Δασμοί και αντίμετρα: Τι θα πληρώσουμε ακριβότερα από τον Απρίλιο

Το «τελευταίο» πλήγμα ήρθε από το στρατόπεδο του Τραμπ, ο οποίος απείλησε να επιβάλλει δασμό 200% στο αλκοόλ που εισάγουν οι ΗΠΑ από την ΕΕ, καθιστώντας πρακτικά ασύμφορο το εμπόριο κρασιού και άλλων αλκοολούχων ποτών με ευρωπαϊκή προέλευση.

Αυτό σημαίνει πως το ιταλικό λιμοντσέλο, το ελληνικό κρασί, η ιρλανδική μπύρα και η γαλλική σαμπάνια θα γίνουν είδος προς εξαφάνιση στα ράφια των αμερικάνικων σούπερ μάρκετ.

Βέβαια μένει να φανεί αν η συγκεκριμένη απειλή θα γίνει πράξη, καθώς δεν είναι λίγες οι φορές που ο Αμερικανός πρόεδρος έχει αλλάξει στάση στο θέμα των δασμών.

Αξίζει να θυμίσουμε πως το 2024, η ΕΕ εξήγαγε προϊόντα αξίας περίπου 38 δισ. ευρώ, έναντι εισαγωγών 14 δισ. ευρώ από τις ΗΠΑ.

Το πλεόνασμα αυτό οφείλεται στην εξαγωγή προϊόντων υψηλής αξίας, όπως αιθέρια έλαια, κρασί, ελαιόλαδο και γαλακτοκομικά προϊόντα, ενώ οι ΗΠΑ εξάγουν προϊόντα χαμηλότερης αξίας, σύμφωνα με έκθεση της RaboResearch.

Ποια ευρωπαϊκά προϊόντα θα ακριβύνουν στις ΗΠΑ

Α) Χάλυβας και αλουμίνιο

Μέχρι στιγμής, οι ΗΠΑ έχουν ανακοινώσει επιπλέον τελωνειακούς δασμούς 25% στις εισαγωγές χάλυβα και αλουμινίου.

Ενώ δεν αποκλείεται να προσθέσει και τον χαλκό σε αυτόν τον κατάλογο.

Β) Αλκοόλ

Μετά την «απάντηση» της Ευρώπης για αντίμετρα αξίας 26 δισ. ευρώ, ο Τραμπ έστειλε το δικό του μήνυμα μέσα από τα κοινωνικά δίκτυα, κάνοντας λόγο για δασμούς ύψους 200% στο ευρωπαϊκό αλκοόλ, όπως το κρασί, την σαμπάνια, το λιμοντσέλο και την μπύρα.

Ποια αμερικανικά προϊόντα θα ακριβύνουν στην ΕΕ

Η ΕΕ δημοσιοποίησε έναν κατάλογο 99 σελίδων στον οποίο περιλαμβάνονται τα παρακάτω, μεταξύ άλλων:

• Κρέας, πουλερικά, φρούτα, λαχανικά, αλλά και αλκοολούχα ποτά, όπως ουίσκι και μπέρμπον.
• Ορισμένα θαλασσινά, ξηροί καρποί, ζάχαρη και τσίχλες.
• Προϊόντα ατμίσματος και επιθέματα νικοτίνης.
• Οικιακές συσκευές, οικιακά εργαλεία, πλαστικό, ξυλεία και κλωστοϋφαντουργικά προϊόντα.
• Μηχανήματα και μοτοσικλέτες Harley-Davidson.

Τι είναι οι δασμοί και πώς λειτουργούν

Οι δασμοί είναι φόροι που επιβάλλονται στα αγαθά που εισάγονται από άλλες χώρες και τις οποίες πληρώνουν οι εισαγωγείς, με το κόστος συνήθως να επιβαρύνει τον τελικό καταναλωτή.

Στην προκειμένη περίπτωση, μια αμερικανική εταιρεία που θα παραγγείλει προϊόντα από μια ευρωπαϊκή εταιρεία, θα πληρώσει το κόστος του προϊόντος, αλλά και τους επιπλέον δασμούς όταν παραλάβει την παραγγελία της στο τελωνείο της χώρας της.

Συνήθως, οι δασμοί είναι ένα ποσοστό της αξίας ενός προϊόντος. Αυτό σημαίνει πως η επιβολή δασμού 25% σε ένα προϊόν αξίας 10 δολαρίων μεταφράζεται σε επιπλέον επιβάρυνση 2 δολαρίων.

Οι επιχειρήσεις μπορούν να επιλέξουν να μετακυλήσουν μέρος ή το σύνολο του κόστους των δασμών στους πελάτες.

Πότε και πώς θα εφαρμοστούν

Σύμφωνα με τα όσα έχει ανακοινώσει η Κομισιόν, η εφαρμογή των ευρωπαϊκών αντίμετρων θα πραγματοποιηθεί σε δύο στάδια:

1. 1η Απριλίου: Από την αρχή του μήνα η ΕΕ θα επιβάλει δασμούς ύψους 8 δισ. ευρώ σε βασικά αμερικανικά προϊόντα,
2. Μέσα Απριλίου: Στα μέσα του μήνα θα εξετάσει την επιβολή επιπλέον δασμών 18 δισ. ευρώ, με την επιφύλαξη της έγκρισης των κρατών-μελών.

Τα μέτρα αυτά ξεπερνούν κατά πολύ το ύψος των εμπορικών κυρώσεων που είχαν επιβληθεί κατά την πρώτη θητεία του Τραμπ. Αν δεν υπάρξει διπλωματική λύση μέσω διαπραγματεύσεων, η εμπορική κόντρα ΗΠΑ-ΕΕ αναμένεται να κλιμακωθεί, με αλυσιδωτές επιπτώσεις στις αγορές.

«Καμπανάκι» για την οικονομία

Κατά της δασμολογικής πολιτικής τάχθηκε το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο, το οποίο έκρουσε τον κώδωνα του κινδύνου κυρίως για τις εξαρτώμενες από τις εξαγωγές οικονομίες της Κεντρικής Ευρώπης, οι οποίες αντιμετωπίζουν κινδύνους από την επιβράδυνση της ανάπτυξης του παγκόσμιου εμπορίου και τις δασμολογικές απειλές.

Σύμφωνα με το ΔΝΤ, οι χώρες της Κεντρικής Ευρώπης είναι από τις πιο εξαρτημένες από το εξωτερικό εμπόριο της Ευρωπαϊκής Ένωσης, με τις εξαγωγές ως ποσοστό της παραγωγής να κυμαίνονται από 92% στη Σλοβακία έως 69% στην Τσεχική Δημοκρατία, με βάση τα στοιχεία της Eurostat για το 2023, με μόνο το 39% της Ρουμανίας να είναι κάτω από τον μέσο όρο του μπλοκ.

Αξίζει να σημειωθεί πως ο Αμερικανός πρόεδρος φαίνεται να επιμένει στην πολιτική των δασμών, ακόμα και αν αυτό σημαίνει πως θα φέρουν ύφεση στην οικονομία των ΗΠΑ.

Σε συνέντευξη του την Κυριακή, δεν απέκλεισε το ενδεχόμενο η αμερικανική οικονομία να οδηγηθεί σε ύφεση φέτος και να αυξηθεί ο πληθωρισμός, με φόντο τους εμπορικούς δασμούς.

Ο Αμερικανός πρόεδρος δήλωσε: «Δεν μου αρέσει να προβλέπω τέτοια πράγματα. Υπάρχει μια μεταβατική περίοδος, διότι αυτό που κάνουμε είναι πολύ μεγάλο. Φέρνουμε τον πλούτο πίσω στην Αμερική. Αυτό είναι ένα μεγάλο πράγμα. Και πάντα υπάρχουν περίοδοι, χρειάζεται λίγος χρόνος. Χρειάζεται λίγος χρόνος, αλλά νομίζω ότι θα είναι σπουδαίο για εμάς».

Κάτι που ανησυχεί τόσο τους οικονομολόγους, όσο και τις αμερικανικές επιχειρήσεις.