Δάνεια σε ελβετικό φράγκο: Λύση μέσω Ευρωδικαστηρίου

Μια παρέμβαση που μπορεί να χαρακτηριστεί ως ένα εκ των υστέρων «σχέδιο διάσωσης» των 80.000 περίπου νοικοκυριών που πήραν στεγαστικό δάνειο σε ελβετικό φράγκο προ εικοσαετίας κι ακόμη χρωστούν – ίσως και περισσότερα από το αρχικό κεφάλαιο -, έχει στα σκαριά το υπουργείο Εθνικής Οικονομίας. Η παρέμβαση αυτή υιοθετεί τις αποφάσεις του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου και προωθεί ρυθμίσεις με βάση τον εξωδικαστικό συμβιβασμό στον οποίο έχουν προσφύγει ήδη 300 οφειλέτες αυτής της κατηγορίας.

Είναι ένα από τα πολλά θέματα που έχουν συζητηθεί επανειλημμένα τόσο με τους ενδιαφερόμενους (δανειολήπτες και τράπεζες) όσο και με τους θεσμούς δηλαδή την Ευρωπαϊκή Επιτροπή και την ΕΚΤ οι οποίοι έχουν τον τελευταίο λόγο σε τέτοιες παρεμβάσεις, αλλά ακόμη δεν έχει αντιμετωπιστεί όπως έχει συμβεί σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες.

Οι τελευταίες πληροφορίες αναφέρουν ότι το βασικό σενάριο που προβλέπεται στο υπό επεξεργασία σχέδιο περιλαμβάνει κούρεμα της υπερβάλλουσας οφειλής λόγω αλλαγής της ισοτιμίας ευρώ με το ελβετικό φράγκο και υπογραφή νέας σύμβασης σε ευρώ για την αναχρηματοδότηση της εναπομένουσας οφειλής.

Το σχέδιο προβλέπει πως το κούρεμα θα είναι ανάλογο της αύξησης που έχει επιφέρει η αλλαγή της ισοτιμίας ελβετικού φράγκου – ευρώ από το επίπεδο που ήταν 1 ευρώ να ισούται με 1,60 ελβετικά φράγκα όταν ελήφθη το δάνειο, στο επίπεδο που βρίσκεται σήμερα δηλαδή το ένα 1 ευρώ να ισούται με 0,94 ελβετικό φράγκο.

Η εξέλιξη της ισοτιμίας

Το ελβετικό φράγκο βρίσκεται από το περασμένο καλοκαίρι στα υψηλότερα επίπεδα από το 2015 απέναντι στο ευρώ καθώς η αναταραχή στις αγορές οδήγησε πολλούς επενδυτές να εγκαταλείπουν μετοχές και να στρέφονται προς το εθνικό νόμισμα της Ελβετίας.

Η άνοδος αυτή στην ισοτιμία επιβαρύνει χιλιάδες νοικοκυριά όχι μόνο στην Ελλάδα αλλά ολόκληρη την ευρωζώνη, οι οποίοι έχουν λάβει δάνεια σε ελβετικά φράγκα τα προηγούμενα χρόνια.

Τα περισσότερα δάνεια σε ελβετικό φράγκο είχαν ληφθεί τη διετία 2007-2008, όταν οι τράπεζες, εκμεταλλεύονταν την υψηλή συναλλαγματική ισοτιμία ευρώ-ελβετικού φράγκου, η οποία τότε κυμαινόταν περίπου στο 1,65.

Στην Ελλάδα ο αριθμός των δανείων που δόθηκαν σε ελβετικό φράγκο αντιστοιχούσε κοντά στο 10% του χαρτοφυλακίου στεγαστικής πίστης των τραπεζών, δηλαδή σε δάνεια συνολικού ύψους 8 δισ. ευρώ.

Στην πορεία των χρόνων και αφού η οικονομική κρίση έγινε αισθητή στην Ευρώπη, το ελβετικό φράγκο ισχυροποιήθηκε σημαντικά έναντι του ευρώ με αποτέλεσμα η οφειλή του κάθε δανειολήπτη να αυξάνεται έναντι των αρχικών προβλέψεων που είχε κάνει ο ίδιος και η τράπεζα του.

Αποτέλεσμα της αλλαγής της ισοτιμίας και της ενίσχυσης του φράγκου ήταν η μηνιαία δόση σε ευρώ να αυξάνεται και το κεφάλαιο να μην πέφτει.

Ο υπουργός Εθνικής Οικονομίας Κωστής Χατζηδάκης μιλώντας στη Βουλή στις 18 Δεκεμβρίου, προανήγγειλε ότι εξετάζει μια λύση στο πρόβλημα αυτό που χρονίζει, με βάση όσα ισχύουν σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες.

Τι είχε γίνει ωστόσο σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες σε αντίστοιχες περιπτώσεις;

Μετά από αποφάσεις των δικαστηρίων οι οποίες στηρίχθηκαν στην απόφαση του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου το οποίο έχει κρίνει ότι το ελβετικό φράγκο δεν ήταν το πραγματικό νόμισμα του δανείου αλλά το λογιστικό, οι ίδιες οι τράπεζες προχώρησαν σε ρυθμίσεις ακόμη και διαγραφές οφειλών οι οποίες προέκυψαν από την αλλαγή της ισοτιμίας. Οπου κρίθηκε αναγκαίο υπήρξαν νομοθετικές ρυθμίσεις.

Εξωδικαστικός μηχανισμός

Στην Ελλάδα, μέχρι σήμερα, το υπουργείο Εθνικής Οικονομίας προχώρησε έμμεσα σε μια ανάλογη λύση, δίνοντας τη δυνατότητα στους δανειολήπτες που είχαν δανειστεί στο ελβετικό φράγκο να καταφύγουν στον εξωδικαστικό μηχανισμό προκειμένου να επιλύσουν τη διαφορά τους με τις τράπεζες.

Για πολύ λίγους, περίπου 300 περιπτώσεις, βρέθηκε λύση με διαγραφές οφειλών που φτάνουν έως και στο 60% της πρόσθετης οφειλής που προέκυψε από τη διαφορά της ισοτιμίας ευρώ – φράγκου.

Αλλοι δανειολήπτες, οι περισσότεροι, έχουν μετατρέψει έγκαιρα εδώ και χρόνια τα δάνεια από ελβετικό φράγκο, σε ευρώ σε συνεργασία με την τράπεζα τους κι έχουν ρυθμίσει τις δόσεις τους.

Παραμένει όμως ένας μεγάλος αριθμός δανειοληπτών που το στεγαστικό τους δάνειο έχει «κοκκινήσει» και έχει περάσει στα χέρια των ξένων funds, τα οποία κινούν τις διαδικασίες αναγκαστικής είσπραξης της οφειλής ακόμη και με τον πλειστηριασμό της πρώτης κατοικίας.

Εκεί βρίσκεται το πρόβλημα το οποίο θέλει να αντιμετωπίσει με μια συνολική νομοθετική ρύθμιση, σε συμφωνία με τις τράπεζες, το υπουργείο Εθνικής Οικονομίας και η κυβέρνηση.

. . .