«Γκάζι» τιμών στα χρηματιστήρια ενέργειας και το Νοέμβρη

Το νέο μίνι «ράλι» του φυσικού αερίου εν μέσω προβλέψεων για αύξηση της ζήτησης στην Ευρώπη λόγω πτώσης της θερμοκρασίας, προϊδεάζει για έναν δύσκολο Νοέμβρη στα χρηματιστήρια ενέργειας.

Το δείχνουν τα σήματα από τα futures στο ρεύμα για τον επόμενο μήνα, στην επικίνδυνη «ζώνη» από την Ελλάδα μέχρι και την Ουγγαρία, περιοχή που αντιμετωπίζεται πλέον ως ενιαία από τους traders, αλλά ακόμη και στη Γερμανία.

Κρίνοντας από τις κινήσεις των παραγώγων στο European Energy Exchange (EEX), το μεγαλύτερο χρηματιστήριο ενέργειας πανευρωπαικά, οι τιμές για τα γερμανικά futures το Νοέμβρη κινούνται στα 92,5 ευρώ η μεγαβατώρα, όταν τον Οκτώβρη (18/10) γίνονταν συναλλαγές στα 86,6 ευρώ. Και αν ανέβουν οι τιμές στη Γερμανία θα συμπαρασύρουν και αυτές των γύρω χωρών.

Στη περίπτωση της Ουγγαρίας που μας ενδιαφέρει ως αγορά, καθώς η μεγάλη μείωση ροών που βίωσε το καλοκαίρι καλύφθηκε με βαρύ κόστος από τον «βαλκανικό διάδρομο», τα futures month δείχνουν 112 ευρώ, έναντι συναλλαγών στα 100 ευρώ για τον τρέχοντα μήνα. Στη Ρουμανία, μια αρκετά ρηχή αγορά για τα παράγωγα, οι τιμές για το Νοέμβρη κινούνται στα 177 ευρώ έναντι 88 ευρώ τις τελευταίες μέρες. Και στη γειτονική μας Ιταλία, τα προθεσμιακά συμβόλαια για τον επόμενο μήνα δείχνουν τιμές 124 ευρώ η μεγαβατώρα (από 113 ευρώ στις 18/10), 125 ευρώ για το Δεκεμβρη και το Γεναρη και 128 ευρώ για το Φλεβάρη.

Σε ό,τι δε, αφορά την Ελλάδα, οι τιμές στα παράγωγα για τον Νοέμβρη «παίζουν» στα 116 ευρώ, έναντι 104 ευρώ τον Οκτώβρη, πάντα για τις ίδιες ημερομηνίες (18/10), ώστε να είναι συγκρίσιμα τα μεγέθη.

Ασφαλώς και η παραπάνω εικόνα συνδέεται ευθέως με την ανοδική τάση του φυσικού αερίου στην ευρωπαική αγορά. Με το γεγονός ότι το συμβόλαιο παράδοσης του φυσικού αερίου για τον Νοέμβρη (TTF), έχει «τσιμπήσει» τον τελευταίο μήνα κοντά στο 26%. Εν μέσω προγνώσεων για ψυχρότερο καιρό στην Ευρώπη, εκτιμήσεων για ολοένα και πιο αυξημένους γεωπολιτικούς κινδύνους (Ουκρανία, Μ.Ανατολή), και στοιχείων για χαμηλότερα αποθέματα στις ευρωπαικές αποθήκες από πέρυσι, τη Παρασκευή έκανε ημερήσιο ψηλό δέκα μηνών, και έκλεισε στα 43,6 ευρώ η μεγαβατώρα, (+3,4%).

Σάββατο με πάνω από 100 ευρώ

Αρκεί μια ματιά στις τιμές χονδρικής του ρεύματος στην ευρύτερη γειτονιά μας, σήμερα Σάββατο, για να καταλάβει κανείς τι συμβαίνει και πόσο έχει αλλάξει η εικόνα σε σχέση με την ίδια μέρα τη προηγούμενη εβδομάδα. Τότε, οι τιμές «έπαιζαν» μεταξύ 60-80 ευρώ η μεγαβατώρα. Αν και μη εργάσιμη, η αγορά χονδρικής στην Ελλάδα κινείται σήμερα στα 102,9 ευρώ, σε Βουλγαρία και Ρουμανία στα 107,9, σε Σερβία και Σλοβενία πάνω από 101 ευρώ, στην Ουγγαρία πάνω από τα 107 ευρώ και στην Αυστρία στα 100 ευρώ.

Αυτά όλα δεν σημαίνουν απαραίτητα ότι τυχόν αυξήσεις στα χρηματιστήρια το Νοέμβρη θα αποτυπωθούν και στα τιμολόγια λιανικής του Δεκεμβρίου. Σε ένα τέτοιο αρνητικό σενάριο η ΔΕΗ, ενδεχομένως και άλλοι πάροχοι, θα κάνουν προφανώς ό,τι χρειάζεται για να συγκρατήσουν και πάλι τις όποιες ανατιμήσεις.

Αλλά σε κάθε περίπτωση ο κίνδυνος να επαναληφθεί αυτό που ζήσαμε το καλοκαίρι, ακόμη και μέσα στο χειμώνα, είναι υπαρκτός, όπως επισήμαιναν στην πρόσφατη επιστολή τους προς την Κομισιόν οι υπουργοί Ενέργειας της Ελλάδας, της Ρουμανίας και της Βουλγαρίας, Θ.Σκυλακάκης, Β.Μαλίνοφ και Σ. Μπουρντούτζα, ζητώντας έναν άμεσο μηχανισμό φορολόγησης των υπερεσόδων των παραγωγών και των εμπόρων ηλεκτρικής ενέργειας, που θα εφαρμόζεται υπό προυποθέσεις.

Και είμαστε ακόμη σε πλεονεκτική σχέση σε σχέση με τους γείτονες όπου εκεί ο καιρός έχει αρχίσει να χαλάει και η παραγωγή από φωτοβολταϊκά μειώνεται, καθώς σε εμάς η ηλιοφάνεια διατηρείται και οι ΑΠΕ συμμετέχουν σήμερα Σάββατο με 56% στο ενεργειακό μας μείγμα. Στον αντίποδα, η ευρύτερη προς το Βορρά περιοχή διαθέτει περισσότερα υδροηλεκτρικά αποθέματα, τα οποία εδώ υποχωρούν όλο και περισσότερο. Υπό μια έννοια, είναι θετικό που μια πρόσφατη κατολίσθηση, κρατά κλειστά τα τρία υδροηλεκτρικά φράγματα στην Αιτωλοακαρνανία (Κρεμαστά, Καστράκι και Στράτος), εξοικονομώντας πολύτιμη φθηνή ενέργεια που μπορεί να χρειαστεί αργότερα μέσα στο χειμώνα.

Το αέριο θα καθορίζει κατά 57% τις τιμές στο ρεύμα

Ενα άλλο ερώτημα είναι κατά πόσο η πορεία των τιμών στο φυσικό αέριο έχει συγκυριακό χαρακτήρα ή όχι, ειδικά όταν το τελευταίο διάστημα πληθαίνουν οι προβλέψεις από ξένους οίκους ότι η ζήτηση για το συγκεκριμένο καύσιμο θα συνεχίσει να αυξάνεται τα επόμενα χρόνια, χωρίς ακόμη να έχουν μπει στη διεθνή αγορά οι νέες μεγάλες ποσότητες LNG από τις ΗΠΑ και το Κατάρ.

«Οι μονάδες φυσικού αερίου θα συνεχίσουν να καθορίζουν τις ευρωπαϊκές τιμές ηλεκτρικής ενέργειας κατά 57% την τριετία 2025 – 2027, παρά την αναμενόμενη μεγάλη αύξηση των ΑΠΕ», αναφέρει προ ημερών έκθεση του ξένου οίκου Icis.

Το φυσικό αέριο δεν είναι καύσιμο – γέφυρα, αλλά το καύσιμο του μέλλοντος, σημειώνει το International Energy Forum, ενώ η McKinsey «βλέπει» σημαντική αύξηση της ζήτησης μέχρι και το 2040, ακόμη και με ταχύτατη απανθρακοποίηση, κι όλα αυτά, μερικές εβδομάδες μετά την εκτίμηση του Διεθνούς Οργανισμού Ενέργειας (ΙΕΑ), ότι το 2025, η παγκόσμια ζήτηση για φυσικό αέριο θα φτάσει σε υψηλό όλων των εποχών.

Επιστρέφοντας πάντως στα δικά μας και για λόγους που δεν σχετίζονται με τη τρέχουσα συγκυρία, παρά με δομικές αιτίες, όπως οι φτωχές διασυνδέσεις που περιορίζουν τις εισαγωγές και τη γενικότερη δομή της αγοράς, η Ελλάδα κατέχει διαχρονικά μια μόνιμη θέση στις πιο ακριβές αγορές χονδρικής πανευρωπαϊκά. Το δείχνουν τα παραπάνω στοιχεία του Entso-e που συγκρίνουν τις επιδόσεις 29 χωρών για το μήνα Σεπτέμβριο, από τη μεγάλη κρίση του 2022, μέχρι και σήμερα.