Γιατί ο Νετανιάχου αποφάσισε να πλήξει τώρα το Ιράν

Αναμένονταν εδώ και τουλάχιστον τρεις εβδομάδες: τα ισραηλινά αντίποινα κατά του Ιράν. Ομως, τελικά, η απόφαση ελήφθη, όχι λόγω της διαρροής των απόρρητων εγγράφων του Πενταγώνου με σχετικές λεπτομέρειες, αλλά με βάση τις καιρικές συνθήκες, «πραγματικά φυσικά φαινόμενα, όπως τα σύννεφα και η βροχή», όπως πρόλαβε να γράψει ο Ντάβιντε Φρατίνι, ανταποκριτής της Corriere della Sera στη Μέση Ανατολή, ενόσω η ισραηλινή αεροπορία εξακολουθούσε να πλήττει (μη πυρηνικούς και ενεργειακούς) στόχους στην επικράτεια της Ισλαμικής Δημοκρατίας του Ιράν.

«Η στέκα του μετεωρολόγου με την οποία ο Μπενιαμίν Νετανιάχου έδειχνε τους χάρτες της Μέσης Ανατολής, αυτή τη φορά του χρησίμευσε για να υποδείξει στους στρατηγούς του ποιους στόχους να πλήξουν και με πόση ένταση», σημείωσε μέσα στη νύχτα ο ιταλός δημοσιογράφος.

Ο εκπρόσωπος των Ισραηλινών Αμυντικών Δυνάμεων (IDF), όπως αποκαλείται η ισραηλινή πολεμική μηχανή, έκανε λόγο για στοχευμένα πλήγματα «ακριβείας» (τα οποία κατάφεραν περισσότερα από εκατό πολεμικά αεροσκάφη) πλήγματα «θανατηφόρα και αναπάντεχα», όπως ανέφερε σχετικά ο Γιόαβ Γκάλαντ, υπουργός Αμυνας του Ισραήλ.

Παρά, ωστόσο, τη σχετική καθυστέρηση, ο ισραηλινός πρωθυπουργός περίμενε να ανάψει το πράσινο φως για μια παρόμοια επιδρομή από τότε που ανακατέλαβε την εξουσία. «Ο μακροβιότερος πρωθυπουργός στην ιστορία του Ισραήλ οραματιζόταν -χρησιμοποιώντας την και ως απειλή- μια αστραπιαία επιδρομή (κατά του Ιράν) από τότε που ανέκτησε την εξουσία το 2009, όταν στο πλευρό του βρισκόταν ο μέντοράς του, o Εχούντ Μπάρακ», γράφει ο ιταλός δημοσιογράφος στην Corriere della Sera, θυμίζοντας πως οι δύο ισραηλινοί ηγέτες σχετίζονταν από τότε που αμφότεροι ήταν μέλη της Σαγιερέτ Ματκάλ, επίλεκτης μονάδας των ενόπλων δυνάμεων του Ισραήλ.

Συμφωνούσαν, τότε, ότι επιβαλλόταν να δράσουν, δεν ήθελαν να επιτρέψουν στην Τεχεράνη να ξεπεράσει το «όριο χωρίς επιστροφή» όσον αφορά τον εμπλουτισμό ουρανίου. «Συμφωνούσαν και ήταν οι μοναδικοί που συμφωνούσαν», γράφει χαρακτηριστικά ο Φρατίνι, θυμίζοντας πως ο τότε αρχηγός του γενικού επιτελείου των ισραηλινών ενόπλων δυνάμεων, Γκάμπι Εσκενάζι, επέμενε πως ούτε η αεροπορία ούτε τα στρατεύματα, γενικά, ήταν προετοιμασμένα για μια τέτοιας κλίμακας επιχείρηση, φτάνοντας, μάλιστα, στο σημείο να υποστηρίξει ότι μια σχετική εντολή για έναρξη προετοιμασίας που είχε δοθεί από τον ισραηλινό πρωθυπουργό ήταν παράνομη, εν ελλείψει επίσημης απόφασης από το σύνολο των μελών του υπουργικού συμβουλίου.

O Μέιρ Νταγκάν, διευθυντής της Μοσάντ από το 2002 έως το 2011, μετά τη συνταξιοδότησή του είχε αναφέρει σχετικά, μιλώντας στο αμερικανικό CBS, πως «το να πληγεί το Ιράν ήταν η πιο ηλίθια ιδέα που είχα ακούσει ποτέ». Ο ισραηλινός αρχικατάσκοπος γνώριζε πως για μια τέτοια επιχείρηση απαραίτητες προϋποθέσεις ήταν καταρχάς η συναίνεση και κυρίως η συνεργασία των ΗΠΑ, ωστόσο εκείνην την περίοδο ο τότε πρόεδρος των ΗΠΑ Μπαράκ Ομπάμα ήταν πεπεισμένος ότι η λύση έγκειτο στις διαπραγματεύσεις με το καθεστώς της Τεχεράνης.

Στο σήμερα

Οσον αφορά το παρόν, τα σχέδια που παρουσίασαν οι ισραηλινοί στρατηγοί -και υλοποιήθηκαν εν μια νυκτί- ως αντίποινα στην ιρανική βροχή από βαλλιστικούς πυραύλους, πριν από σχεδόν 25 ημέρες, ήταν ξεκάθαρα πιο περιορισμένα. Ως υπουργός Εξωτερικών (2007-2013) ο Εχούντ Μπάρακ (ο οποίος διετέλεσε επίσης πρωθυπουργός από 1999 έως το 2001) επιδίωκε να πληγούν οι πυρηνικές εγκαταστάσεις του Ιράν, ωστόσο κάτι τέτοιο δεν συνέβη, ενώ στη συνέχεια τερματίστηκε και η συνεργασία μεταξύ των δύο ανδρών, με τον Μπάρακ να χαρακτηρίζει, πλέον, τον Νετανιάχου, ως «επικίνδυνο για την ισραηλινή δημοκρατία».

Τις προηγούμενες εβδομάδες ο Λευκός Οίκος άσκησε έντονες πιέσεις στην ισραηλινή κυβέρνηση, υποδεικνύοντάς της να βάλει στο στόχαστρό της μόνον στρατιωτικούς στόχους. Σε αυτό το πλαίσιο ο ισραηλινός πρωθυπουργός φέρεται να μπήκε στο πειρασμό -όπως γράφει ο Φρατίνι, επικαλούμενος δημοσίευμα του ειδησεογραφικού ιστότοπου Al Monitor- να αναβάλει την μαζική ανταποδοτική αεροπορική επιδρομή για μετά από την επικείμενη (την 5η Νοεμβρίου) εκλογική αναμέτρηση στις ΗΠΑ.

Tελικά, όμως, αποφάσισε να δράσει άμεσα, έχοντας κατά νου πως, έως ότου να εγκαταλείψει (τον ερχόμενο Ιανουάριο) τον Λευκό Οίκο, ο Τζο Μπάιντεν δεν θα είναι σε θέση να δράσει καθοριστικά. «Η μεταβατική περίοδος μεταξύ των δύο κυβερνήσεων είναι γεμάτη αβεβαιότητες αλλά και δυνατότητες», ανέφερε σχετικά πηγή της ισραηλινής κυβέρνησης στον Μπεν Κάσπιτ, έναν από τους καλύτερα δικτυωμένους και ενημερωμένους δημοσιογράφους του Ισραήλ.

Ορισμένοι αναλυτές υποστηρίζουν ότι η τελευταία ισραηλινή επιδρομή θα μπορούσε να ήταν το πρελούδιο σε μια πιο σφοδρή και στοχευμένη επίθεση, ακόμα και σε πυρηνικές εγκαταστάσεις του Ιράν. Η Τεχεράνη σχεδόν σίγουρα θα απαντούσε και αναπόφευκτα θα άνοιγε ένας φαύλος κύκλος αντιποίνων, τον οποίο θα μπορούσε να επιδιώξει να εκμεταλλευτεί ο Μπενιαμίν Νετανιάχου.

Οπως εξηγεί ο Ντάβιντε Φρατίνι, η αυξανόμενη ένταση της ανοιχτής σύγκρουσης με τους αγιατολάδες θα μπορούσε να αναγκάσει τις Ηνωμένες Πολιτείες να συνδράμουν τον πιο σημαντικό τους σύμμαχο στη Μέση Ανατολή στις επιθέσεις του, ακόμη και για να φέρει σε πέρας την αποστολή της ζωής του, δηλαδή να μην επιτρέψει στο Ιράν να αποκτήσει δικά του πυρηνικά όπλα. Το εν λόγω σενάριο ενισχύεται και από το ότι οι ισραηλινές ένοπλες δυνάμεις δεν έχουν τη δυνατότητα να ανοίξουν ακόμη ένα μέτωπο, μετά από περισσότερο από ένα χρόνο πολέμου κατά της Χαμάς στη Γάζα και την εισβολή στον νότιο Λίβανο από τα τέλη του περασμένου Σεπτεμβρίου.

. . .