμένων οργανισμών για την θωράκιση των ωκεανών αλλά και του πλανήτη που απειλούνται από συγκεκριμένα φαινόμενα π.χ. ραγδαία άνοδος της θερμοκρασίας, υπερ-αλίευση, μόλυνση των υδάτων από τα πλαστικά μίας χρήσης και όχι μόνο».

Παράλληλα, αναμένεται να ενταχθούν περισσότερες θεματικές αλλά και ηλικιακές ομάδες, με πιο στοχευμένες δράσεις «που αφορούν μαθητές και μαθήτριες (13-18 ετών) και αποσκοπούν στην διεύρυνση των γνώσεών τους για την κυκλική οικονομία, τα «πράσινα επαγγέλματα» και τον ενεργό τους ρόλο για την διαμόρφωση μιας νέας πιο ελπιδοφόρας πραγματικότητας που θα έχει κυρίως θετικό αντίκτυπο για τον τόπο τους και κατ’ επέκταση για τον πλανήτη».

Οι στόχοι του προγράμματος «Παιδεία και Περιβάλλον»

Μιλώντας συνολικότερα για τους στόχους του προγράμματος η κα Χατζηγάκη εξήγεί:

«Είναι γεγονός ότι βιώνουμε και θα βιώσουμε ραγδαίες μεταβολές στο κλίμα με άμεσο και ζοφερό αντίκτυπο στο φυσικό περιβάλλον αλλά και τον άνθρωπο. Κάθε καλοκαίρι γινόμαστε μάρτυρες τεράστιων πυρκαγιών με πιο πρόσφατη την καταστροφική πυρκαγιά στον Έβρο τον Αύγουστο 2023. Μία σειρά παραγόντων οδήγησαν στις ανεξέλεγκτες πλημμύρες στη Θεσσαλία τον Σεπτέμβριο 2023».

Το πρόγραμμα Παιδεία και Περιβάλλον σχεδιάστηκε με γνώμονα να μετριάσει το χάσμα το οποίο διαπιστώσαμε ότι υφίσταται σε ότι αφορά στην ορθή πληροφόρηση και επιμόρφωση που λαμβάνουν τα παιδιά γύρω από περιβαλλοντικά ζητήματα.

«Ζητήματα, τα οποία» όπως τονίζει «θα κληθούν να αντιμετωπίσουν πιο σύντομα απ’ ότι πιστεύουμε ιδιαίτερα σε περιοχές μακριά από τα αστικά κέντρα, περιοχές στις οποίες, ομολογουμένως, οι προκλήσεις διογκώνονται».

Συνεπώς άμεσοι στόχοι του προγράμματος είναι:

• Η ενδυνάμωση της βιωματικής περιβαλλοντικής εκπαίδευσης. Η εισαγωγή σε περιβαλλοντικά προβλήματα, συνδέοντας το βίωμα με την θεωρία. Μέσα από δημιουργικά εργαστήρια, λ.χ. Κύκλος Ανάγνωσης, Προβολές ταινιών, Δημιουργικό Παιχνίδι και κατασκευές.
• Η ένταξη της βιωματικής περιβαλλοντικής δράσης στο επίκεντρο της εκπαιδευτικής εμπειρίας των μαθητών-τριών. Οι δράσεις εκτός τάξης για την σύνδεση με το φυσικό περιβάλλον, όπως η φύτευση σχολικών κήπων, δενδροφύτευση με όλη την κοινότητα, κυνήγι θησαυρού στο νησί, περιβαλλοντικοί περίπατοι, καθαρισμοί ακτών κ.α.
• H δημιουργία ρεαλιστικής σύνδεσης των παιδιών με περιβαλλοντικά προβλήματααλλά και τις πιθανές λύσεις σ’ αυτά καθώς ένα δυνατό ερέθισμα, ιδιαίτερα σ΄ αυτές τις «εύπλαστες» ηλικίες συνδέεται άρρηκτα με ένα δυνατό βίωμα.

«Επιθυμούμε, έτσι, να δημιουργήσουμε αίσθημα ευθύνης σε κάθε παιδί, από το εκπαιδευτικό “Υιοθετώ ένα Φυτό” έως και τη δράση “Τα παιδιά σε αποστολή να σώσουν την Θαλάσσια Ζωή” και μία ξεκάθαρη δέσμευση για να συνεισφέρουν συλλογικά στην επίλυση των ζητημάτων και την υιοθέτηση νέων, βιώσιμων πρακτικών» σημειώνει.

Ορόσημο δράσης

«Το πρόγραμμα Παιδεία & Περιβάλλον αποτελεί για εμάς ορόσημο δράσης αλλά και οδηγός για τα υπόλοιπα προγράμματα που υλοποιούμε».

«Είμαστε ιδιαίτερα περήφανοι για όσα έχουμε επιτύχει μέχρι στιγμής, ιδιαίτερα χαρούμενοι που καταφέραμε να προσφέρουμε έμπρακτα σε μαθητές/-τριες ακριτικών κοινοτήτων στιγμές δημιουργικού προβληματισμού, εκπαίδευσης και επιμόρφωσης και κυρίως ιδιαίτερα ευγνώμονες για την θερμή υποδοχή που λάβαμε από την κάθε κοινότητα ξεχωριστά» τονίζει.

Για να συμπληρώσει πως «το πρόγραμμα αποτελεί ένα πολύτιμο λιθαράκι στην συνεχή αποστολή μας, να αμβλύνουμε τις ανισότητες σε βασικά ερεθίσματα που στερούνται τα παιδιά, πολλές φορές, λόγω γεωγραφικής θέσης, έλλειψης υποδομών κ.ο.κ».

Καταλήγοντας, η κα Χατζηγάκη τονίζει ότι «είμαστε αποφασισμένοι να συνεχίσουμε με την ίδια ενέργεια και πάθος να προσφέρουμε ακόμα περισσότερα με σκοπό η περιβαλλοντική-κοινωνική αλλαγή για την οποία όλοι μιλάμε, να καταστεί ρεαλιστική από τα «άκρα» έως τα «κέντρα» ξεκινώντας από την νέα γενιά».

«Μέσα από το πρόγραμμα επιθυμούμε να δημιουργήσουμε ένα πολύπλευρο και ενεργό δίκτυο σχολείων που θα ενθαρρύνουν την περιβαλλοντική δράση, θα ανταλλάσσουν καλές πρακτικές μεταξύ τους και θα αποτελούν παράδειγμα έμπνευσης για ακόμα περισσότερα σχολεία, στον δρόμο για ένα καλύτερο μέλλον για όλες και όλους» σημειώνει, καταλήγοντας.