Δαίδαλος: ο νέος υπερυπολογιστής που θα αναβαθμίσει τις ερευνητικές δυνατότητες της Ελλάδας

Κεντρικό ρόλο στην υποστήριξη νέων υπηρεσιών για την εξυπηρέτηση του πολίτη μέσω αιτημάτων σε φυσική γλώσσα, στην εξατομικευμένη ιατρική, την πυροπροστασία, τον χωροταξικό σχεδιασμό, αλλά και την έξυπνη κινητικότητα και τα αυτόνομα οχήματα μεταξύ άλλων πολλών, πρόκειται να διαδραματίσει ο Δαίδαλος, ο νέος υπερυπολογιστής της χώρας, ο οποίος, όπως όλα δείχνουν, θα είναι έτοιμος για να τεθεί σε λειτουργία προς τα τέλη του 2025.

Η διαγωνιστική διαδικασία για τη δημιουργία του Δαίδαλου, ο οποίος θα είναι μεταξύ των κορυφαίων 500 συστημάτων παγκοσμίως σε επιδόσεις, βρίσκεται πλέον στην τελική ευθεία και οι ανάδοχοι για την κατασκευή των σχετικών υποδομών εκτιμάται πως θα έχουν αναδειχθεί στις αρχές της επόμενης χρονιάς.

Τα τμήματα του έργου

Η διαδικασία υλοποίησης αποτελείται από δύο τμήματα. Το ένα αφορά την κατασκευή του υπερυπολογιστή, ένα έργο που διεκδικούν η HPE και η Nova ICT με τη δεύτερη να συνεργάζεται με τη γαλλική Eviden.

Το δεύτερο αφορά τη διαμόρφωση του χώρου που θα φιλοξενήσει τον Δαίδαλο. Εκεί υπήρξε μία προσφορά από την εταιρεία Mainsys, η οποία δραστηριοποιείται στην κατασκευή ολοκληρωμένων πληροφοριακών συστημάτων με κύριο στοιχείο την χρήση τεχνολογιών αιχμής και αλγορίθμων τεχνητής νοημοσύνης. Η Mainsys έχει υλοποιήσει μια σειρά ολοκληρωμένων σύγχρονων πληροφοριακών συστημάτων και στο συγκεκριμένο έργο θα συνεργαστεί με την εταιρεία μηχανικών CERS Α.Τ.Ε. και την ΕΡΓΑΤΗΚΑΤ, η οποία παρέχει εξειδικευμένες κατασκευαστικές υπηρεσίες τηλεπικοινωνιών, εγκατάστασης και συντήρησης ηλεκτρομηχανολογικών και κτιριακών εγκαταστάσεων.

Ο νέος υπερυπολογιστής υψηλών επιδόσεων θα εγκατασταθεί στο Τεχνολογικό Πολιτιστικό Πάρκο Λαυρίου (ΤΠΠΛ) του Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνείου, στο εντυπωσιακό κτήριο «Πρώην Ηλεκτρικός Σταθμός», αναγνωρισμένο μνημείο της σύγχρονης βιομηχανικής κληρονομιάς, εμβαδού 1.500 τ.μ., χτισμένο στα τέλη του 19ου αιώνα για τις ανάγκες της Γαλλικής Εταιρείας Μεταλλείων Λαυρίου.

Η σημασία του έργου

Η δημιουργία του Δαίδαλου θεωρείται κρίσιμης σημασίας για την περαιτέρω ενίσχυση της έρευνας στην Ελλάδα και δεν είναι τυχαίο ότι η κατασκευή του αποτελεί προϋπόθεση προκειμένου η χώρα μας να διεκδικήσει τη χρηματοδότηση από την Ευρωπαϊκή Ένωση την ανάπτυξη ενός AI factory, όπως αποκαλούνται οι υποδομές που θα δώσουν σημαντική ώθηση στην ευρωπαϊκή ερευνητική προσπάθεια στη Γηραιά Ήπειρο.

Η ανάπτυξη των εφαρμογών τεχνητής νοημοσύνης απαιτεί τεράστια υπολογιστική ισχύ και ο Δαίδαλος δημιουργείται έχοντας αυτό υπόψιν του. Συγκεκριμένα, η ισχύ του θα είναι της τάξεως των 60 TFLOPS (εξήντα εκατομμύρια δισεκατομμύρια πράξεις κινητής υποδιαστολής ανά δευτερόλεπτο), κάτι που σημαίνει ότι θα είναι 120 φορές ισχυρότερος από τον υφιστάμενο υπερυπολογιστή ARIS.

Επιπλέον, η αρχιτεκτονική του είναι ιδανική για να φιλοξενήσει μεγαλύτερες και πιο ετερογενείς εφαρμογές, συνδυάζοντας υπολογιστικές εφαρμογές υψηλής απόδοσης με την τεχνητή νοημοσύνη, την μηχανική μάθηση και την ανάλυση μεγάλου όγκου δεδομένων. Ο νέος υπερυπολογιστής θα συνδυάζει υπολογιστική ικανότητα, μεθόδους τεχνητής νοημοσύνης (ιδιαίτερα βαθιά μάθηση), παραδοσιακές προσομοιώσεις μεγάλης κλίμακας και τη χρήση μεγάλων όγκων δεδομένων.

Παραδείγματα εφαρμογών

Το ερώτημα ειναι που μπορεί να βοηθήσει ο Δαίδαλος, ο οποίος θα πρέπει να επισημανθεί ότι θα είναι διαθέσιμος και για έρευνα από τον ιδιωτικό τομέα.

Για παράδειγμα, στην ιατρική θα μπορεί να χρησιμοποιηθεί στην ανάπτυξη και τη στόχευση ιατρικών θεραπειών για τις ατομικές ανάγκες και καταστάσεις ασθενών με καρκίνο, καρδιαγγειακές ασθένειες ή Αλτσχάιμερ και σπάνιες γενετικές διαταραχές. Zωτικής σημασίας θα είναι επίσης ο ρόλος του νέου υπερυπολογιστή για την κατανόηση της δημιουργίας και της εξέλιξης επιδημιών και ασθενειών. Σημειώνεται ότι υπερυπολογιστές σαν αυτόν πρόσφατα χρησιμοποιήθηκαν στην αναζήτηση θεραπειών για τον COVID-19 δοκιμάζοντας υποψήφια μόρια φαρμάκων και υπάρχοντα φάρμακα).

Όσον αφορά την πρόβλεψη έντονων καιρικών συνθηκών ο Δαίδαλος θα μπορεί να παρέχει ακριβείς προσομοιώσεις που προβλέπουν την εξέλιξη των καιρικών προτύπων, καθώς και το μέγεθος και τις διαδρομές των καταιγίδων και των πλημμυρών. Αυτό είναι το κλειδί για την ενεργοποίηση συστημάτων έγκαιρης προειδοποίησης για τη διάσωση ανθρώπινων ζωών και τη μείωση των ζημιών στις περιουσίες και τις δημόσιες υποδομές μας.

Μπορεί επίσης να παίξει σημαντικό ρόλο στην παρακολούθηση των επιπτώσεων της κλιματικής αλλαγής. Θα βελτιώσει τις γνώσεις μας για τις γεωφυσικές διαδικασίες, παρακολουθώντας την εξέλιξη των πόρων της γης, μειώνοντας το περιβαλλοντικό αποτύπωμα της βιομηχανίας και της κοινωνίας ή υποστηρίζοντας τη βιώσιμη γεωργία.

Ακόμη, ο Δαίδαλος μπορεί επίσης να βοηθήσει στην ασφάλεια της χώρας, την άμυνα και την εθνική κυριαρχία, καθώς μπορεί να βελτιώσει την ασφάλειας στον κυβερνοχώρο βοηθώντας στην καταπολέμηση του εγκλήματος στον κυβερνοχώρο, ιδίως για την προστασία των υποδομών ζωτικής σημασίας.