Ένας στους τρεις ζει σε σπίτια με εσωτερική ρύπανση από σόμπες και τζάκια

Ένας στους τρεις ανθρώπους σε όλο τον κόσμο εκτίθενται σε εσωτερική ρύπανση στα σπίτια τους, λόγω των μέσων που χρησιμοποιούν για μαγείρεμα και θέρμανση, σύμφωνα με νέα μελέτη.

Η εσωτερική ρύπανση είναι επικίνδυνη για την υγεία και κοστίζει ετησίως εκατομμύρια ζωές, προειδοποιούν οι ερευνητές. Ωστόσο πάρα πολλοί άνθρωποι μαγειρεύουν και θερμαίνονται με ανοιχτές φωτιές ή σόμπες που τροφοδοτούνται από:

Κηροζίνη

Κάρβουνα

Ξύλα

Απόβλητα καλλιεργειών

Κοπριά ζώων

Το επακόλουθο είναι να χάνονται 3,1 εκατομμύρια ζωές κάθε χρόνο, γράφουν οι ερευνητές στην ιατρική επιθεώρηση The Lancet. Μεταξύ αυτών συμπεριλαμβάνονται πάνω από 500.000 παιδιά ηλικίας κάτω των 5 ετών. Αντιστοιχούν στο 11% όλων των θανάτων στην προσχολική ηλικία.  https://www.thelancet.com/journals/lancet/article/PIIS0140-6736(24)02840-X/abstract

Η εσωτερική ρύπανση απαρτίζεται από μικροσκοπικά σωματίδια (PM2,5) τα οποία με την αναπνοή εισδύουν στους πνεύμονες. Από εκεί περνούν εύκολα στην κυκλοφορία του αίματος και εξαπλώνονται σε ολόκληρο τον οργανισμό. Η συστηματική έκθεση σε αυτήν σχετίζεται με σοβαρά προβλήματα υγείας, στα οποία συμπεριλαμβάνονται:

Χρόνια αποφρακτική πνευμονοπάθεια (ΧΑΠ)

Ισχαιμική καρδιοπάθεια

Λοιμώξεις του κατώτερου αναπνευστικού (π.χ. πνευμονία)

Καρκίνοι της τραχείας, των βρόγχων και του πνεύμονα

Εγκεφαλικό επεισόδιο

Σακχαρώδης διαβήτης τύπου 2

Καταρράκτης

Νεογνικές διαταραχές

Τα ευρήματα

Η νέα μελέτη βασίσθηκε σε ανάλυση δεδομένων από 204 χώρες και περιοχές του κόσμου. Τα δεδομένα αφορούσαν τα έτη 1990 έως 2021. Όπως γράφουν οι ερευνητές, το 2021 2,67 δισεκατομμύρια άνθρωποι σε όλο τον κόσμο ήταν εκτεθειμένοι στην εσωτερική ρύπανση. Ο αριθμός αυτός αντιστοιχούσε στο 33,8% του παγκόσμιου πληθυσμού.

Τα ποσοστά της έκθεσης παρουσίαζαν μεγάλη διακύμανση από ήπειρο σε ήπειρο. Ωστόσο σε όλες υπάρχουν άνθρωποι που εκτίθενται στην εσωτερική ρύπανση. Τα υψηλότερα ποσοστά (σχεδόν 79% των κατοίκων) παρατηρήθηκαν στην υποσαχάριο Αφρική. Ακολουθεί η νότια Ασία με σχεδόν 53%. Ωστόσο ως μεμονωμένη περιοχή, η Αϊτή έχει το μέγιστο ποσοστό έκθεσης: το 91,3% των κατοίκων της αναπνέουν καθημερινά αναθυμιάσεις μέσα στα σπίτια τους.

Στις ανεπτυγμένες χώρες, σχεδόν ένας στους 200 κατοίκους (το 0,4% του πληθυσμού, κατά μέσον όρο) επίσης εκτίθεται σε εσωτερική ρύπανση.

Τα στερεά καύσιμα που παγκοσμίως προκαλούν την περισσότερη είναι τα ξύλα. Το 24% του παγκόσμιου πληθυσμού τα χρησιμοποιεί ως μέσον θέρμανσης ή/και μαγειρικής. Ακολουθούν τα κάρβουνα με 5,4%.

Όσον αφορά τις ασθένειες, η νέα μελέτη έδειξε ότι στους άνδρες η συχνότερη συνέπεια είναι οι καρδιαγγειακές νόσοι (καρδιοπάθεια, εγκεφαλικό). Η εσωτερική ρύπανση ευθύνεται επίσης για το 30% των κρουσμάτων καταρράκτη και το 20% των κρουσμάτων της ΧΑΠ.

Φωτογραφία: iStock