Εκλογές στις ΗΠΑ: Το εκλογικό αδιέξοδο και η «έκπληξη του Οκτωβρίου»

Η πιο παράξενη προεκλογική κούρσα στην Ιστορία των ΗΠΑ πλησιάζει στο τέλος της, καθώς βρισκόμαστε πλέον έναν μήνα πριν από τις εκλογές. Η αντικατάσταση του Τζο Μπάιντεν από την Κάμαλα Χάρις απέδειξε ότι εάν οι Δημοκρατικοί είχαν επιμείνει να διεκδικήσουν την προεδρία με τον τωρινό πρόεδρο, θα είχαν καταλήξει σε εκλογική καταστροφή. Ακόμη και με την Κάμαλα Χάρις, όμως, η οποία συγκέντρωσε μεγάλη υποστήριξη και ενθουσιασμό, οι δημοσκοπήσεις δείχνουν ένα εκλογικό αδιέξοδο που δεν δείχνει να αντιμετωπίζεται με τίποτε.

Η νίκη είναι δεδομένο πλέον ότι θα κριθεί με ένα πολύ μικρό περιθώριο· στις ΗΠΑ σήμερα κάθε ψηφοφόρος μετράει. Αντίστοιχα, οτιδήποτε μπορεί να προκαλέσει τη μεταστροφή έστω και ενός πολύ μικρού ποσοστού του εκλογικού σώματος, μπορεί να αποβεί καθοριστικό.

Τις αμερικανικές εκλογές κρίνουν συχνά γεγονότα που ονομάζονται «η έκπληξη του Οκτωβρίου». Το λέει η φράση: ένα γεγονός, προσχεδιασμένο ή και συχνά απρόσμενο και ανεξέλεγκτο, το οποίο συμβαίνει την τελευταία στιγμή και πετυχαίνει αυτό που δεν πέτυχαν οι ίδιοι οι υποψήφιοι: τη στροφή ενός μικρού αλλά καθοριστικού ποσοστού αναποφάσιστων προς τον έναν ή τον άλλον.

Παρότι αυτές οι εκλογές ήταν γεμάτες «εκπλήξεις» και πολιτικά γεγονότα μεγατόνων, όπως η αποχώρηση του Μπάιντεν, ο Οκτώβριος έχει μια ιδιαιτερότητα, όπως θυμίζει το BBC: Οι αποκαλύψεις του Access Hollywood για τον Τραμπ το 2020 και αντίστοιχα των email της Χίλαρι Κλίντον το 2016, ήρθαν ακριβώς τη στιγμή που κανένας από τους δύο δεν είχε αρκετό χρόνο για να διαχειριστεί τις εντυπώσεις που δημιουργήθηκαν και να ανακάμψει.

Ο φετινός Οκτώβριος δικαιώνει τη φήμη του και ήδη, την πρώτη του εβδομάδα, έχει παραγάγει αρκετά γεγονότα που θα μπορούσαν να επηρεάσουν καθοριστικά το εκλογικό αποτέλεσμα.

Ο τυφώνας «Ελένη» μετατρέπεται σε πολιτική καταιγίδα

Η πρώτη πιθανή πολιτική καταιγίδα ήταν κυριολεκτική. Ο τυφώνας «Ελένη» χτύπησε δύο από τις βασικές αμφίρροπες πολιτείες την περασμένη εβδομάδα, την Τζόρτζια και τη Βόρεια Καρολίνα. Και οι δύο υποψήφιοι είχαν εστιάσει πολύ και στις δύο πολιτείες κατά τη διάρκεια της προεδρικής κούρσας και τώρα μια πραγματική ανθρωπιστική καταστροφή, με ήδη πάνω από 200 νεκρούς, μετατράπηκε σε πολιτικό ζήτημα.

Η Κάμαλα Χάρις υποσχέθηκε μακροπρόθεσμη βοήθεια στην περιοχή σε μια επίσκεψή της στην Τζόρτζια νωρίτερα αυτή την εβδομάδα και επισκέφθηκε όσους επλήγησαν από την καταιγίδα στη Βόρεια Καρολίνα το Σάββατο 9 Οκτωβρίου. «Θα είμαστε εδώ για πολύ καιρό», είπε.

Και οι δύο πολιτείες είναι απαραίτητες για τον Τραμπ, γράφει το BBC, όμως οι δημοσκοπήσεις δείχνουν πλήρες αδιέξοδο. Κατά την επίσκεψή του στην Τζόρτζια, ο πρώην πρόεδρος ισχυρίστηκε ότι οι Αμερικανοί έχασαν τα χρήματα της έκτακτης βοήθειας επειδή αυτά είχαν δαπανηθεί για τους μετανάστες. Στην πραγματικότητα, τα δύο προγράμματα έχουν χωριστούς προϋπολογισμούς και η κυβέρνηση Μπάιντεν κατηγόρησε τους Ρεπουμπλικάνους ότι διαδίδουν «ψέματα» σχετικά με τη χρηματοδότηση για την αντιμετώπιση καταστροφών.

Οταν συμβαίνει μια τέτοιου μεγέθους καταστροφή, δεν είναι εύκολο για την κυβέρνηση να ικανοποιήσει τους πάντες με την απόκρισή της. Εάν οι επιθέσεις του Τραμπ βρουν πρόσφορο έδαφος, η δυσαρέσκεια των ψηφοφόρων με τις προσπάθειες ανάκαμψης από την καταστροφή θα μπορούσε ενδεχομένως να επηρεάσει το αποτέλεσμα σε δύο από τις πιο κρίσιμες πολιτείες της χώρας.

Κλιμάκωση στη Μέση Ανατολή

Χιλιάδες χιλιόμετρα από την καταστροφή στα νοτιοανατολικά των ΗΠΑ, μια ανθρωπογενής κρίση συνεχίζει να επηρεάζει την αμερικανική πολιτική. Ο πόλεμος στη Γάζα κινδυνεύει να επεκταθεί σε περιφερειακή σύγκρουση, καθώς οι ισραηλινές δυνάμεις πολεμούν τις δυνάμεις της Χεζμπολάχ στο νότιο Λίβανο και το Ιράν εκτόξευσε εκατοντάδες πυραύλους στο Ισραήλ.

Η Χάρις έχει παρουσιάσει τον εαυτό της ως μια υποψήφια που θα φέρει άνεμο αλλαγής. Στην πραγματικότητα, όμως, δεν παρουσίασε καμία διαφορά στο πρόγραμμά της μεταξύ της πολιτικής της τρέχουσας κυβέρνησης και της πολιτικής που σκοπεύει να ακολουθήσει, όσον αφορά τις σχέσεις ΗΠΑ και Ισραήλ. Αυτό, σημειώνει το BBC, ενέχει κινδύνους.

Οι ελπίδες για προεκλογική κατάπαυση του πυρός στη Γάζα έχουν πεθάνει και ο Λευκός Οίκος απλώς προσπαθεί να διασφαλίσει ότι η αναπόφευκτη ισραηλινή απάντηση στο ιρανικό χτύπημα δεν θα οδηγήσει σε ολοκληρωτικό πόλεμο.

Το βράδυ της Πέμπτης 3 Οκτωβρίου, ο Τζο Μπάιντεν δεν ήταν ακριβώς καθησυχαστικός. «Δεν πιστεύω ότι θα γίνει ένας ολοκληρωτικός πόλεμος», είπε. «Νομίζω ότι μπορούμε να το αποφύγουμε. Αλλά υπάρχουν πολλά να κάνουμε ακόμα».

Ο πόλεμος έχει ήδη επιπτώσεις για τους Δημοκρατικούς, παρότι οι αμερικανοί ψηφοφόροι συνήθως δεν έχουν στο μυαλό τους την εξωτερική πολιτική της χώρας όταν ψηφίζουν.

Η δέσμευση της Κάμαλα Χάρις ότι θα συνεχίσει να προμηθεύει το Ισραήλ με όπλα αποτελεί πρόβλημα για δύο βασικά τμήματα της δημοκρατικής βάσης: τους Αραβοαμερικανούς στην πολιτεία του Μίσιγκαν –την οποία πρέπει οπωσδήποτε να κερδίσει– και τους νέους ψηφοφόρους στις πανεπιστημιουπόλεις, όπου οι αντιπολεμικές διαδηλώσεις θα μπορούσαν να ξαναρχίσουν.

Η σύγκρουση στη Μέση Ανατολή έχει επίσης τροφοδοτήσει οικονομικές ανησυχίες. Η γκάφα του Μπάιντεν, ο οποίος είπε ότι το Ισραήλ ίσως στόχευε τα ιρανικά διυλιστήρια, προκάλεσε αυτομάτως την άνοδο της τιμής του πετρελαίου κατά περισσότερο από 5%. Αν υπάρχει κάτι στο οποίο οι αμερικανοί καταναλωτές είναι ιδιαίτερα ευαίσθητοι, είναι οι τιμές της βενζίνης.

Ευχάριστες εκπλήξεις για τους Δημοκρατικούς

Σε γενικές γραμμές, οι έρευνες κοινής γνώμης συνεχίζουν να δείχνουν ότι η οικονομία είναι το κορυφαίο ζήτημα για τους αμερικανούς ψηφοφόρους. Η Χάρις και οι Δημοκρατικοί πήραν μια ανάσα σε αυτό το μέτωπο την Παρασκευή, με τα τελευταία στοιχεία για την απασχόληση να δείχνουν αύξηση των θέσεων εργασίας τους τελευταίους μήνες, καθώς το ποσοστό ανεργίας μειώθηκε στο 4,1%.

Ωστόσο, οι ανησυχίες των ψηφοφόρων για την οικονομία δεν εξαντλούνται στις θέσεις εργασίας.

Στο μεγαλύτερο μέρος της προεκλογικής περιόδου, ο Τραμπ έπεισε τους ψηφοφόρους περισσότερο από την Χάρις στο θέμα της οικονομίας και αυτό αποτυπώθηκε, μεταξύ άλλων, σε πρόσφατη δημοσκόπηση του CNN. Ωστόσο, μια έρευνα της Cook Political Report σε αμφίρροπες πολιτείες έδειξε ότι οι δύο υποψήφιοι είναι ισόπαλοι στο ερώτημα «ποιος θα ήταν καλύτερος στην αντιμετώπιση του πληθωρισμού».

Οι Δημοκρατικοί πέτυχαν μια μεγάλη νίκη πριν από λίγες ημέρες, όταν οι λιμενεργάτες –που απειλούσαν να κλείσουν τα μεγάλα λιμάνια στην Ανατολική Ακτή και στον Κόλπο του Μεξικού για πρώτη φορά μετά από 50 χρόνια– συμφώνησαν να επιστρέψουν στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων τον Ιανουάριο και ανέστειλαν την απεργία τους. Εάν συνεχιζόταν, θα μπορούσε να διαταράξει τις αλυσίδες εφοδιασμού και να οδηγήσει σε άνοδο των τιμών τις εβδομάδες πριν από τις εκλογές.

Ζήτημα δημοκρατίας

Ενώ πολλά από τα νέα αυτής της εβδομάδας θα μπορούσαν να προκαλέσουν προβλήματα στη Χάρις και τους Δημοκρατικούς, ο Τραμπ αντιμετωπίζει τα δικά του θέματα.

Η στάση του κατά την επίθεση της 6ης Ιανουαρίου στο Καπιτώλιο των ΗΠΑ ήρθε για άλλη μια φορά στο προσκήνιο την Τετάρτη 2 Οκτωβρίου, όταν ένας ομοσπονδιακός δικαστής δημοσίευσε ένα έγγραφο με στοιχεία εναντίον του Ντόναλντ Τραμπ για την προσπάθεια ανατροπής του εκλογικού αποτελέσματος του 2020.

Το έγγραφο, το οποίο υποστηρίζει ότι ο πρώην πρόεδρος δεν πρέπει να τύχει προεδρικής ασυλίας από ενδεχόμενη δίωξη, περιέχει νέες λεπτομέρειες σχετικά με τα λόγια και τις ενέργειες του Τραμπ που οδήγησαν στην εξέγερση στο Καπιτώλιο από τους υποστηρικτές του.

Μια πρόσφατη δημοσκόπηση του CNN δείχνει ότι οι ψηφοφόροι προτιμούν τη Χάρις έναντι του Τραμπ σε θέματα «προστασίας της δημοκρατίας» κατά 47% έναντι 40%. Επομένως, γράφει το BBC, οτιδήποτε επαναφέρει την προσοχή στις χαοτικές τελευταίες εβδομάδες της προεδρίας του Τραμπ θα μπορούσε να είναι προς όφελος των Δημοκρατικών.

. . .