Δανία: Φόρος στα… αέρια των αγελάδων!

Η Δανία συμφώνησε στην εφαρμογή της πρώτης παγκοσμίως φορολόγησης των γεωργικών εκπομπών, συμπεριλαμβανομένων των αερίων των ζώων, μετά από μήνες διαπραγματεύσεων μεταξύ των μεγάλων κομμάτων της χώρας, των αγροτών, της βιομηχανίας παραγωγής βοοειδών, των συνδικάτων και των περιβαλλοντικών ομάδων.

Το BBC αναφέρει ότι η Τριμερής Πράσινη Συμφωνία ανακοινώθηκε για πρώτη φορά τον Ιούνιο. Από το 2030 οι αγρότες θα πρέπει να πληρώνουν εισφορά 300 κορωνών (41 ευρώ) ανά τόνο μεθανίου –ως ισοδύναμο του διοξειδίου του άνθρακα– για τις εκπομπές αερίων ζώων, όπως οι αγελάδες και οι χοίροι. Το ποσό θα αυξηθεί στις 750 κορώνες (100 ευρώ) το 2035.

Ο υπουργός Περιβάλλοντος της χώρας δήλωσε ότι η κυβέρνηση θα κάνει «ό,τι είναι απαραίτητο» ώστε να επιτύχει του κλιματικούς στόχους της, μόλις λάβει «ευρεία πλειοψηφία» στο Κοινοβούλιο. «Πρόκειται για ένα τεράστιο έργο σε πλήρη εξέλιξη, που θα μετατρέψει μεγάλα τμήματα της γης μας από αγροτικές παραγωγές σε δασοκομία, σε φυσικούς χώρους, ώστε να διασφαλίσουμε ότι μπορούμε να επαναφέρουμε τη ζωή στα φιόρδ μας» είπε ο Τζέπε Μπρίους.

Μέρος της Πράσινης Τριμερούς Συμφωνίας μεταξύ της κυβέρνησης, της γεωργικής βιομηχανίας και των περιβαλλοντικών οργανώσεων είναι επίσης η μείωση της αζωτούχας ρύπανσης, σε μια προσπάθεια αποκατάστασης των ακτών και των φιόρδ. Οι εκπομπές αζώτου θα μπορούσαν να μειώνονται κατά 13.780 τόνους ετησίως από το 2027, σύμφωνα με τις εκτιμήσεις της κυβέρνησης.

Παράλληλα, θα υπάρξει και συντονισμένη προσπάθεια για βελτίωση της βιοποικιλότητας της χώρας. Σύμφωνα με τη δανική εφημερίδα The Copenhagen Post, 250.000 εκτάρια νέου δάσους θα φυτευτούν και 140.000 εκτάρια τυρφώνων που καλλιεργούνται αυτή τη στιγμή, θα αποκατασταθούν σε φυσικό περιβάλλον. Οι τυρφώνες είναι υγροβιότοποι που χαρακτηρίζονται από συνθήκες υγρασίας και είναι γνωστοί συσσωρευτές άνθρακα.

Περίπου το 60% του εδάφους της Δανίας καλλιεργείται επί του παρόντος, και μαζί με το Μπαγκλαντές είναι οι χώρες με το υψηλότερο μερίδιο καλλιεργούμενης γης, σύμφωνα με έκθεση του Κοινοβουλίου της χώρας. Ο Μπρίους ισχυρίζεται ότι η φύση της Δανίας θα αλλάξει «με τρόπο που δεν έχουμε δει από τότε που αποξηράνθηκαν οι υγροβιότοποι, το 1864».

Στο μεταξύ, η κούρσα για την εξάλειψη των αερίων των αγελάδων σε διεθνές επίπεδο ξεκίνησε από τον δισεκατομμυριούχο ιδιοκτήτη της Amazon Τζεφ Μπέζος, μέσω της οργάνωσης Bezos Earth Fund, που διαθέτει 10 δισ. δολάρια (9,5 δισ. ευρώ) για την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής, όπως αναφέρει η βρετανική Telegraph.

Η οργάνωση του επιχειρηματία δώρισε 9,4 εκατ. δολάρια (8,91 εκατ. ευρώ) σε ένα project του Ινστιτούτου Pirbright στο Σάρεϊ της Αγγλίας, το οποίο επιχειρεί να αναπτύξει ένα εμβόλιο που θα μειώσει την ποσότητα των μικροβίων που παράγουν μεθάνιο στο στομάχι της αγελάδας. Τα αέρια των βοοειδών θεωρούνται τόσο επικίνδυνα για το περιβάλλον ώστε να απασχολούν ομάδες επιστημόνων από όλον τον κόσμο, με διαφορετικές προσεγγίσεις.

Η καθεμία από τις 1,6 δισεκατομμύρια αγελάδες που ζουν στον πλανήτη διαθέτει από ένα τετραμερές στομάχι, το μεγαλύτερο μέρος του οποίου χρησιμοποιείται για μηρυκασμό. Αυτή η περιοχή του στομαχιού μπορεί να χωρέσει περίπου 200 λίτρα και είναι γεμάτη με δισεκατομμύρια βακτήρια, τα οποία διασπούν τη φυτική ύλη που καταναλώνει το ζώο. Κάθε μέρα μια αγελάδα μπορεί να αποβάλλει αέρια όγκου 300 λίτρων – ικανά, δηλαδή, να γεμίσουν μια μεσαίου μεγέθους μπανιέρα.

Ο συνδυασμός όλων αυτών των «εντερικών εκπομπών μεθανίου» –όπως είναι η επιστημονική ονομασία τους– παράγει ένα τρομακτικό μίασμα που καλύπτει τον πλανήτη. Οι έρευνες δείχνουν ότι το μεθάνιο είναι το δεύτερο πιο εκπεμπόμενο αέριο θερμοκηπίου μετά το διοξείδιο του άνθρακα – και 30 φορές πιο αποτελεσματικό στην παγίδευση θερμότητας στην ατμόσφαιρα.

Ωστόσο, προηγούμενες προσπάθειες για την ανάπτυξη ενός εμβολίου έχουν αποτύχει, καθώς τα μικροβιώματα των αγελάδων δεν είναι τα ίδια παντού στον πλανήτη. Αυτό καθιστά δύσκολη τη δημιουργία ενός καθολικού εμβολίου που να μπορεί να αντιμετωπίσει τη μεγάλη ποικιλία βακτηρίων που παράγουν μεθάνιο.

Μελέτες έχουν δείξει ότι η διατροφή των αγελάδων με φύκια μπορεί να καταστείλει το ένζυμο που λειτουργεί ως καταλύτης στη διαδικασία παραγωγής μεθανίου, μειώνοντας τις εκπομπές κατά περίπου 80%. Δυστυχώς, οι αγελάδες δεν τρελαίνονται για τη γεύση των φυκιών.

Οι επιστήμονες μπορούν να καλύψουν τη γεύση του φυκιού χρησιμοποιώντας μελάσα –μια κουταλιά ζάχαρη αλλοιώνει τη γεύση της άλγης– ενώ παράλληλα αυτή η διατροφική προσθήκη δεν αλλοιώνει τη γεύση του αγελαδινού γάλακτος. Είναι όμως δύσκολο να αναπτυχθεί και να επεξεργαστεί σε αρκετές ποσότητες από το σωστό είδος φυκιών, και οι κυβερνήσεις καθυστερούν στην έκδοση των απαιτούμενων θαλάσσιων αδειών.

Η Zelp, εταιρεία με έδρα το Ηνωμένο Βασίλειο, έχει δημιουργήσει μια μάσκα που συλλαμβάνει το ρέψιμο, η οποία εφαρμόζεται πάνω από το κεφάλι της αγελάδα, και διοχετεύει το μεθάνιο που προέρχεται από το στόμα και τα ρουθούνια της σε έναν μηχανισμό οξείδωσης. Λειτουργεί κάπως σαν στοιχειώδης καταλυτικός μετατροπέας σε ένα αυτοκίνητο, διασπώντας το αέριο.

Δυστυχώς, ανάμεσα στα παράπλευρα προϊόντα αυτής της μεθόδου είναι η δημιουργία διοξειδίου του άνθρακα – που είναι προτιμότερο από το μεθάνιο, αλλά παραμένει αέριο του θερμοκηπίου. Στον αντίποδα, η συσκευή μπορεί επίσης να χρησιμοποιηθεί για την παρακολούθηση της υγείας, της θέσης και της σεξουαλικής δεκτικότητας του ζώου.

Μια άλλη λύση προτείνεται από μια νορβηγική εταιρεία η οποία έχει σχεδιάσει ένα πιστόλι πλάσματος που εκτοξεύει ηλεκτρικό φορτίο στην κοπριά αγελάδων. Η τεχνολογία προσθέτει άζωτο από τον αέρα στον πολτό για να παράξει ένα οργανικό λίπασμα. Πειράματα που διεξήχθησαν σε φάρμα στο Μπέρκσιρ της Αγγλίας διαπίστωσαν ότι το ζάπισμα με αυτόν τον τρόπο μειώνει το μεθάνιο κατά 99%, ενώ ταυτόχρονα μειώνει και τα επίπεδα αμμωνίας.

Ορισμένοι επιστήμονες πιστεύουν ότι το πρόβλημα δεν έγκειται στις ζωοτροφές, αλλά στις ίδιες τις αγελάδες – και μπορεί να είναι δυνατή η εκτροφή ζώων που παράγουν λιγότερα αέρια. Αυτό προϋποθέτει τη χρήση μια μορφής γενετικής ευγονικής για την παραγωγή, κλωνοποίηση και εκτροφή αγελάδων με λιγότερα αέρια.

Τα αέρια των αγελάδων δεν είναι αστεία υπόθεση – είναι ο «φθηνότερος και ταχύτερος τρόπος επιβράδυνσης της υπερθέρμανσης του πλανήτη», όπως είπε το 2022 ο αντιπρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Φρανς Τίμερμανς. Ο πιο προφανής τρόπος θα ήταν η εκτροφή λιγότερων αγελάδων, αλλά τα στοιχεία δείχνουν ότι η όρεξη του κόσμου για αγελαδινό κρέας και γάλα μπορεί να αυξηθεί κατά 70% μέσα στα επόμενα 30 χρόνια.

. . .