Εκλογές στη Γερμανία: Οι… δύο νικητές, ο μεγάλος ηττημένος και τα μηνύματα της κάλπης

Η μεγάλη νίκη ανήκει στο ακροδεξιό κόμμα «Εναλλακτική για τη Γερμανία» AfD και την Άλις Βάιντελ, που διπλασίασαν τα ποσοστά τους και έγιναν η δεύτερη μεγαλύτερη δύναμη στο γερμανικό ομοσπονδιακό κοινοβούλιο, τη γνωστή Μπούντεσταγκ.

Ο μεγάλος χαμένος της κάλπης ήταν ο απερχόμενος καγκελάριος Όλαφ Σολτς και το κόμμα του SPD, που συγκέντρωσαν μόλις το 16,4% της ψήφου και γνώρισαν τη μεγαλύτερη εκλογική ήττα της ιστορίας τους.

Οι δύο μεγάλοι γρίφοι της κάλπης είναι τώρα πώς ο νέος καγκελάριος Μερτς θα σχηματίσει κυβέρνηση, αφού δεν έχει αυτοδυναμία, και πόσο θα αντέξει αυτή, δεδομένου ότι θα αντιμετωπίσει σθεναρή αντιπολίτευση από το AfD εντός του κοινοβουλίου.

Τα τελικά αποτελέσματα

Με βάση τα τελικά αποτελέσματα, τα κόμματα CDU/CSU κερδίζουν το 28,5% της ψήφου ενώ δεύτερο κόμμα, με ποσοστό 20,8%, αναδεικνύεται το AfD. Στην τρίτη θέση βρίσκεται το SPD με 16,4% ενώ ακολουθούν οι «Πράσινοι» με 11,6% και οι Αριστεροί με 8,8%.

Εκτός κοινοβουλίου μένουν τελικά οι Φιλελεύθεροι (FPD), που πληγώθηκαν βαθιά από τη συμμετοχή τους στην αντιδημοφιλή τρικομματική κυβέρνηση του Σολτς και με 4,3% της ψήφου δεν συγκέντρωσαν το απαιτούμενο 5% για να μπουν στη Βουλή. Το ίδιο ισχύει και για το αριστερό κόμμα της Σάρα Βάγκενκνεχτ, BSW, το οποίο έδειχνε αρχικά ένα μεγάλο δημοσκοπικό «αέρα» ωστόσο στις κάλπες περιορίστηκε στο 4,9%.

Η μη είσοδος των δύο αυτών μικρών κομμάτων στην Μπούντεσταγκ, που από ορισμένους Γερμανούς αναλυτές είχαν χαρακτηριστεί «ρυθμιστές της επόμενης ημέρας», αποτελεί μια ιδιαίτερα θετική είδηση για τον καινούργιο καγκελάριο. Και αυτό γιατί η είσοδός τους στη Βουλή θα περιόριζε τις έδρες τόσο του δικού του κόμματός όσο και του SPD, το οποίο είναι και η δύναμη που πιθανότατα θα επιλέξει για κυβερνητικό εταίρο.

Ο Μερτς θέλει έναν κυβερνητικό εταίρο

Ο ίδιος ο Φρίντριχ Μερτς δήλωσε το βράδυ των εκλογών ότι θα προτιμούσε να έχει έναν κυβερνητικό εταίρο και όχι δύο. Με αυτό τον τρόπο έκλεισε το… μάτι στο SPD για μετεκλογική συνεργασία.

Τα δύο αυτά κόμματα, που μαζί συγκεντρώνουν 329 από τις απαιτούμενες 316 για αυτοδυναμία, θα μπορούσαν θεωρητικά να σχηματίσουν κυβέρνηση με ισχνή πλειοψηφία.

«Έχουμε κερδίσει και έχουμε κερδίσει εμφανώς» δήλωσε στο κρατικό δίκτυο ARD το βράδυ της Κυριακής ο Φρίντριχ Μερτς.

Και συμπλήρωσε:

«Τώρα θα επιχειρήσω να σχηματίσω μια κυβέρνηση που θα εκπροσωπεί ολόκληρη τη Δημοκρατία και η οποία θα αντιμετωπίσει τα προβλήματα της χώρας. Το πώς θα είναι αυτή η κυβέρνηση ακόμη δεν το γνωρίζω. Αλλά δεν είναι μυστικό ότι θα προτιμούσα έναν κυβερνητικό εταίρο και όχι δύο. Και η συνεργασία με το AfD αποκλείεται. Οι ψηφοφόροι του το γνώριζαν αυτό από την αρχή και επέλεξαν να τους ψηφίσουν».

Κατά τη διάρκεια δηλώσεών του, ο Μερτς υποστήριξε ότι στόχος του είναι να σχηματιστεί κυβέρνηση μέχρι το Πάσχα, ένα σενάριο που βάσει ορισμένων αναλυτών θεωρείται μάλλον υπεραισιόδοξο.

Δεν είναι άλλωστε λίγοι αυτοί που πιστεύουν ότι ο χρονικός ορίζοντας του καλοκαιριού είναι πολύ πιο ρεαλιστικός.

Βάιντελ: Ο Μερτς δεν θα αντέξει τέσσερα χρόνια χωρίς εμάς

Η επικεφαλής του AfD έδειξε με το «καλημέρα» τις προθέσεις της για την «επόμενη ημέρα» της γερμανικής πολιτικής σκηνής. Δήλωσε ξεκάθαρα ότι το κόμμα της είναι έτοιμο να συμμετάσχει σε συνασπισμό –κάτι που ο Μερτς έχει απορρίψει πολλάκις παρά το έντονο… φλερτ που είχε με τους ψηφοφόρους του κόμματος προεκλογικά με «δέλεαρ» το μεταναστευτικό.

Ερωτηθείσα από δημοσιογράφους εάν οι ψηφοφόροι του κόμματός της «πέταξαν» την ψήφο τους δεδομένου ότι κανένα από τα κόμματα που μπαίνουν στο κοινοβούλιο δεν θέλουν να συνεργαστούν με το AfD, η Βάιντελ απάντησε:

«Καθόλου. Το αποτέλεσμα είναι ξεκάθαρο. Ο γερμανικός λαός θέλει πολιτική αλλαγή. Θέλουν μια συνεργασία του μαύρου με το μπλε (CDU-AfD). Εάν εκείνοι (σ.σ. το CDU) θέλει να το απορρίψει αυτό, δικαίωμά του. Είναι μια πύρρειος νίκη για το CDU και όχι ένα αποτέλεσμα που δείχνει αυτοπεποίθηση και εμπιστοσύνη».

Συμπλήρωσε δε πως ο Μερτς θα πρέπει τώρα να εξηγήσει στους ψηφοφόρους του πώς θα υλοποιήσει το πρόγραμμα που τους έχει υποσχεθεί, συνεργαζόμενος με αριστερά κόμματα.

«Εάν σχηματίσουν κυβέρνηση με το SPD και τους Πράσινους, τότε ο Μερτς δεν θα αντέξει τέσσερα χρόνια» υποστήριξε η ίδια.

Ο συντηρητικός Μερτς έχει πολλάκις αρνηθεί ότι υπάρχει κοινό έδαφος μεταξύ του CDU και του AfD, τονίζοντας ότι τα δύο αυτά κόμματα έχουν τεράστιες πολιτικές διαφορές σε τομείς όπως η εξωτερική πολιτική, η ασφάλεια, το ΝΑΤΟ, η Ευρωπαϊκή Ένωση και το ευρώ.

«Μπορείτε να τείνετε το χέρι σας όσο θέλετε κυρία Βάιντελ. Αλλά δεν θα θυσιάσω παρακαταθήκη 50 ετών του CDU για να ικανοποιήσω την αυτοαποκαλούμενη “Εναλλακτική για τη Γερμανία” που θέλει ακριβώς τα αντίθετα από όσα θέλουμε εμείς» είπε χαρακτηριστικά ο Μερτς.

Παρά τον διπλασιασμό των ποσοστών του κόμματος, το κλίμα στο «στρατηγείο» του AfD ήταν μάλλον υποτονικό, όπως γράφει το BBC.

Η Βάιντελ εμφανίστηκε μεν ιδιαίτερα χαρούμενη και αισιόδοξη, ωστόσο τα μέλη του κόμματος ήλπιζαν σε ακόμη υψηλότερα ποσοστά.

Η επικεφαλής του κόμματος εξέφρασε, παράλληλα, την πεποίθηση ότι ο Μερτς δεν θα καταφέρει να σχηματίσει κυβέρνηση.

«Θα γίνουν νέες εκλογές. Δεν νομίζω ότι θα χρειαστεί να περιμένουμε τέσσερα χρόνια» είπε χαρακτηριστικά η ίδια.

Οι «πονοκέφαλοι» του Μερτς

Η Γερμανία πέρασε μια από τις πιο ταραχώδεις πολιτικά περιόδους στη σύγχρονη ιστορία της, με τον καγκελάριο Όλαφ Σολτς να βλέπει τον τρικομματικό του συνασπισμό να καταρρέει μετά από την αποχώρηση των Φιλελεύθερων από την κυβέρνηση το περασμένο φθινόπωρο.

Οι Φιλελεύθεροι «πλήρωσαν» την απόφασή τους αυτή, όπως και τη συμμετοχή στην κυβέρνηση Σολτς, με τους Γερμανούς ψηφοφόρους να τους στέλνουν στο… σπίτι τους με ποσοστό μόλις 4,3%. Αυτό οδήγησε και τον επικεφαλής του κόμματος, Κρίστιαν Λίντνερ, στην παραίτηση.

Ο Όλαφ Σολτς παραδέχτηκε ότι η ήττα του SPD ήταν πικρή για το κόμμα και ξεκαθάρισε από την πρώτη στιγμή ότι δεν θα συμμετάσχει στις διαπραγματεύσεις για την επόμενη κυβέρνηση.

Αυτό αποτελεί ένα εμπόδιο για τον Μερτς, ο οποίος θα χρειαστεί να περιμένει ένα διάστημα μέχρι να ξεκαθαρίσει το εσωκομματικό τοπίο στο SPD. Μέχρι τότε, θα μπορούσε να διερευνήσει το ενδεχόμενο συνεργασίας με τους «Πράσινους» -κάτι που ωστόσο μοιάζει δύσκολο λόγω της διαφοράς των πολιτικών απόψεων των δύο κομμάτων.

Άλλωστε μια συνεργασία των δύο κομμάτων δεν θα έδινε στον Μερτς αυτοδυναμία, καθώς τα αποτελέσματα δείχνουν ότι τα δύο κόμματα συγκεντρώνουν μόλις 293 από τις απαιτούμενες για αυτοδυναμία 316 έδρες.

Ενδεχομένως, όμως, η συμμετοχή του κόμματος σε έναν ευρύτερο συνασπισμό θα έδινε στον Μερτς μια μεγαλύτερη «άνεση» διακυβέρνησης, καθώς μια τρικομματική κυβέρνηση (CDU/CSU, SPD και Πράσινοι) θα είχαν συνολικά 414 έδρες στο κοινοβούλιο.

Η πρόσφατη ιστορία, όμως, έδειξε ότι οι τρικομματικοί συνασπισμοί είναι μάλλον ασταθείς και δύσκολα θα μπορέσουν να αντέξουν στο χρόνο.

Άλλωστε ο Μερτς θα κληθεί από την πρώτη ημέρα να αντιμετωπίσει σειρά μεγάλων προκλήσεων από την οικονομία και το μεταναστευτικό μέχρι την Ευρώπη, το ουκρανικό και τους επαπειλούμενους δασμούς του Ντόναλντ Τραμπ.

Μια συνεργασία με τους «Πράσινους» έχει απορριφθεί άλλωστε και από το μικρότερο «αδελφάκι» CSU, με τον επικεφαλής τους Μάρκους Ζέντερ να δηλώνει ξανά την Κυριακή ότι μια τέτοια συνεργασία δεν είναι στο «τραπέζι».

Ο επικεφαλής των Πράσινων, Ρόμπερτ Χάμπεκ, άφησε ανοιχτά όλα τα ενδεχόμενα.

«Φυσικά και είμαστε έτοιμοι για αυτό. Είμαστε πάντα έτοιμοι να αναλάβουμε την ευθύνη», δήλωσε ο κ. Χάμπεκ, διευκρίνισε ωστόσο ότι τον πρώτο λόγο σε αυτό έχει ο νικητής των εκλογών Φρίντριχ Μερτς, υπενθυμίζοντας ότι ο αρχηγός της Χριστιανοκοινωνικής Ένωσης (CSU) Μάρκους Ζέντερ έχει επανειλημμένα ταχθεί κατά της συνεργασίας με τους Πράσινους.

«Δεν νομίζω ότι ο Μερτς μπορεί να υπερισχύσει σε αυτό», ανέφερε ο κ. Χάμπεκ.

Εν αναμονή, λοιπόν, της έναρξης των διαπραγματεύσεων για την επόμενη γερμανική κυβέρνηση.