Διαβητικό πόδι: Η σοβαρή επιπλοκή του διαβήτη

Ο Παγκόσμιος Οργανισμό Υγείας ορίζει ως «διαβητικό πόδι» το πόδι ασθενούς με σακχαρώδη διαβήτη όταν παρουσιάζει επιπλοκές όπως: εξέλκωση, λοίμωξη των ιστών, ή περιφερειακή νευροπάθεια ή διαβητική αρτηριοπάθεια.

Το διαβητικό πόδι είναι μια από τις σοβαρότερες επιπλοκές του σακχαρώδη διαβήτη και αποτελεί την συχνότερη αιτία νοσηλείας σε σχέση με τις υπόλοιπες επιπλοκές της νόσου.

Κάθε διαβητικός ασθενής παρουσιάζει κίνδυνο ανάπτυξης διαβητικού έλκους περίπου 15% κατά την διάρκεια της ζωής του. Στην Ευρώπη κάθε χρόνο, περίπου το 2-5% των διαβητικών αναπτύσσουν έλκη κάτω άκρου, ενώ το ποσοστό των ακρωτηριασμών στον πληθυσμό των διαβητικών ανέρχεται σε 0.5-0.8% ετησίως.

Το διαβητικό πόδι οφείλεται σε νευροπάθεια, αγγειοπάθεια ή συνδυασμό των δύο και μπορεί να οδηγήσει σε ακρωτηριασμό του ποδιού. Οι διαβητικοί ασθενείς με νευροπάθεια στα κάτω άκρα δεν νιώθουν πόνο λόγω μειωμένης αισθητικότητας, με αποτέλεσμα να είναι ιδιαίτερα ευάλωτοι σε μικροτραυματισμούς που μπορεί να οδηγήσουν στη δημιουργία πληγών και εξελκώσεων.

Δείτε επίσης: Διαβήτης: Ένας στους δύο ασθενείς έχει ανεπάρκεια σε βασικές βιταμίνες – Ποιες είναι

Η ελλιπής αιμάτωση των κάτω άκρων λόγω της αποφρακτικής αρτηριοπάθειας δυσκολεύει την επούλωση των ελκών και συμβάλλει στην περαιτέρω νέκρωση των ιστών. Η μόλυνση του τραύματος στις περιπτώσεις αυτές είναι πολύ συχνή και η εξέλιξή της μπορεί να είναι ραγδαία και να καταλήξει σε γάγγραινα και ακρωτηριασμό.

Ποια είναι τα συμπτώματα του διαβητικού ποδιού;

• Πρησμένο και ερεθισμένο πόδι
• Κόκκινο και λείο πόδι
• Πόδι με φουσκάλες ή κάλους
• Εσωτερικά νύχια
• Ξηροδερμία
• Μελανιασμένο πόδι ή αποχρωματισμένο
• Έλκος στο πόδι
• Πόδι του οποίου πέφτουν οι τρίχες.

Ακρωτηριασμοί άκρων

Χωρίς την έγκαιρη και πρέπουσα παρέμβαση, το έλκος στο διαβητικό πόδι μπορεί να επιδεινωθεί ραγδαία, οδηγώντας σε ακρωτηριασμό του προσβληθέντος άκρου. Υπολογίζεται ότι σε παγκόσμιο επίπεδο, πραγματοποιείται ένας ακρωτηριασμός κάτω άκρου λόγω επιπλοκών του διαβήτη κάθε 20 δευτερόλεπτα!

Η σύγχρονη αντιμετώπιση για το διαβητικό πόδι δίνει έμφαση στη μείωση του ποσοστού των ακρωτηριασμών. Δυστυχώς στις αναπτυσσόμενες χώρες, ο ακρωτηριασμός λόγω διαβήτη είναι πολύ συχνός.

Δείτε επίσης: Ο διαβήτης δεν είναι πάντοτε ανίκητος – Πώς μπορεί να αντιστραφεί

Αρκετές αναπτυγμένες χώρες και οργανισμοί, όπως η Παγκόσμια Οργάνωση Υγείας και η Διεθνής Ομοσπονδία του Διαβήτη, έχουν θέσει ως στόχο την μείωση του ποσοστού των ακρωτηριασμών έως 50%. Στρατηγική που περιλαμβάνει πρόληψη, εκπαίδευση των ασθενών και του προσωπικού, διεπιστημονική θεραπεία του έλκους και στενή παρακολούθηση μπορεί να μειώσει το ποσοστό των ακρωτηριασμών κατά 49-85%.

Μέθοδοι πρόληψης

Ο καλύτερος τρόπος για την πρόληψη των επιπλοκών του διαβήτη, όπως το διαβητικό πόδι, είναι να διαχειριστείτε τον διαβήτη σας. Αυτό περιλαμβάνει την κατανάλωση μιας υγιεινής διατροφής, την τακτική άσκηση, τον τακτικό έλεγχο του σακχάρου στο αίμα σας και τη σωστή λήψη του φαρμάκου σας.

Όσον αφορά το διαβητικό πόδι, η σωστή και τακτική φροντίδα των ποδιών σας θα βοηθήσει στην αποφυγή προβλημάτων.

• Ελέγξτε τα πόδια σας καθημερινά: Τουλάχιστον μία φορά την ημέρα ελέγξτε για φουσκάλες, κοψίματα, ρωγμές, πληγές, ερυθρότητα, ευαισθησία ή πρήξιμο. Εάν δυσκολεύεστε να φτάσετε στα πόδια σας, χρησιμοποιήστε έναν καθρέφτη χειρός για να δείτε το κάτω μέρος των ποδιών σας.
• Πλύνετε τα πόδια σας κάθε μέρα: Με χλιαρό (όχι καυτό) νερό μία φορά την ημέρα. Στεγνώστε τα απαλά, ειδικά ανάμεσα στα δάχτυλα των ποδιών. Χρησιμοποιήστε μια ελαφρόπετρα για να τρίψετε απαλά το δέρμα όπου σχηματίζονται εύκολα κάλοι.
• Βάλτε ταλκ ανάμεσα στα δάχτυλα των ποδιών σας για να κρατήσετε το δέρμα στεγνό. Χρησιμοποιήστε μια ενυδατική κρέμα ή λοσιόν στην κορυφή και στο κάτω μέρος των ποδιών σας για να διατηρήσετε το δέρμα απαλό. Η πρόληψη των ρωγμών στο ξηρό δέρμα βοηθά στην αποτροπή της εισχώρησης βακτηρίων.
• Μην αφαιρείτε μόνοι σας κάλους: Για να αποφύγετε να βλάψετε το δέρμα σας, μην χρησιμοποιείτε λίμα, νυχοκόπτη ή ψαλίδι σε κάλους.
• Μην περπατάτε ξυπόλητοι: Για να μην πληγώσετε τα πόδια σας, μην περπατάτε ξυπόλητοι, ακόμα και μέσα στο σπίτι σας.
• Φορέστε καθαρές, στεγνές κάλτσες.
• Αγοράστε παπούτσια που εφαρμόζουν σωστά. Αγοράστε άνετα παπούτσια που παρέχουν στήριξη και αντικραδασμική προστασία για το πόδι. Αποφύγετε τα στενά παπούτσια και τα ψηλοτάκουνα παπούτσια που στριμώχνουν τα δάχτυλα των ποδιών σας.
• Μην καπνίζετε: Το κάπνισμα κάνει πιο δύσκολο το αίμα σας να περάσει από το σώμα σας και μειώνει την ποσότητα οξυγόνου στο αίμα σας.
• Προγραμματίστε τακτικές εξετάσεις ποδιών.

Μέθοδοι θεραπείας διαβητικού ποδιού με χειρουργική επέμβαση

Το πλήρες ατομικό ιστορικό, η φυσική εξέταση, ο έλεγχος της διαβητικής αγγειοπάθειας και νευροπάθειας, οι απλές ακτινογραφίες, η αξονική τομογραφία, η μαγνητική τομογραφία, το triplex των κάτω άκρων, η καλλιέργεια του τραύματος και ο αιματολογικός έλεγχος είναι μερικά από τα βασικά ιατρικά εργαλεία στην εκτίμηση του έλκους.

Δείτε επίσης: Τα φάρμακα για τον διαβήτη και το αδυνάτισμα GLP-1 μειώνουν τις πιθανότητες θρόμβωσης

Ο γιατρός συντονίζει τη θεραπεία με τις ακόλουθες μεθόδους:

• Αγγειοπλαστική, με τοποθέτηση stent με στόχο την πλήρη αποκατάσταση της βατότητας του αγγείου.
• Χειρουργικό καθαρισμό, αναίμακτο ή μη.
• Αποφόρτιση του σημείου με εφαρμογή επιθεμάτων και ειδικού συστήματος παπουτσιών.
• Αλλαγές τραυμάτων με τη συνδρομή έμπειρων νοσηλευτών, οι οποίοι μπορούν να εκπαιδεύσουν των φροντιστών του ασθενούς.

Φωτογραφία iStock