Γιώργος Φράγκος: Αναγκαίος ο μετασχηματισμός του κλάδου Υγείας στην Ελλάδα

Στο πώς θα διασφαλιστεί στο άμεσο μέλλον η βιωσιμότητα του συστήματος Υγείας στη χώρα μας, τι πρέπει να γίνει ώστε να μειωθούν τα υπέρογκα κόστη, αλλά και το πώς θα γίνει ένας ουσιαστικός μετασχηματισμός μάς αναλύει ο κ. Γιώργος Φράγκος, Partner, Ηuman Capital Leader, Healthcare and Lifesciences Industry Leader, Deloitte Ελλάδος.

Όπως χαρακτηριστικά αναφέρθηκε στην εκδήλωση “Navigating the Future of Healthcare Ecosystem: Global Perspectives Through Local Lens”, η Deloitte συνεχίζει σταθερά να βρίσκεται στην πρώτη γραμμή της καινοτομίας στον τομέα της υγείας, αναπτύσσοντας λύσεις και προτάσεις που στοχεύουν σε ένα πιο βιώσιμο και αποτελεσματικό σύστημα υγείας. Ποιες είναι αυτές οι λύσεις;

Ως μια από τις μεγαλύτερες εταιρείες επαγγελματικών υπηρεσιών, παγκοσμίως αλλά και στην Ελλάδα, η Deloitte βρίσκεται στην αιχμή του δόρατος στον μετασχηματισμό του κλάδου της υγείας. Συγκεκριμένα, είμαστε στην πρώτη γραμμή στον σχεδιασμό και την υποστήριξη καινοτόμων στρατηγικών μέσω της διάδρασής μας με τους πελάτες μας, οι οποίοι ανήκουν στο οικοσύστημα της υγείας (νοσοκομεία, φαρμακευτικές, εταιρείες τεχνολογίας, φορείς του δημοσίου κτλ.). Στο ίδιο πλαίσιο, έχοντας το προνόμιο να είμαστε μέλος ενός εκτενούς και παγκοσμίου δικτύου, είμαστε σε θέση να εισάγουμε τεχνογνωσία και βέλτιστες πρακτικές από όλο τον πλανήτη. Έτσι λοιπόν, συν-δημιουργούμε με τους πελάτες μας καινοτόμες λύσεις που απευθύνονται σε πραγματικά προβλήματα και βελτιώνουν την απόδοση του οικοσυστήματος της υγείας στο σύνολό του. Αυτές οι λύσεις αφορούν μια ευρεία γκάμα περιοχών, και περιλαμβάνουν προτάσεις για τον μετασχηματισμό του ταξιδιού και της εμπειρίας του ασθενή, τον μετασχηματισμό του λειτουργικού / επιχειρηματικού μοντέλου των πελατών μας, ώστε να μπορούν να ανταποκριθούν στις σύγχρονες προκλήσεις και την υιοθέτηση και εφαρμογή τεχνολογίας.

Παράλληλα, δεδομένης της ιδιότητας μας ως συμβούλου, είμαστε από τους λίγους οργανισμούς που μπορούν να διαθέτουν μια ολοκληρωμένη άποψη για το οικοσύστημα, επιδιώκοντας να είμαστε ενεργός συνομιλητής και να συνεισφέρουμε στον σύγχρονο διάλογο. Η εκδήλωση που διοργανώσαμε “Navigating the Future of Healthcare Ecosystem: Global Perspectives Through Local Lens” (για δεύτερη συνεχόμενη χρονιά) αποτελεί μια ζωντανή προσπάθεια να ανταποκριθούμε σε αυτόν τον ρόλο. Παράλληλα διαθέτουμε πρόσβαση και σε μια εκτενή σειρά από μελέτες και αρθρογραφία που άπτονται του μέλλοντος της υγείας.

Τέλος αξίζει να αναφερθεί πως είμαστε πολύ κοντά και στο οικοσύστημα καινοτομίας. Συγκεκριμένα, η Deloitte έχει δημιουργήσει τον δικό της accelerator στην Πάτρα (Brainzone) που «έτρεξε» με επιτυχία για πρώτη φορά τη χρονιά που μας πέρασε. Ενώ η πρωτοβουλία δεν αφορά συγκεκριμένα το οικοσύστημα της υγείας, είναι αξιοσημείωτο πως στο πρόγραμμα mentoring που πραγματοποιήθηκε, υπήρχε ενεργή εκπροσώπηση καινοτόμων εταιρειών που δραστηριοποιούνται στον χώρο της υγείας.

Επιπλέον αναφέρθηκε ότι για να εξασφαλιστεί η βιωσιμότητα των συστημάτων, απαιτείται ουσιαστικός μετασχηματισμός προς 5 βασικές κατευθύνσεις. Ποιες είναι αυτές και τι θα προσφέρουν στο σύστημα υγείας;

Για να διασφαλιστεί η βιωσιμότητα των συστημάτων υγείας στην Ευρώπη, η Deloitte διαβλέπει πέντε βασικές κατευθύνσεις μετασχηματισμού. Πρωτίστως στη βελτίωση της δημόσιας υγείας αλλάζοντας την εστίαση των συστημάτων υγείας, κάτι που μπορεί να επιτευχθεί μόνο δημιουργώντας στιβαρή πρωτοβάθμια φροντίδα και μηχανισμούς φροντίδας στην κοινότητα. Καταλύτη της συγκεκριμένης δράσης αποτελεί φυσικά η ύπαρξη διασυνδεδεμένων δεδομένων και των αντίστοιχων μηχανισμών συλλογής και παρακολούθησης, ώστε και οι ίδιοι οι πολίτες να μπορούν να παρακολουθούν την κατάσταση της υγείας τους αλλά και η πολιτεία να μπορεί να εντοπίσει τους κοινωνικούς καθοριστικούς παράγοντες (όπως τα συμπεριφορικά ρίσκα υγείας πχ. κάπνισμα, έλλειψη σωματικής άσκησης κ.α.) και να χαράξει στοχευμένες πολιτικές που υποστηρίζονται από δεδομένα. Επίσης, να βελτιωθεί η πρόσβαση στα ιατρικά δεδομένα τους και σε ψηφιακές τεχνολογίες (digital therapeutics) που τους επιτρέπουν να παίρνουν πολύ πιο ενημερωμένες αποφάσεις σχετικά με τη φροντίδα που χρειάζονται. Στο πλαίσιο αυτό, οι πολίτες μετατρέπονται σε ενδυναμωμένους καταναλωτές υπηρεσιών υγείας και αποζητούν μια απρόσκοπτη εμπειρία σε όλα τα σημεία διεπαφής τους με το σύστημα υγείας.

Αναγκαία όμως είναι και η μείωση λειτουργικών δαπανών. Συγκεκριμένα, η αυξημένη εστίαση στην προληπτική φροντίδα, πέρα από βελτιωμένα αποτελέσματα υγείας θα επιφέρει και ταυτόχρονη μείωση του κόστους των συστημάτων υγείας. Παράλληλα, βλέπουμε όλο και περισσότερα μοντέλα εναλλακτικής και απομακρυσμένης φροντίδας να αποκτούν δυναμική. Ενώ, οι τεχνολογίες στη βάση της τεχνητής νοημοσύνης εκτιμάται πως θα ενισχύσουν την αποδοτικότητα του συστήματος, αυτοματοποιώντας διαχειριστικά κόστη, βελτιώνοντας παράλληλα τα αποτελέσματα υγείας.

Επιπροσθέτως είναι απαραίτητη η υποστήριξη των επαγγελματιών υγείας μέσω των ψηφιακών τεχνολογιών, αυτοματισμών αλλά και της τεχνητής νοημοσύνης ώστε, να μειωθούν τα διαχειριστικά βάρη που έχουν και στη συνολική αύξηση της αποδοτικότητας.

Παράλληλα, τα συστήματα υγείας οφείλουν να θεσπίσουν τους αντίστοιχους μηχανισμούς ώστε να υπάρχουν ξεκάθαρες προοπτικές καριέρας, πρόσβαση σε προγράμματα ανταμοιβής και υποστήριξη τόσο για τη φυσική όσο και την ψυχική υγεία των επαγγελματιών υγείας, προκειμένου να έχουν μια συνολικά καλύτερη εργασιακή εμπειρία. Και τέλος είναι απαραίτητη η προώθηση ισότιμης πρόσβασης. Η μείωση των ανισοτήτων αποτελεί ένα ζήτημα που είναι ψηλά στην ατζέντα. Αυτό θα μπορούσε να επιτευχθεί μέσω στοχευμένων πολιτικών σε ομάδες με μειωμένη πρόσβαση και με την πολιτεία να παρακολουθεί στενά τα αποτελέσματα αυτών. Παράλληλα, νέα και συνεργατικά χρηματοδοτικά εργαλεία θα μπορούσαν να εστιάσουν στην επίλυση συγκεκριμένων ζητημάτων.

Συνολικά, εκτιμάται πως η εφαρμογή του εν λόγω μετασχηματισμού θα αποδώσει περίπου €600 δισ. σε αποφυγή κόστους για τα ευρωπαϊκά συστήματα υγείας, καθιστώντας τα οικονομικά βιώσιμα.

Κατά τη γνώμη σας ένας πιο ανεπτυγμένος τομέας πρόληψης και Πρωτοβάθμιας Φροντίδας θα μπορούσε να μειώσει τα κόστη στο σύστημα Υγείας;

Ναι, η ανάπτυξη του τομέα της πρόληψης και της Πρωτοβάθμιας Φροντίδας Υγείας θα μπορούσε να μειώσει σημαντικά το κόστος των συστημάτων υγείας. Η πρόληψη και η πρώιμη παρέμβαση σε προβλήματα υγείας μπορούν να μειώσουν την ανάγκη για ακριβές θεραπείες που απαιτούνται όταν οι ασθένειες είναι πιο προχωρημένες. Η Πρωτοβάθμια Φροντίδα, που εστιάζει στην έγκαιρη διάγνωση και τη συνεχή διαχείριση της υγείας, συμβάλλει καθοριστικά στη μείωση των νοσηλειών και των επισκέψεων σε ειδικούς.

Στη μελέτη της Deloitte «Το Μέλλον της Υγείας στην Ευρώπη 2023», τονίζεται ότι η μετάβαση σε ένα μοντέλο υγείας που δίνει έμφαση στην πρόληψη θα ελαφρύνει την πίεση που δέχονται τα συστήματα υγείας. Με την πρώιμη ανίχνευση ασθενειών, τη βελτιωμένη διαχείριση χρόνιων παθήσεων και την προώθηση υγιεινού τρόπου ζωής, η Πρωτοβάθμια Φροντίδα βοηθά στην αποφυγή δαπανηρών παρεμβάσεων αργότερα​.

Αυτή η στροφή προς την πρόληψη επίσης μειώνει την επιβάρυνση στα νοσοκομεία, βελτιώνοντας τη μακροπρόθεσμη βιωσιμότητα των συστημάτων υγείας και εξασφαλίζει δικαιότερη πρόσβαση στην περίθαλψη, μειώνοντας τα συνολικά έξοδα υγειονομικής φροντίδας.

Ένας ψηφιακός μετασχηματισμός και μερικές καινοτόμες ιδέες είναι ικανές να αλλάξουν κατεστημένο πολλών ετών; Δεν θα πρέπει σε όλο αυτό το εγχείρημα να συμπεριληφθεί το εργατικό δυναμικό στον τομέα της Υγείας και πώς μπορεί να γίνει αυτό;

Ενώ ο ψηφιακός μετασχηματισμός και οι καινοτόμες ιδέες είναι κλειδιά για τον εκσυγχρονισμό του τομέα της υγειονομικής περίθαλψης, δεν αρκούν από μόνες τους για να αλλάξουν μακροχρόνια συστήματα. Το υγειονομικό προσωπικό πρέπει να ενσωματωθεί πλήρως σε αυτήν τη μετασχηματιστική διαδικασία για να είναι επιτυχής. Η ψηφιοποίηση θα απλοποιήσει τις διαδικασίες υγειονομικής περίθαλψης, θα βελτιώσει τα αποτελέσματα των ασθενών και θα μειώσει το κόστος.

Ωστόσο, για να είναι αυτές οι καινοτομίες αποτελεσματικές, οι εργαζόμενοι στον τομέα της υγειονομικής περίθαλψης πρέπει να εκπαιδευτούν, να υποστηριχθούν και να συμμετέχουν σε όλη τη διαδικασία.

Η συμπερίληψη του εργατικού δυναμικού σε αυτήν τη μετασχηματιστική διαδικασία είναι κρίσιμη για αρκετούς λόγους:

• Υιοθέτηση Τεχνολογίας: Ψηφιακά εργαλεία όπως η τεχνητή νοημοσύνη, τα ηλεκτρονικά ιατρικά αρχεία (EHR) και η τηλεϊατρική απαιτούν από τους επαγγελματίες υγειονομικής περίθαλψης να μάθουν νέες δεξιότητες. Χωρίς κατάλληλη εκπαίδευση και υποστήριξη, το εργατικό δυναμικό μπορεί να αντισταθεί σε αυτές τις αλλαγές ή να δυσκολευτεί να τις εφαρμόσει αποτελεσματικά.
• Φροντίδα Κεντρική στον Άνθρωπο: Η υγειονομική περίθαλψη αφορά τελικά την ανθρώπινη αλληλεπίδραση. Ενώ τα ψηφιακά εργαλεία μπορούν να ενισχύσουν την αποδοτικότητα, ο ρόλος των εργαζομένων στον τομέα της υγειονομικής περίθαλψης παραμένει κρίσιμος για να διασφαλιστεί ότι η φροντίδα των ασθενών παραμένει συμπονετική και εξατομικευμένη. Οι επαγγελματίες θα πρέπει να συμμετέχουν στη συνεκπαίδευση νέων συστημάτων για να διασφαλίσουν ότι η τεχνολογία εξυπηρετεί τις ανάγκες τους και αυτές των ασθενών.
• Βιωσιμότητα και Συμμετοχή: Ένα καλά προετοιμασμένο και συμμετοχικό εργατικό δυναμικό είναι απαραίτητο για μακροπρόθεσμη επιτυχία. Συμπεριλαμβάνοντας τους εργαζόμενους στον τομέα της υγειονομικής περίθαλψης στη διαδικασία λήψης αποφάσεων, ενισχύεται η αίσθηση της ευθύνης και διευκολύνεται η ενσωμάτωση νέων τεχνολογιών στις καθημερινές λειτουργίες. Η συνεχής επαγγελματική ανάπτυξη, τα προγράμματα εκπαίδευσης και οι συνεδρίες συνεργατικού σχεδιασμού είναι εξασφαλισμένοι τρόποι για να διασφαλιστεί ότι το εργατικό δυναμικό περιλαμβάνεται σε αυτήν τη μετασχηματιστική διαδικασία.

Ο ψηφιακός μετασχηματισμός, η αυτοματοποίηση και η τεχνητή νοημοσύνη έχουν τεράστιες δυνατότητες για τον εκσυγχρονισμό των συστημάτων υγειονομικής περίθαλψης, αλλά η επιτυχία τους εξαρτάται από την ενσωμάτωση και την ενδυνάμωση του υγειονομικού προσωπικού. Η χρήση ψηφιακής τεχνολογίας και τεχνητής νοημοσύνης μπορεί να ενισχύσει σημαντικά την εκπαίδευση και την εμπειρία των επαγγελματιών υγειονομικής περίθαλψης (HCPs), να μειώσει τα διοικητικά βάρη και να αυξήσει τη συνολική ικανότητα. Αυτό επιτρέπει στους επαγγελματίες να επικεντρωθούν σε πιο σύνθετες και κρίσιμες πτυχές της φροντίδας των ασθενών.

Τα εργαλεία τεχνητής νοημοσύνης, ειδικότερα, μπορούν να ενισχύσουν τη διαδικασία λήψης αποφάσεων παρέχοντας δεδομένα και αναλύσεις, βοηθώντας έτσι τους παρόχους υγειονομικής περίθαλψης να κάνουν πιο ενημερωμένες επιλογές. Αυτές οι τεχνολογίες επιτρέπουν επίσης στους HCPs να επικεντρωθούν στα καθήκοντα που απαιτούν τις ειδικευμένες ικανότητές τους, ενώ η αυτοματοποίηση χειρίζεται πιο διαδικαστικά καθήκοντα. Αυτό βελτιώνει την αποδοτικότητα, μειώνει την εξάντληση και ενισχύει την ικανοποίηση από τη δουλειά.

Επιπλέον, σαφείς διαδρομές επαγγελματικής προόδου, πρόσβαση σε προγράμματα επιβράβευσης και υποστήριξη για την ψυχική και σωματική υγεία είναι κρίσιμα για τη διατήρηση και ανάπτυξη του εργατικού δυναμικού. Καθώς η υγειονομική περίθαλψη γίνεται όλο και πιο σύνθετη, είναι απαραίτητο να προσφέρονται υποστηρικτικές δομές που να απευθύνονται σε αυτά τα ζητήματα, διασφαλίζοντας ότι το εργατικό δυναμικό είναι τόσο καταρτισμένο όσο και κινητοποιημένο. Αυτή η ολιστική προσέγγιση θα οδηγήσει σε καλύτερα αποτελέσματα φροντίδας και μεγαλύτερη βιωσιμότητα στο σύστημα υγειονομικής περίθαλψης.

Έτσι, ενώ η τεχνολογία και η καινοτομία είναι ισχυρά εργαλεία για αλλαγή, η συμμετοχή των επαγγελματιών υγειονομικής περίθαλψης σε όλη τη διαδικασία μετασχηματισμού είναι κρίσιμη. Εξοπλίζοντάς τους με τα κατάλληλα εργαλεία και υποστήριξη, τα συστήματα υγειονομικής περίθαλψης μπορούν να διασφαλίσουν ότι τα οφέλη της ψηφιοποίησης θα αξιοποιηθούν πλήρως.