Αμυντικές επενδύσεις 250 δισ. ευρώ ετησίως χρειάζεται η ΕΕ για να αμυνθεί μόνη της έναντι της Ρωσίας

Μια ανάλυση από το Ερευνητικό Ινστιτούτο Bruegel που εδρεύει στις Βρυξέλλες και το Ινστιτούτο του Κιέλου για την Παγκόσμια Οικονομία εκτιμά το κόστος και τις απαιτήσεις εάν η ΕΕ πρέπει να αμυνθεί ενάντια στη Ρωσία χωρίς την υποστήριξη των ΗΠΑ.

Αντίστοιχα, σημαντικές αμυντικές επενδύσεις περίπου 250 δισ. ευρώ ετησίως από πλευράς ΕΕ θα ήταν απαραίτητες για να μπορέσουμε να αντιμετωπίσει αποτελεσματικά τη στρατιωτική δύναμη της Ρωσίας.

Οι συγγραφείς υποθέτουν ότι η Ευρώπη θα έπρεπε να δημιουργήσει περίπου 50 επιπλέον ταξιαρχίες με συνολικά 300.000 στρατιώτες. Αυτό θα απαιτούσε τουλάχιστον 1.400 νέα κύρια άρματα μάχης και 2.000 οχήματα μάχης πεζικού, κάτι που υπερβαίνει τα σημερινά αποθέματα ολόκληρων των γερμανικών, γαλλικών, ιταλικών και βρετανικών χερσαίων δυνάμεων. Επιπλέον, η Ευρώπη θα έπρεπε να παράγει περίπου 2.000 drones μεγάλης εμβέλειας κάθε χρόνο.

«Ακόμη και αν η κλίμακα είναι αρχικά σημαντική, οικονομικά είναι διαχειρίσιμη σε σχέση με την οικονομική ισχύ της ΕΕ, το πρόσθετο κόστος είναι μόνο περίπου 1,5% του ακαθάριστου εγχώριου προϊόντος της ΕΕ. Αυτό είναι πολύ λιγότερο από αυτό που έπρεπε να κινητοποιηθεί για την αντιμετώπιση της κρίσης κατά τη διάρκεια της πανδημίας του Covid, για παράδειγμα», λέει ο καθηγητής Guntram Wolff, συν-συγγραφέας της ανάλυσης και ανώτερος συνεργάτης στο Kiel Institute for the World Economy.

Πρόκληση: στρατιωτικός συντονισμός εντός της ΕΕ

Οι συγγραφείς τονίζουν ότι η Ρωσία έχει αυξήσει μαζικά τις στρατιωτικές της δυνατότητες παρά τις υψηλές απώλειες στον πόλεμο της Ουκρανίας. Στα τέλη του 2024, η Ρωσία είχε περίπου 700.000 στρατιώτες στην Ουκρανία – σημαντικά περισσότερους από ό,τι κατά τη διάρκεια της εισβολής του 2022. Επιπλέον, παρήχθησαν περίπου 1.550 νέα άρματα μάχης και 5.700 τεθωρακισμένα οχήματα το 2024, μια αύξηση 220 τοις εκατό και 150 τοις εκατό σε σύγκριση με 2. Η Ρωσία έχει επίσης σημειώσει σημαντική πρόοδο σε drones και πυρομαχικά μεγάλου βεληνεκούς.

«Η Ρωσία θα μπορούσε να έχει τη στρατιωτική δύναμη για να επιτεθεί στα κράτη της ΕΕ τα επόμενα τρία έως δέκα χρόνια. Αυτό πρέπει να το χαρακτηρίσουμε ως πραγματικό κίνδυνο. Αυτός είναι επίσης ο λόγος που είναι προς το μεγαλύτερο συμφέρον της Ευρώπης να αποτρέψει μια ρωσική νίκη στην Ουκρανία, η οποία θα μπορούσε να τροφοδοτήσει περαιτέρω την επιθετικότητα της Ρωσίας», δήλωσε ο Wolff.

Ωστόσο, σύμφωνα με την ανάλυση, μία από τις μεγαλύτερες προκλήσεις παραμένει ο στρατιωτικός συντονισμός εντός της Ευρώπης. Ενώ οι ένοπλες δυνάμεις των ΗΠΑ λειτουργούν ως ενιαίο σώμα, οι ευρωπαϊκοί στρατοί χωρίζονται σε 28 εθνικές ένοπλες δυνάμεις.

Σύμφωνα με τον Wolff, «αν κάθε χώρα θέλει να αμυνθεί μόνη της, αυτό θα προκαλέσει υψηλότερο κόστος. Η αυτοασφάλιση είναι ακριβότερη από τη συλλογική ασφάλεια. Επομένως, ο στενότερος συντονισμός και οι κοινές προμήθειες είναι απαραίτητες».

Έως 60 δισ. ευρώ σε πρόσθετες στρατιωτικές δαπάνες για τη Γερμανία

Οι συγγραφείς προτείνουν αύξηση των ευρωπαϊκών αμυντικών δαπανών από το σημερινό 2% σε 3,5 έως 4% του ΑΕΠ ετησίως. Αυτό θα σήμαινε ότι η ΕΕ και τα κράτη μέλη της θα πρέπει να συγκεντρώνουν από κοινού τουλάχιστον επιπλέον 250 δισεκατομμύρια ευρώ ετησίως.

Το μισό από αυτό θα μπορούσε να χρηματοδοτηθεί από κοινό ευρωπαϊκό χρέος και να χρησιμοποιηθεί για κοινές προμήθειες, γεγονός που προσφέρει πλεονεκτήματα κόστους έναντι των εθνικών προμηθειών. Το άλλο μισό θα μπορούσε να χρηματοδοτηθεί από τα κράτη μέλη μέσω των εθνικών αμυντικών δαπανών τους. Για τη Γερμανία, ως τη μεγαλύτερη οικονομία της Ευρώπης, αυτό θα σήμαινε αύξηση των δαπανών εθνικής άμυνας από 80 σε έως και 140 δισεκατομμύρια ευρώ, που θα αντιστοιχεί στο 3,5 τοις εκατό του ΑΕΠ.

Ωστόσο, οι συγγραφείς βλέπουν επίσης οικονομικά πλεονεκτήματα: «Μια αύξηση των αμυντικών δαπανών που χρηματοδοτείται από το χρέος θα μπορούσε επίσης να λειτουργήσει ως οικονομικό κίνητρο εάν δαπανηθεί εντός της ΕΕ, ειδικά σε περιόδους μείωσης της εξωτερικής ζήτησης λόγω των δασμών των ΗΠΑ και των εμπορικών συγκρούσεων», λέει ο Wolff.