Δημήτρης Παπαχρήστος στο CNN Greece: «Το Πολυτεχνείο δεν έγινε άπαξ, έγινε δια παντός»

Αυτή τη μνήμη αφηγείται μιλώντας στο CNN Greece, εξηγώντας τους λόγους για τους οποίους – όπως λέει ο ίδιος – «το Πολυτεχνείο δεν έγινε άπαξ, αλλά δια παντός» και ως μια κορυφαία πράξη αντίστασης κατάφερε να αφήσει το χνάρι του στη σύγχρονη ιστορία του τόπου.

Ο Δημήτρης Παπαχρήστος ήταν φοιτητής στην ΑΣΟΕΕ επί δικτατορίας. «Εκείνο τον καιρό η Χούντα, θέτοντας υπό ασφυκτικό έλεγχο κάθε πτυχή της πολιτικής, απαγόρευσε της φοιτητικές εκλογές και αποφάσισε να στρατεύσει πάνω από 120 φοιτητές, ηγετικές μορφές του φοιτητικού κινήματος για να το αποδυναμώσει» αναφέρει.

«Ανάμεσα σε αυτούς ήμουν και εγώ. Με τον νόμο του 1347/1973 που πέρασε τον Φλεβάρη βρεθήκαμε από φοιτητές να είμαστε στρατευμένοι αναγκαστικά.

«Ήταν σαν να μας έστελναν εξορία» διηγείται χαρακτηριστικά ο ίδιος.

«Το πρώτο Πολυτεχνείο και οι καταλήψεις της Νομικής»

«Το πρώτο Πολυτεχνείο, που συχνά το ξεχνάμε, ήταν προάγγελος για την εξέγερση που θα ακολουθούσε εννέα μήνες μετά» σημειώνει.

Τον Φεβρουάριο του 1973 οι φοιτητές έκαναν αποχή από τα μαθήματά τους ζητώντας να παρθεί πίσω ο νόμος περί υποχρεωτικής στράτευσης και διεξαγωγή ελεύθερων φοιτητικών εκλογών.

Λίγες ημέρες μετά, στις 13 Φεβρουαρίου του 1973, ακολούθησε διαδήλωση μέσα στον χώρο της σχολής. Η Χούντα παραβίασε το πανεπιστημιακό άσυλο, δίνοντας εντολή στην αστυνομία να επέμβει και συνέλαβε έντεκα φοιτητές που παραπέμφθηκαν σε δίκη.

Σε ένδειξη αλληλεγγύης προς τους συλληφθέντες στις 21 Φεβρουαρίου, περίπου 3.000 φοιτητές και φοιτήτριες της Νομικής Αθηνών κατέλαβαν το κτήριο της σχολής. Η ταράτσα της Νομικής γίνεται σύμβολο του αντιδικτατορικού αγώνα και προπομπός της εξέγερσης, όπως αναφέρει ο κ. Παπαχρήστος.

«Φέρτε τα αδέρφια μας πίσω»

«Ένα από τα βασικά συνθήματα των καταλήψεων της Νομικής ήταν: φέρτε τα αδέρφια μας πίσω» όπως αφηγείται ο ίδιος. Τα αιτήματα των φοιτητών, όμως, δεν εισακούστηκαν και προχώρησαν σε μία ακόμη κατάληψη στις 20 Μαρτίου. Η επέμβαση της αστυνομίας ήταν άμεση. Η κατάληψη έληξε με δεκάδες τραυματίες και συλληφθέντες.

«Οι φοιτητές που έμειναν στην Αθήνα και δεν παρουσιάστηκαν καταδικάστηκαν για ένα χρόνο με αναστολή». «Τότε έγινε η δίκη στην οποία βρέθηκαν διάφοροι πολιτικοί. Ήταν εκεί ο Κανελλόπουλος, ο Μαύρος, ο Παπασπύρου που ήταν πρόεδρος στη Βουλή, ο καθηγητής Θεοδόσης».

«Ήμουν και γω εκεί, σε αυτή την αίθουσα, κυνηγημένος, γιατί ήμουν φαντάρος στην Ξάνθη στο 525 τάγμα πεζικού. Ξαφνιάστηκαν που άκουγαν ένα φοιτητή 23 χρονών να τους λέει ότι εκείνοι έφταιγαν για τη Χούντα. Τότε με ρωτάει ο Κανελλόπουλος “γιατί τα κάνετε αυτά;” και του απάντησα “Για να πέσει η Χούντα και το σύστημα που φτιάχνει Χούντες”. Είστε και εσείς ένας από αυτούς, ένας πρωθυπουργός που τον έπιασαν με τις πυτζάμες».

Όπως αναφέρει ο ίδιος αυτή στιχομυθία εξηγεί «γιατί έγινε η Μεταπολίτευση, ποιοι ήρθαν μετά στις 24 Ιουλίου του 2974 και γιατί έπεσε η Χούντα ”στα μαλακά”».

«Ζήσαμε ένα ανεπανάληπτο ιστορικό γεγονός»

Τελικά «η Χούντα αναγκάστηκε να μας γυρίσει πίσω στις 9 Νοεμβρίου του 1973 για να συνεχίσουμε τις σπουδές μας».

«Όταν τελικά φτάσαμε στην Αθήνα οι φοιτητές του Πολυτεχνείου συζητούσαν αν θα γίνει κατάληψη ή όχι. Αφού μπήκαμε και οι φαντάροι που αφέθηκαν ελεύθεροι μέσα, στις 14 Νοεμβρίου αποφασίστηκε να γίνει κατάληψη. Στο Πολυτεχνείο είχαν κατέβει και φοιτητές και από άλλες σχολές, από τη Νομική, τη Φυσικομαθηματική. Από εκείνη τη στιγμή ζήσαμε ένα ανεπανάληπτο ιστορικό γεγονός».

«Μαζεύτηκαν όλες οι σχολές στο Πολυτεχνείο, πραγματοποίησαν Γενικές Συνελεύσεις και ακολούθησαν οι μαθητές και οι εργάτες. Αυτή η αυθόρμητη εξέγερση αυτο-οργανώθηκε με έναν θαυμαστό τρόπο. Με αμεσοδημοκρατικές διαδικασίες εκλέξαμε αιρετούς και ανακλητούς εκπροσώπους από κάθε σχολή, φτιάξαμε μία Συντονιστική Επιτροπή από αυτούς και οργανώσαμε την αυτοάμυνά μας απέναντι στις δυνάμεις Ασφαλείας και την συνύπαρξή μας».

«Γίναμε μια μεγάλη Κομμούνα» αναφέρει χαρακτηριστικά.

Και πράγματι, από τις βάρδιες στις πύλες του Πολυτεχνείου για να μην εισβάλουν οι δυνάμεις του καθεστώτος και τον ραδιοφωνικό σταθμό, όπου ήταν εκφωνητής ο Δημήτρης Παπαχρήστος, μέχρι και το αυτοσχέδιο νοσοκομείο που φρόντιζε τους τραυματίες και τους πλύγραφους που δούλευαν συνεχώς, για να πληροφορούν για όσα εκτυλίσσονταν, οι φοιτητές, μαζί με τους εργάτες και τους μαθητές έφτιαξαν έναν δικό τους κόσμο.

«Εδώ Πολυτεχνείο, Εδώ Πολυτεχνείο»

«Εδώ Πολυτεχνείο, Εδώ Πολυτεχνείο. Σας μιλά ο ραδιοφωνικός σταθμός των ελεύθερων αγωνιζομένων φοιτητών, των ελεύθερων αγωνιζομένων Ελλήνων»: Με το σύνθημα αυτό ο εκφωνητής του πειρατικού ραδιοφωνικού σταθμού της κατάληψης του Πολυτεχνείου, έμεινε χαραγμένος στη συλλογική συνείδηση της ελληνικής κοινωνίας ως η «φωνή» της εξέγερσης.

Λίγο πριν εισβάλουν τα τανκς στην πύλη του Πολυτεχνείου, ο σταθμός μετέδιδε:

«Είμαστε άοπλοι. Είμαστε άοπλοι. Οι φοιτητές βρίσκονται απέναντι στα τανκς. Οι φαντάροι είναι αδέλφια μας, δεν θα μας πυροβολήσουν. Αγωνιζόμαστε για μία καλύτερη και ελεύθερη Ελλάδα. Να καθορίζουμε μόνοι μας τις τύχες του λαού μας. Αγωνιζόμαστε για τη λευτεριά αυτού του τόπου. Ελληνικέ λαέ, έξω από το Πολυτεχνείο βρίσκονται τανκς και έχουν στραμμένες τις μπούκες των κανονιών τους στα παιδιά σου. Αυτή τη στιγμή, ελληνικέ λαέ, μπορείς να διαπιστώσεις πώς μας κατάντησαν οι Αμερικάνοι. Δεν πρέπει να χυθεί άλλο αίμα. Όχι άλλο αίμα».

Ο Δημήτρης Παπαχρήστος αρχίζει να ψέλνει τον Εθνικό Ύμνο. Ξαφνικά η λειτουργία του σταθμού διακόπτεται. Τα μεγάφωνα σιγούν. Τα τανκ έχουν εισβάλει. Το Πολυτεχνείο «βάφεται» στο αίμα.

Γιατί τα συνθήματα του Πολυτεχνείου παραμένουν επίκαιρα

Πενήντα και πλέον χρόνια μετά, το αίτημα για «Ψωμί – Παιδεία – Ελευθερία» αντηχεί ακόμη τις μέρες αυτές στον τριήμερο εορτασμό του Πολυτεχνείου. Φοιτητές και φοιτήτριες, μικροί μαθητές που έρχονται από όλη τη χώρα για να δουν από κοντά τον τόπο όπου γράφτηκε ιστορία, εργαζόμενοι, σπεύδουν να αποτίσουν φόρο τιμής σε όσους χάθηκαν.

Σύμφωνα με τον κ. Παπαχρήστο, όμως, «το Πολυτεχνείο δεν δικαιώθηκε και για χρόνια ορισμένοι αμφισβητούσαν ότι υπήρξαν νεκροί».

Το Πολυτεχνείο «σταθμός ανεφοδιασμού» για τους αγώνες των νέων παιδιών

Τόσα χρόνια μετά, όπως σημειώνει ο ίδιος «το σύνθημα Ψωμί – Παιδεία – Ελευθερία το φωνάζουν και σήμερα τα παιδιά. Το ψωμί ήταν το δικαίωμα στη δουλειά και σήμερα βλέπουμε για το ίδιο δικαίωμα οι νέοι να φεύγουν στο εξωτερικό, που με τις σπουδές, τα πτυχία και τις γλώσσες που έχουν καλούνται να ζήσουν με 950 ευρώ. Χρήματα που δεν φτάνουν για να ζήσει ένας άνθρωπος».

«Όσο για την Παιδεία; Τότε φωνάζαμε ενάντια στα αμερικάνικα κολλέγια. Λες και το είχαμε πάρει χαμπάρι ότι θα εμπορευματοποιούσαν την Παιδεία μας».

«Η ελευθερία είναι κομμένη και ραμμένη στα μέτρα τους. Από την πρώτη μέρα κιόλας, δείτε πως όρκισε ο Γκιζίκης τον Καραμανλή που ήρθε με το αεροπλάνο από το Παρίσι. Επτά χρόνια δεν την είχε καταγγείλει τη Χούντα και ήρθε να μας βγάλει από το γύψο όπως έλεγε».

«Ο κόσμος θα βγει ξανά στο δρόμο. Ο κόσμος πεινάει. Και όπως λέει και μια τούρκικη παροιμία “όταν ένας τρώει και ο άλλος κοιτάει, το κακό από κει ξεσπάει».

Μιλώντας για την δική του πολιτική θέση, ο κ. Παπαχρήστος τονίζει πως είναι «κομμάτι» της κοινωνικής Αριστεράς. «Η Αριστερά υπάρχει μέσα στην κοινωνία και όπως έλεγε και ο Μάνος Χατζηδάκης και αφηγούμαι στο βιβλίο μου “Αχ! Μουρλοσκοτωμένο”, “όποιος θέλει να λέγεται άνθρωπος είναι Αριστερός θέλει δε θέλει».

«Το Πολυτεχνείο δεν τέλειωσε. Το Πολυτεχνείο δεν έγινε άπαξ, έγινε δια παντός και γι’ αυτό τα παιδιά ακόμη και σήμερα το τιμούν».

«Είναι ένα γεγονός ιστορικό που αποτελεί “σταθμό ανεφοδιασμού” για όσα παλεύουν τα νέα παιδιά και για να συνεχίσουν από εκεί που δεν μπορέσαμε εμείς».