Γερμανία: Πώς ο Μερτς πιέζει για απελευθέρωση των αμυντικών δαπανών

Στη Γερμανία όλα τα πολιτικά κόμματα –πλην του ακροδεξιού AfD– συμφωνούν ότι η η αναδιαμόρφωση των κανόνων για το εξωτερικό χρέος της χώρας είναι απαραίτητη. Αυτό στο οποίο δεν συμφωνούν είναι ο σκοπός για τον οποίο πρέπει να δανειστεί η Γερμανία περισσότερα χρήματα.

Από τη μία, ο Φρίντριχ Μερτς και οι Σοσιαλδημοκράτες εστιάζουν στην ασφάλεια και στην άμυνα, από την άλλη οι Πράσινοι και η Αριστερά επιμένουν ότι αυτό που χρειάζεται επειγόντως η χώρα είναι υποδομές και πράσινη μετάβαση. Σε κάθε περίπτωση, η πιο ισχυρή οικονομία της Ευρώπης είναι έτοιμη να κάνει το σημαντικό βήμα.

Ο επόμενος γερμανός καγκελάριος, Φρίντριχ Μερτς, ανακοίνωσε ήδη ένα σχέδιο για μερική εξαίρεση των αμυντικών δαπανών από τους συνταγματικούς δημοσιονομικούς περιορισμούς της χώρας. «Λαμβάνοντας υπόψη τις απειλές για την ελευθερία και την ειρήνη στην ήπειρό μας, το σύνθημα “ό,τι χρειαστεί” πρέπει τώρα να ισχύσει για την άμυνα της χώρας» είπε ο Μερτς το βράδυ της Τρίτης 4 Φεβρουαρίου από το Βερολίνο, όπως γράφει το Ρolitico.

Η κίνηση έρχεται καθώς οι ευρωπαίοι ηγέτες ανησυχούν όλο και περισσότερο με τη στάση της κυβέρνησης Τραμπ απέναντι στο ΝΑΤΟ και την Ουκρανία. Ο Μερτς πιέζει να ξεκλειδωθούν οι γερμανικές αμυντικές δαπάνες πριν από τη σύνοδο κορυφής των 27 εθνικών ηγετών της ΕΕ στις Βρυξέλλες, προκειμένου να σηματοδοτήσει την αποφασιστικότητα της χώρας του.

«Οι πολιτικές εξελίξεις στην Ευρώπη και στον κόσμο τρέχουν ταχύτερα από ό,τι περιμέναμε μόλις πριν από μια εβδομάδα» είπε ο Μερτς. «Η Γερμανία και η Ευρώπη πρέπει τώρα να καταβάλουν ιδιαίτερες προσπάθειες για να διασφαλίσουν τις αμυντικές μας ικανότητες».

Ο Μερτς πρότεινε να εξαιρεθούν οι αμυντικές δαπάνες άνω του 1% του ΑΕΠ από τους περιορισμούς του συνταγματικού φρένου χρέους της Γερμανίας, που περιορίζει το διαρθρωτικό έλλειμμα του προϋπολογισμού στο 0,35% του ΑΕΠ, εκτός από περιπτώσεις έκτακτης ανάγκης. Δεν έδωσε λεπτομέρειες για το πώς θα χρησιμοποιηθεί η πρόσθετη αυτή αμυντική ικανότητα.

Ο Μερτς ανακοίνωσε το σχέδιο για χαλάρωση των περιορισμών στις αμυντικές δαπάνες μαζί με τους ηγέτες του Σοσιαλδημοκρατικού Κόμματος (SPD), με τους οποίους οι συντηρητικοί βρίσκονται επί του παρόντος σε συνομιλίες για τον σχηματισμό κυβερνητικού συνασπισμού.

«Η πρόκληση της επένδυσης σε μια ισχυρή και ασφαλή Ευρώπη», δήλωσε ο συναρχηγός του SPD Λαρς Κλίνγκμπαϊλ, «είναι ίσως το πιο σημαντικό καθήκον της πολιτικής μου γενιάς και, δεδομένων όσων συνέβησαν την περασμένη Παρασκευή στο Οβάλ Γραφείο με τον πρόεδρο Ζελένσκι, έχει γίνει ακόμη πιο ξεκάθαρο ότι χρειαζόμαστε πολλά περισσότερα χρήματα για την άμυνά μας και την ασφάλεια στην Ευρώπη».

Ο Κλίνγκμπαϊλ, σύμφωνα με το Politico, πρότεινε επίσης η πιθανή επόμενη κυβέρνηση συνασπισμού, που θα αποτελείται από τους συντηρητικούς του Μερτς και το SPD, να προβεί σε μια θεμελιώδη μεταρρύθμιση της πέδησης του χρέους μέχρι το τέλος του έτους, για να επιτρέψει πρόσθετες δαπάνες. «Εχουμε συμφωνήσει», είπε, ότι «θα αναθεωρήσουμε το φρένο χρέους μέχρι το τέλος του 2025 για να επιτρέψουμε νέες επενδύσεις».

Η γερμανική κεντρική τράπεζα, Bundesbank πρότεινε την Τρίτη μια μεταρρύθμιση που θα ανεβάσει το ανώτατο όριο για τον ετήσιο καθαρό δανεισμό στο 1,4% του ΑΕΠ (από 0,35% σήμερα), κάτι που θα δημιουργήσει περίπου 220 δισ. ευρώ επιπλέον περιθώριο δαπανών μέχρι το τέλος της δεκαετίας.

Οι ηγέτες των συντηρητικών και του SPD ανακοίνωσαν επίσης ένα προτεινόμενο ειδικό ταμείο 500 δισ. ευρώ για τη χρηματοδότηση έργων υποδομής εκτός των κανονικών δημοσιονομικών δαπανών την επόμενη δεκαετία. Το συγκεκριμένο σχέδιο προφανώς απευθύνεται στους αριστερούς νομοθέτες, οι οποίοι σε διαφορετική περίπτωση θα μπορούσαν να αντιταχθούν στη χαλάρωση των κανόνων για το χρέος ώστε να εξυπηρετηθούν αποκλειστικά οι αμυντικές δαπάνες.

Ωστόσο η επιτυχία της απόπειρας μεταρρύθμισης δεν είναι εξασφαλισμένη. Ο Μερτς χρειάζεται πλειοψηφία δύο τρίτων στο Κοινοβούλιο για να εξαιρεθούν εν μέρει οι αμυντικές δαπάνες από τους συνταγματικούς δημοσιονομικούς περιορισμούς και να εγκριθεί το ειδικό ταμείο για τις υποδομές.

Ο Μερτς και το SPD πιέζονται να δράσουν ταχύτατα, όχι μόνο λόγω της ταχείας επιδείνωσης της διατλαντικής συμμαχίας του ΝΑΤΟ, αλλά και επειδή το ακροδεξιό, φιλικό προς τη Ρωσία κόμμα Εναλλακτική για τη Γερμανία (AfD), αλλά και η Αριστερά, που αντιτίθεται στις στρατιωτικές δαπάνες, θα έχουν τη δύναμη να μην επιτρέψουν περισσότερες αμυντικές δαπάνες μόλις συγκληθεί το νεοεκλεγμένο κοινοβούλιο της Γερμανίας, στις 2 Μαρτίου.

Για τον λόγο αυτό, σημειώνει το Politico, οι συντηρητικοί και το SPD σκοπεύουν να θέσουν τις προτάσεις προς ψήφιση στο σημερινό Κοινοβούλιο.

Για να πάρουν την απαιτούμενη πλειοψηφία, ωστόσο, χρειάζονται την υποστήριξη των Πρασίνων. Πολλοί βουλευτές των Πρασίνων έχουν ήδη πει ότι ενδέχεται να καταψηφίσουν τις προτάσεις, εκτός αν αυτές συνοδεύονται από πιο θεμελιώδη και άμεση μεταρρύθμιση της πέδησης του χρέους της Γερμανίας, ώστε να επιτραπούν μεγαλύτερες δαπάνες και για την τόνωση της οικονομίας και για τη διευκόλυνση της μετάβασης στην καθαρή ενέργεια.

«Αυτό που ξέχασαν βολικά να αναφέρουν είναι ότι δεν μπορούν να προωθήσουν κανένα από τα σχέδιά τους μόνοι τους. Χρειάζονται τις ψήφους των Πρασίνων» είπε στο Politico ο Φέλιξ Μπάναζακ, συνεπικεφαλής των Πρασίνων, προσθέτοντας ότι το κόμμα «θα εξετάσει προσεκτικά τις προτάσεις πριν λάβει οποιαδήποτε απόφαση».

«Μια συνολική μεταρρύθμιση της πέδησης του χρέους παραμένει ουσιαστική, όχι μόνο για τη διασφάλιση της ελευθερίας μας μακροπρόθεσμα, αλλά και για τη διασφάλιση επενδύσεων στην προστασία του κλίματος, την οικονομική ανάπτυξη και τη βελτίωση των υποδομών» πρόσθεσε.

. . .