Δραγασάκης στο CNN Greece: Το 2015 προετοιμαζόμασταν για το χειρότερο – Χαίρομαι που το αποφύγαμε

«Χαίρομαι που αποφύγαμε το χειρότερο και ότι τελικά ως κυβέρνηση αποδείξαμε ότι ακόμη και υπό τις πιο δύσκολες συνθήκες μια κυβέρνηση που στηρίζεται στην Αριστερά και στην κοινωνία μπορεί να αφήσει θετικό αποτύπωμα», τονίζει ο κ. Δραγασάκης.

«Η ”πρώτη φορά Αριστερά” οδήγησε σε οριστική έξοδο από τα μνημόνια»

Εκτιμά πως δεν ήταν το εγχείρημα «πρώτη φορά Αριστερά» αυτό που οδήγησε σε ένα τρίτο μνημόνιο, αλλά αντίθετα πως οδήγησε στην οριστική έξοδο από τα μνημόνια.

«Ο δρόμος της σταθερότητας για τον οποίο επαίρεται η σημερινή κυβέρνηση στρώθηκε σε καθοριστικό βαθμό από την κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ, σημειώνει.

Μιλά για «ναρκοπέδια» είχαν στηθεί στο δρόμο του ΣΥΡΙΖΑ «δυστυχώς και από εγχώριες δυνάμεις», ενώ στην Ευρώπη το κυρίαρχο μπλοκ φοβόταν πως μια επιτυχία της τότε ελληνικής κυβέρνησης «θα άνοιγε την όρεξη και σε άλλους λαούς να στραφούν προς τα αριστερά».

«Δικά μας λάθη υπήρξαν επίσης, αλλά περισσότερο έδιναν άλλοθι στους δανειστές παρά αποτελούσαν πρωτογενείς αιτίες των προβλημάτων», τονίζει ο κ. Δραγασάκης.

Οι υψηλές προσδοκίες και η μεγάλη απογοήτευση

Σχετικά με τις αιτίες που οδήγησαν στην απότομη άνοδο του ΣΥΡΙΖΑ, ο πρώην αντιπρόεδρος της κυβέρνησης εκτιμά ότι σχετίζονται με τη φτωχοποίηση και τις θυσίες χωρίς ελπίδα που ζούσαν οι Έλληνες αλλά και με την αποκάλυψη σκανδάλων διαφθοράς που «απονομιμοποίησαν το παλιό κομματικό σύστημα».

«Δεν είναι τυχαίο που ο ΣΥΡΙΖΑ έγινε υποδοχέας της οργής και ενέπνευσε την ελπίδα. Αν και μικρό κόμμα είχε μακρά παρουσία στη Βουλή και τα κοινωνικά κινήματα. Η επιλογή του λαού αποδείχτηκε καίρια. Αν δεν υπήρχε ο ΣΥΡΙΖΑ, ή αν δεν γινόταν η επιλογή μιας μεγάλης μερίδας του λαού, οι εξελίξεις θα μπορούσαν να εκτραπούν σε άλλες αντιδημοκρατικές κατευθύνσεις», αναφέρει.

Σε αυτό το πλαίσιο ο κ. Δραγασάκης παραδέχεται πως οι υψηλές προσδοκίες από την «πρώτη φορά αριστερά» προκάλεσαν και απογοήτευση, ενώ δημιουργήθηκε ρήγμα και στην αξιοπιστία του ΣΥΡΙΖΑ.

«Ασφαλώς όταν λες σε τόσο υψηλούς τόνους ότι θα καταργήσεις τα μνημόνια και τελικά εφαρμόζεις μνημόνιο έστω και ηπιότερο, δεν θα βγεις αλώβητος, δημιουργείται ένα ρήγμα στην αξιοπιστία σου», τόνισε.

Ο κ. Δραγασάκης, παρατηρεί ωστόσο, πως ο λαός ήταν ανεκτικός με τον ΣΥΡΙΖΑ κατά την περίοδο της διακυβέρνησής του και πιο αυστηρός όταν το κόμμα βρέθηκε στην αντιπολίτευση.

«Συμπιεσμένοι ναρκισσισμοί έγιναν ασυγκράτητοι μετά την αποχώρηση Τσίπρα»

Δεν μασά τα λόγια του σχετικά με τις διαλυτικές εικόνες στον ΣΥΡΙΖΑ στην μετά-Τσίπρα εποχή.

Κάνει λόγο για μονόπλευρες διευρύνσεις αλλά και συμπιεσμένους «ναρκισσισμούς ομάδων» που έγιναν ασυγκράτητοι μετά την αποχώρηση του Αλέξη Τσίπρα με αποτέλεσμα τον κατακερματισμό του κόμματος.

Απαντώντας στην ερώτηση εάν θα επέστρεφε στον ΣΥΡΙΖΑ, ο κ. Δραγασάκης δεν ανοίγει τα χαρτιά του, λέγοντας μόνο ότι για πρώτη φορά στη ζωή του ανήκει κι εκείνος «στο μεγάλο κόμμα των κομματικά “ανένταχτων αριστερών’’».

Εκφράζει την ανησυχία του για τις φυγόκεντρες τάσεις και τον κατακερματισμό της αριστεράς και εκτιμά πως υπάρχει σχέδιο ενίσχυσης των δυνάμεων της ακροδεξιάς από μια νέα υπό διαμόρφωση «διεθνή του υπέρ-πλούτου».

«Στις συνθήκες αυτές, πρωταρχική υποχρέωση όλων των αριστερών δυνάμεων, ειδικά του ΣΥΡΙΖΑ και της Νέας Αριστεράς, πιστεύω πως είναι η δημιουργία των προϋποθέσεων ώστε να επιτευχθεί η μεγάλη συνάντηση των αριστερών και προοδευτικών δυνάμεων, για μια καινούργια άνοιξη της Αριστεράς και της Δημοκρατίας πριν να είναι αργά», αναφέρει.

Αναλυτικά η συνέντευξη του Γιάννη Δραγασάκη

Το εγχείρημα «πρώτη φορά Αριστερά» εν μέσω οικονομικής κρίσης, οδήγησε σε ένα τρίτο σκληρό μνημόνιο. Πώς φτάσαμε ως εκεί;

Το εγχείρημα «πρώτη φορά Αριστερά» δεν ήταν αυτό που οδήγησε σε ένα τρίτο μνημόνιο. Οδήγησε αντίθετα στην οριστική έξοδο από τα μνημόνια, στην επανένταξη της χώρας στις αγορές από τις οποίες είχε αποκλειστεί το 2010, στη ρύθμιση του χρέους που εξασφάλισε έναν ασφαλή διάδρομο ως το 2032, τουλάχιστον, και θωράκισε τη χώρα με ένα ισχυρό απόθεμα ρευστότητας, πάνω από 32 δισ. ευρώ. Ο δρόμος της σταθερότητας για τον οποίο επαίρεται η σημερινή κυβέρνηση στρώθηκε σε καθοριστικό βαθμό από την κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ.

Ποιοι παράγοντες οδήγησαν στο τρίτο μνημόνιο;

Το τρίτο μνημόνιο κατέστη αναγκαίο για δυο λόγους. Πρώτον, λόγω της αδυναμίας της κυβέρνησης Σαμαρά να ολοκληρώσει το δεύτερο μνημόνιο και να επιτύχει τους στόχους του και δεύτερον λόγω της άρνησης της Γερμανίας να υλοποιήσει την υπόσχεση για ελάφρυνση του χρέους. Αν η κυβέρνηση Σαμάρα είχε επιτύχει τη μείωση του χρέους το 2014, τότε ενδεχομένως δεν θα χρειαζόταν τρίτο μνημόνιο όποιος και αν ήταν στην κυβέρνηση. Θα χρειαζόταν όμως σε κάθε περίπτωση αναδιαπραγμάτευση των εξωπραγματικών πλεονασμάτων που απατούσε το δεύτερο μνημόνιο.

Σας θυμίζω ότι το δεύτερο μνημόνιο δέσμευε τη χώρα να δημιουργήσει πρωτογενή πλεονάσματα ύψους 3% για το 2015 και 4,5% από το 2016 ως το 2020. Με τον τρίτο μνημόνιο οι στόχοι αυτοί μειώθηκαν δραστικά: -0,25% για το 2015, 0,50% για το 2016, 1,75% για το 2017 και 3,5% για το 2018. Με τον τρόπο αυτό εξασφαλίσθηκε δημοσιονομικός χώρος 19,5 δισ. ευρώ.

Με την απόσταση των δέκα χρόνων που μας χωρίζει από εκείνη την περίοδο, θεωρείτε πως με διαφορετικούς χειρισμούς μπορούσε να είναι άλλη η κατάληξη;

Και ναι και όχι. Πρέπει να σας επισημάνω ότι υπήρχαν δυνάμεις μέσα και έξω από τους ευρωπαϊκούς θεσμούς που είχαν δει τη νίκη του ΣΥΡΙΖΑ θετικά και ως πηγή ελπίδας για αλλαγές και στην Ελλάδα και στην Ευρώπη καθώς ανησυχούσαν για την αποτελμάτωση της κατάστασης. Όμως αυτό το θεωρούμενο ως προοδευτικό μπλοκ, ήταν διάσπαρτο, άμορφο, χωρίς ηγεσία. Έτσι ήταν κυρίαρχος ο ρόλος του συντηρητικού μπλοκ με καθοριστικό το ρόλο του Βόλφγκανγκ Σόιμπλε. Εκτός των άλλων το εν λόγω κυρίαρχο ευρωπαϊκό μπλοκ φοβόταν πως μια επιτυχία της κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ θα άνοιγε την όρεξη και σε άλλους λαούς να στραφούν προς τα αριστερά. Δικά μας λάθη υπήρξαν επίσης, αλλά περισσότερο έδιναν άλλοθι στους δανειστές παρά αποτελούσαν πρωτογενείς αιτίες των προβλημάτων.

Θεωρείτε ότι η ευρεία στήριξη στον ΣΥΡΙΖΑ το 2015, απαντούσε στην ανάγκη των πολιτών για κάτι καινούριο ή ήταν προϊόν συγκυρίας;

Και τα δυο υπήρχαν. Οι πολίτες άκουγαν για χρόνια τα συνθήματα για «ισχυρή Ελλάδα» και ξαφνικά ζούσαν μια κατάσταση χρεοκοπίας, φτωχοποίησης, θυσιών χωρίς ελπίδα, και ταυτόχρονα αποκαλύπτονται μεγάλα σκάνδαλα διαφθοράς. Όλα αυτά απονομιμοποίησαν το παλιό κομματικό σύστημα. Δημιουργήθηκε ένα πολιτικό κενό. Οι πολίτες ήθελαν κάτι νέο και διαφορετικό. Στις συνθήκες αυτές ο ΣΥΡΙΖΑ έγινε η δημοκρατική επιλογή του λαού. Δεν είναι τυχαίο που ο ΣΥΡΙΖΑ έγινε υποδοχέας της οργής και ενέπνευσε την ελπίδα. Αν και μικρό κόμμα είχε μακρά παρουσία στη Βουλή και τα κοινωνικά κινήματα. Η επιλογή του λαού αποδείχτηκε καίρια. Αν δεν υπήρχε ο ΣΥΡΙΖΑ, ή αν δεν γινόταν η επιλογή μιας μεγάλης μερίδας του λαού, οι εξελίξεις θα μπορούσαν να εκτραπούν σε άλλες αντιδημοκρατικές κατευθύνσεις.

Πολλοί κατηγορούν τον ΣΥΡΙΖΑ πως απογοήτευσε όσους τον στήριξαν εκείνη την περίοδο και συνεπώς ευθύνεται για την «επιστροφή» στο δίπολο ΝΔ – ΠΑΣΟΚ. Ποια είναι η δική σας η γνώμη;

Το πρώτο ισχύει. Βεβαίως οι προσδοκίες ήταν υψηλές και άρα όλοι ζήσαμε ένα βαθμό απογοήτευσης με την έννοια ότι θέλαμε, ελπίζαμε και προσπαθούσαμε για το καλύτερο. Ταυτόχρονα δεν πρέπει να ξεχάσουμε τις δυσκολίες και τα ναρκοπέδια τα οποία είχαν στηθεί, δυστυχώς και από εγχώριες δυνάμεις. Δέκα χρόνια μετά μπορώ να σας αποκαλύψω, στο γραφείο μου στην Αντιπροεδρία, στους δύσκολους μήνες του 2015 είχαμε ένα σύνθημα: παλεύουμε για το καλύτερο, προετοιμαζόμαστε για το χειρότερο. Χαίρομαι που αποφύγαμε το χειρότερο και ότι τελικά ως κυβέρνηση αποδείξαμε ότι ακόμη και υπό τις πιο δύσκολες συνθήκες μια κυβέρνηση που στηρίζεται στην Αριστερά και στην κοινωνία μπορεί να αφήσει θετικό αποτύπωμα.

Στο δεύτερο σκέλος του ερωτήματος σας η απάντηση είναι πιο σύνθετη. Ασφαλώς όταν λες σε τόσο υψηλούς τόνους ότι θα καταργήσεις τα μνημόνια και τελικά εφαρμόζεις μνημόνιο έστω και ηπιότερο, δεν θα βγεις αλώβητος, δημιουργείται ένα ρήγμα στην αξιοπιστία σου. Ωστόσο το αποτέλεσμα των εκλογών του 2019 με τον ΣΥΡΙΖΑ να λαμβάνει σχεδόν το 32% των ψήφων κάθε άλλο παρά απόρριψη δείχνει. Ήταν ένα αποτέλεσμα που σα να ζητούσε από το ΣΥΡΙΖΑ να μείνει λίγο πίσω, στην αντιπολίτευση, να αποτιμήσει την πορεία του, να υπερασπιστεί συλλογικά τις επιλογές του, να αναγνωρίσει αδυναμίες και λάθη του, να προετοιμαστεί καλύτερα και να επανέλθει. Αυτό δεν έγινε. Αν και ετοιμάστηκε ένας Απολογισμός δεν αξιοποιήθηκε δεν δόθηκε συνέχεια. Έχει πάντως ενδιαφέρον ότι ο λαός ήταν ανεκτικός μαζί μας στην περίοδο της κυβέρνησης και πιο αυστηρός στη φάση της αντιπολίτευσης.

Ο ΣΥΡΙΖΑ βρέθηκε σε μεγάλη τρικυμία που οδήγησε και στην τριχοτόμηση του κόμματος σήμερα. Ποιος ήταν ο ρόλος του Αλέξη Τσίπρα σε αυτές τις εξελίξεις;

Δεν θα μιλήσω εγώ για το ρόλο του Αλέξη Τσίπρα αλλά εκείνο που μπορώ να πω είναι ότι ο ΣΥΡΙΖΑ μπορεί να ονομάστηκε κόμμα της ριζοσπαστικής Αριστεράς αλλά από την αρχή ήθελε να εκφράζει, και σε μεγάλο βαθμό εξέφρασε, την πληθυντική Αριστερά, από την αριστερή σοσιαλδημοκρατία μέχρι την εξωκοινοβουλευτική Αριστερά. Επρόκειτο για ένα εγχείρημα δύσκολο, υψηλών απαιτήσεων. Ένα τέτοιο κόμμα πρέπει να αναπαράγεται με αυτήν την πλουραλιστική ταυτότητα του. Μονόπλευρες διευρύνσεις το αποδιαρθρώνουν, ιδίως αν συνοδεύονται με πολεμική ιδρυτικών συνιστωσών του όπως ο λεγόμενος «ΣΥΡΙΖΑ του 3%», που και αυτός ήταν ιδεολογικά πλουραλιστικός και όχι ενιαίος. Η συνοχή σε ένα τέτοιο κόμμα δεν είναι δεδομένη. Χρειαζόταν διαρκή φροντίδα από όλες τις πλευρές και από όλα τα επίπεδα. Προβλήματα υπήρχαν πάντα, αλλά όταν αποχώρησε ο Τσίπρας, οι συμπιεσμένοι όπως φάνηκε ναρκισσισμοί των ομάδων και των παραγόντων έγιναν ασυγκράτητοι με αποτέλεσμα τον κατακερματισμό.

Με τον κ. Κασσελάκη εκτός κάδρου πλέον, θεωρείτε πως υπάρχουν οι προϋποθέσεις σύγκλισης του ΣΥΡΙΖΑ με τα στελέχη που βρίσκονται στη Νέα Αριστερά; Εσείς θα επιστρέφατε στον ΣΥΡΙΖΑ;

Δεν ανήκω όπως γνωρίζετε ούτε στο ένα κόμμα ούτε στο άλλο και για πρώτη φορά στη ζωή μου ανήκω κι εγώ στο μεγάλο κόμμα των κομματικά «ανένταχτων αριστερών». Εκείνο λοιπόν που πρωτίστως με ανησυχεί είναι η μεγάλη εικόνα. Στην Αριστερά πνέουν φυγόκεντρες τάσεις και κυριαρχεί ο κατακερματισμός όταν οι εξελίξεις στις ΗΠΑ, την Ευρώπη και τον Κόσμο, οι πόλεμοι στη γειτονιά μας, προκαλούν μεγάλη και δικαιολογημένη ανησυχία. Ανάμεσα στα τόσα πρωτόγνωρα που ζούμε βλέπουμε παγκόσμιους ολιγάρχες να παρεμβαίνουν ωμά σε μια προσπάθεια να αναμορφωθεί ο παγκόσμιος πολιτικός χάρτης στα μέτρα τους ενισχύοντας απροκάλυπτα δυνάμεις της ακροδεξιάς. Σήμερα δεν μπορεί κανείς να παραβλέπει ότι η υποχώρηση της Αριστεράς προς όφελος της Ακροδεξιάς δεν αποτελεί ούτε φυσική ούτε αυθόρμητη τάση των κοινωνιών. Αποτελεί σχέδιο μιας νέας, υπό διαμόρφωση, «διεθνούς του υπέρ-πλούτου», σχέδιο που στρέφεται ενάντια στη δημοκρατία, τα συμφέροντα των εργαζομένων, τη συνοχή των κοινωνιών ακόμη και κρατών. Στις συνθήκες αυτές πρωταρχική υποχρέωση όλων των αριστερών δυνάμεων, ειδικά του ΣΥΡΙΖΑ και της Νέας Αριστεράς, πιστεύω πως είναι η δημιουργία των προϋποθέσεων ώστε να επιτευχθεί η μεγάλη συνάντηση των αριστερών και προοδευτικών δυνάμεων, για μια καινούργια άνοιξη της Αριστεράς και της Δημοκρατίας πριν να είναι αργά.