Γροιλανδία: Ο Τραμπ θα κάνει τον πιο σύντομο πόλεμο της Ιστορίας;

Ο «κόσμος που αλλάζει» με την επάνοδο του Τραμπ στο τιμόνι του «ελεύθερου κόσμου» (και προκαλεί φρενίτιδα αισιοδοξίας στους ποικιλώνυμους ακροδεξιούς) θα κάνει, τάχα, τις ΗΠΑ «great again» ή μήπως το ανά την υφήλιο φιλοθέαμον κοινό θα ξεκαρδιστεί στα γέλια βλέποντας να διαδραματίζεται στη γεωπολιτική ένα ιδιότυπο ριμέικ της σπαρταριστής ταινίας «Το ποντίκι που βρυχάται», όπου ένα φανταστικό δουκάτο των Αλπεων κήρυξε τον πόλεμο στην Αμερική και την κατέλαβε με έναν ουλαμό καρνάβαλων;

Τώρα, βέβαια, οι ΗΠΑ είναι το κράτος που ενδέχεται να κηρύξει τον πόλεμο στη Γροιλανδία (στη Δανία), οπότε το ποντίκι είναι μεγαλούτσικο, αρουραίος σαν να λέμε (αλλά συγχρόνως και «αστακός» όσον αφορά τη δύναμη πυρός του), όμως τι σημασία έχει; Ούτε η Γροιλανδία είναι καμιά αδιόρατη κουκκίδα στην υδρόγειο (εκτός του ότι αλιεύει και τους κανονικούς αστακούς, εκείνους με την αλμυρότατη νοστιμιά). Η κωμωδία θα είναι και σε αυτήν την περίπτωση υπέροχη, άμα τύχει να δουλέψουν οι «δαγκάνες».

Το Politico.eu δήλωσε εξαρχής ότι δεν πήρε στα σοβαρά την έμμεση (διά της εύγλωττης σιωπής) απειλή του Τραμπ να καταλάβει τη Γροιλανδία «για την ασφάλεια των ΗΠΑ», ωστόσο αποτόλμησε ένα ρεπορτάζ βασισμένο στη σύγκριση των δύο στρατών που μπορεί να εμπλακούν σε πολεμική σύγκρουση, δηλαδή του αμερικανικού και του δανέζικου, αλλά και στο πλέγμα των σχέσεων ΗΠΑ-Δανίας αναφορικά με τη Γροιλανδία. Εκανε, πάντως, και μια παρατήρηση με ιδιαίτερο ενδιαφέρον για την Ελλάδα. Ας ξεκινήσουμε από αυτήν, διότι είναι και η σημαντικότερη.

«Δεν είναι σαφές», έγραψε ο ιστότοπος, «αν η Δανία, που τυγχάνει ιδρυτικό μέλος του ΝΑΤΟ μαζί με τις ΗΠΑ, δύναται να επικαλεστεί το άρθρο 5 της Ατλαντικής Συμμαχίας, δηλαδή τη ρήτρα αμοιβαίας στρατιωτικής συνδρομής, εναντίον κάποιου συμμάχου της ο οποίος την απείλησε και της επετέθη». Και σε αυτήν την απευκταία για την ευρυθμία του Βορειοατλαντικού Συμφώνου περίπτωση τι θα γίνει άραγε; Μήπως ο Βόρειος Ατλαντικός θα μπλοκάρει με τον τρόπο της Ανατολικής Μεσογείου; «Οταν το σκέφτεσαι, δεν βγαίνει νόημα»…

Οι προστάτες και οι άρπαγες

Το 1951 οι ΗΠΑ συνυπέγραψαν σύμφωνο με τη Δανία και δεσμεύτηκαν να προστατεύουν τη Γροιλανδία από επίθεση. Υστερα από 74 χρόνια η απειλή κατά της Γροιλανδίας-Δανίας εκπορεύεται από τις ίδιες τις ΗΠΑ. Σύμφωνα με το σύμφωνο, λοιπόν, οι ΗΠΑ αποδέχθηκαν τη νομική υποχρέωση να υπερασπιστούν από οποιαδήποτε επίθεση το νησί της Αρκτικής, δεδομένης της αδυναμίας των ενόπλων δυνάμεων της Δανίας να αντιμετωπίσουν τον εχθρό από μόνες τους.

Μη συγκρίσιμα πολεμικά μεγέθη

Οι ΗΠΑ έχουν τον μεγαλύτερο αμυντικό προϋπολογισμό στον κόσμο, πέρυσι μάλιστα δαπάνησαν 948 δισ. δολάρια. Οι στρατιωτικοί των ΗΠΑ αριθμούν 1,3 εκατομμύριο, ορισμένοι δε σταθμεύουν στη Γροιλανδία. Η Δανία πέρυσι ξόδεψε 9,9 δισ. δολάρια σε στρατιωτικές δαπάνες, διαθέτει μόνο 17.000 στρατιώτες και το μεγαλύτερο μέρος του εξοπλισμού της για χερσαίο πόλεμο τον έχει δωρίσει στην Ουκρανία. «Αν ο Τραμπ πραγματοποιήσει την απειλή του να προσαρτήσει τη Γροιλανδία βιαίως, αυτός θα είναι ο συντομότερος πόλεμος στην Ιστορία, λένε οι δανοί ειδικοί».

Οι ίδιοι ειδικοί αναρωτιούνται μεγαλοφώνως για τις προθέσεις του Τραμπ: «Πρόκειται περί θρασύτητας; Μήπως αυτή η απειλή συνιστά διπλωματία μεταξύ συμμάχων; Δεν ξέρουμε πραγματικά, όμως αυτό θα είναι το κλίμα για τα επόμενα τέσσερα χρόνια». Και το πολιτικό προσωπικό της Δανίας παρακολουθεί ανήσυχο την υπόθεση, όμως δεν επιθυμεί κλιμάκωση του «λεκτικού πολέμου» περί το «Γροιλανδικό» με «έναν πρόεδρο που βρίσκεται καθ’ οδόν προς τον Λευκό Οίκο». Εξάλλου «ποιους θα στείλει ο Τραμπ να πολεμήσουν, αυτούς που ήδη είναι εκεί;»

Ενα ραντάρ, δύο έλκηθρα σκύλων

Οι ΗΠΑ μείωσαν σημαντικά τη στρατιωτική παρουσία τους στο νησί μετά το τέλος του Ψυχρού Πολέμου, όμως ένας σταθμός ραντάρ έγκαιρης προειδοποίησης παραμένει στη βάση Πίτουφικ (Pituffik) στα βορειοδυτικά της Γροιλανδίας. Αυτός δύναται να εντοπίζει από διαστημόπλοια μέχρι βαλλιστικούς πυραύλους, «συμπεριλαμβανομένων των πιθανών πυρηνικών κεφαλών που μπορεί να εκτοξεύσει η Ρωσία». Οι δανέζικες ένοπλες δυνάμεις ασκούν αεροπορική και ναυτική δραστηριότητα που έχει τον χαρακτήρα της απλής περιπολίας.

Το Politico έδωσε και τη γραφική λεπτομέρεια ότι πέρυσι ο δανός υπουργός Αμυνας ανακοίνωσε δαπάνες για την προμήθεια δύο drones μεγάλης εμβέλειας, δύο ελκήθρων σκύλων και δύο σκαφών επιθεώρησης. Τα χρήματα αυτά προορίζονταν και για τη χρηματοδότηση προσλήψεων στην Αρκτική Διοίκηση της Δανίας, στην πρωτεύουσα Νουούκ, όπως και για την αναβάθμιση ενός αεροδρομίου ώστε να δέχεται F-35.

Το νόστιμο είναι ότι οι δαπάνες αυτές αποφασίστηκαν κατ’ απαίτηση των ΗΠΑ επί προεδρίας Τραμπ. Μάλιστα, το 2019 ο Τραμπ διατύπωσε πρώτη φορά την ιδέα της αγοράς της Γροιλανδίας. Στο σημείο αυτό το δημοσίευμα ανέφερε τις μεγάλες στρατιωτικές δαπάνες της Δανίας από την έναρξη του πολέμου στην Ουκρανία και έπειτα.

«Η Δανία δαπάνησε το 2,37% του ΑΕΠ της για τον στρατό της πέρυσι, δηλαδή περισσότερο από τον ΝΑΤΟϊκό στόχο, και σχεδιάζει περαιτέρω επενδύσεις. Η δανέζικη Πολεμική Αεροπορία αντικαθιστά τον στόλο των F-16 με σύγχρονα μαχητικά αεροσκάφη F-35, αμερικανικής κατασκευής, ενώ προσπαθεί να προμηθευτεί και σύγχρονα συστήματα αεράμυνας, αν και οι Δανοί δηλώνουν ότι δεν αντιμετωπίζουν άμεση απειλή από εχθρική ιμπεριαλιστική δύναμη».

Εν αναμονή, λοιπόν, του ριμέικ με το βρυχώμενο ποντίκι, η λογική ανθρωπότητα σιωπά, προβληματίζεται και προσεύχεται να αποφευχθούν στο πεδίο της γεωπολιτικής τα χειρότερα από τα χοντρά καλαμπούρια.

. . .