Γιατί τα σουηδικά σχολεία στρέφονται στην «πιο αυστηρή μάθηση»

Η Σουηδία ανακοίνωσε ένα σχέδιο βάσει του οποίου τα παιδιά θα ξεκινούν το δημοτικό σχολείο έναν χρόνο νωρίτερα, σε μια προσπάθεια να σταματήσει την πτώση της χώρας στον τομέα της εκπαίδευσης. Το σουηδικό δημόσιο σχολικό σύστημα, του οποίου οι ρίζες τοποθετούνται στον 19ο αιώνα, θεωρήθηκε επί δεκαετίες πρότυπο για άλλες χώρες, αλλά έχει υποχωρήσει στις διεθνείς κατατάξεις τα τελευταία είκοσι χρόνια.

Eπειτα από μια περίοδο βελτίωσης στα μέσα της δεκαετίας του 2010, όπως γράφουν οι Times, οι διεθνείς βαθμολογίες των σουηδών εφήβων στα Μαθηματικά και στην κατανόηση κειμένου σημείωσαν τη μεγαλύτερη πτώση τους μέχρι σήμερα, σύμφωνα με την πιο πρόσφατη έρευνα, η οποία δημοσιεύθηκε πριν από εννέα μήνες.

Σε απάντηση, η συντηρητική κυβέρνηση συνασπισμού αποφάσισε να υιοθετήσει την πρόταση να ξεκινούν τα παιδιά το δημοτικό σχολείο στην ηλικία των έξι, αντί των επτά ετών, όπως συμβαίνει σήμερα.

Ταυτόχρονα, θα καταργηθεί η förskoleklass (προσχολική τάξη), ένα έτος προπαρασκευαστικών μαθημάτων που έχουν σχεδιαστεί για να γεφυρώσουν την απόσταση μεταξύ νηπιαγωγείου και σχολείου. Η αλλαγή θα τεθεί σε ισχύ από το 2028.

Η ιδέα, η οποία είχε προταθεί από την προηγούμενη, αριστερή κυβέρνηση και έχει διακομματική υποστήριξη, είναι να διασφαλιστεί ότι οι μαθητές θα αποκτούν από μικρότερη ηλικία σταθερότερες βάσεις στα Μαθηματικά, την ανάγνωση και τη γραφή.

Αποτελεί μέρος μιας ευρύτερης προσέγγισης «πίσω στα βασικά» που περιλαμβάνει την αντιστροφή ορισμένων από τις εκπαιδευτικές μεταρρυθμίσεις της χώρας στον 21ο αιώνα. Συμπεριλαμβάνει τη μερική «αποψηφιοποίηση» της τάξης, την επιστροφή στη γραφή με στιλό και χαρτί και μεγαλύτερη έμφαση στην καθοδήγηση από τους δάσκαλους.

Από τη δεκαετία του 1980, η Σουηδία πέρασε σε ένα πιο αποκεντρωμένο μοντέλο εκπαίδευσης, σύμφωνα με το οποίο τα παιδιά ενθαρρύνονταν να αναλάβουν τα ίδια μεγαλύτερη ευθύνη για τη μάθησή τους, επιλέγοντας σε μεγάλο βαθμό όσα ήθελαν να κάνουν μέσα στις τάξεις.

Οι επικριτές του μοντέλου, συμπεριλαμβανομένου του Γκιούναρ Ισελάου, πρώην διευθυντή της Εθνικής Υπηρεσίας Εκπαίδευσης, υποστηρίζουν ότι αυτό οδήγησε στην πράξη σε ένα «τυχαίο» σύστημα εκπαίδευσης, στο οποίο πολλοί μαθητές δεν λαμβάνουν τις βάσεις που χρειάζονται για να φτάσουν τα ελάχιστα εθνικά πρότυπα.

Το 2021 μια νομοθετική επιτροπή πρότεινε την παράταση του δημοτικού σχολείου από εννέα σε δέκα χρόνια, πράγμα που σημαίνει ότι τα εξάχρονα παιδιά θα έχουν επιπλέον τρεις ώρες επίσημης διδασκαλίας κάθε μέρα από όσες είχαν στις προπαρασκευαστικές τάξεις. Δεν είναι ακόμη σαφές, σύμφωνα με τους Times, τι θα επιτύχει το νέο πρώτο έτος του σχολείου και ποιες ισορροπίες θα διατηρήσει μεταξύ του παιχνιδιού και της κατευθυνόμενης διδασκαλίας.

Ορισμένοι ερευνητές υποστηρίζουν ότι τα παιδιά σε αυτή την ηλικία αποκομίζουν περισσότερα οφέλη από το παιχνίδι. Στην Εσθονία και τη Φινλανδία, τα εκπαιδευτικά συστήματα των οποίων έχουν επηρεαστεί σε μεγάλο βαθμό από τη Σουηδία, το δημοτικό σχολείο ξεκινά στην ηλικία των επτά ετών.

Η Εσθονία έχει πλέον τις υψηλότερες βαθμολογίες στην Ευρώπη, στο πιο πρόσφατο Πρόγραμμα Διεθνούς Αξιολόγησης Φοιτητών, αν και η Φινλανδία, η οποία κατείχε προηγουμένως την πρωτιά, έχει υποστεί απότομη πτώση τα τελευταία χρόνια.

Σε μια επιστολή προς την εφημερίδα Göteborgs-Posten, τέσσερις σουηδοί ειδικοί σε θέματα πρώιμης μάθησης προειδοποίησαν ότι η αύξηση των ωρών διδασκαλίας είναι αντίθετη με τις άφθονες αποδείξεις ότι τα μικρά παιδιά χρειάζονται πρωτίστως «διδασκαλία βασισμένη στο παιχνίδι, τη δημιουργία, τη φροντίδα και περιέργεια».

«Δεν γνωρίζουμε καμία έρευνα που να υποστηρίζει ότι η έναρξη του σχολείου νωρίτερα, με τη μέθοδο διδασκαλίας που παραδοσιακά παρέχεται στο δημοτικό σχολείο, αποφέρει καλύτερα αποτελέσματα αργότερα στη ζωή», έγραψαν.

«Το δεκαετές δημοτικό σχολείο απαιτεί μεγάλη ευαισθησία και πολύ καλή γνώση της ανάπτυξης και της μάθησης των εξάχρονων παιδιών. Είναι κακή ιδέα να μην εκμεταλλευτούμε τη μεγάλη πείρα των förskoleklass και να μετακινήσουμε τον πρώτο βαθμό ένα σκαλί πιο κάτω στην ηλικιακή κλίμακα χωρίς να περιμένουμε από τους υποψήφιους δασκάλους των παιδιών να έχουν εις βάθος γνώση και ικανότητα για μια τόσο σημαντική αποστολή».

. . .