Ένας στους έξι ενήλικες έχουν έλλειψη σιδήρου, αλλά δεν το ξέρουν

Εκατομμύρια ενήλικες έχουν έλλειψη σιδήρου χωρίς να το γνωρίζουν, με συνέπεια να έχουν μειωμένες δυνάμεις και να κινδυνεύουν από νευρονοητικά και άλλα προβλήματα, αναφέρουν επιστήμονες από τις ΗΠΑ.

Αναλύοντας στοιχεία από περισσότερους από 8.000 μεσήλικες εθελοντές διαπίστωσαν ότι το 14% είχαν απόλυτη σιδηροπενία, όπως λέγεται επιστημονικά η έλλειψη σιδήρου. Άλλο ένα 15% είχαν λειτουργική σιδηροπενία.

Στην απόλυτη σιδηροπενία τα αποθέματα σιδήρου στον οργανισμό είναι σοβαρά μειωμένα ή εξαντλημένα. Στην λειτουργική, ο οργανισμός διαθέτει ακόμα επαρκή αποθέματα σιδήρου, αλλά δυσκολεύεται να τα χρησιμοποιήσει.

Ο σίδηρος παίζει σημαντικό ρόλο στην ομαλή λειτουργία του οργανισμού. Αποτελεί βασικό συστατικό της αιμοσφαιρίνης, δηλαδή της πρωτεΐνης που μεταφέρει οξυγόνο σε όλα τα κύτταρα του σώματος.

Όταν ο οργανισμός δεν διαθέτει αρκετό σίδηρο, προκαλούνται ποικίλα συμπτώματα, στα οποία συμπεριλαμβάνονται μεταξύ άλλων:

• Αδυναμία και εύκολη κόπωση
• Μειωμένες επιδόσεις στις φυσικές δραστηριότητες
• Δυσκολίες στη συγκέντρωση
• Μειωμένη παραγωγικότητα στη δουλειά
• Σύνδρομο ανήσυχων ποδιών
• Ευερεθιστότητα

Η έλλειψη σιδήρου μπορεί επίσης να επηρεάσει την υγεία των οστών και του καρδιακού μυός, λένε οι ερευνητές. Μπορεί ακόμα να οδηγήσει στην καρδιακή ανεπάρκεια ή και να απειλήσει τη ζωή, ακόμα κι αν δεν καταλήξει στην αναιμία.

Για να εξετάσουν πόσο συχνή είναι, οι επιστήμονες ανέλυσαν στοιχεία από 8.021 εθελοντές, ηλικίας άνω των 18 ετών. Το 52% ήταν γυναίκες. Οι εθελοντές είχαν δηλώσει συμμετοχή την περίοδο 2017-2020 σε μεγάλη, πολυετή μελέτη που διεξάγεται στις ΗΠΑ (μελέτη NHANES).

Ποιοι κινδυνεύουν περισσότερο

Τα ευρήματα της μελέτης δημοσιεύθηκαν στην ιατρική επιθεώρηση JAMA Network Open. Οι αναλύσεις αίματος στις οποίες είχαν υποβληθεί οι εθελοντές έδειξαν ότι οι γυναίκες ηλικίας 18-50 ετών ήταν η ηλικιακή ομάδα που συχνότερα είχε έλλειψη σιδήρου. Ειδικότερα:

• Το 34% είχαν απόλυτη σιδηροπενία
• Το 19% είχαν λειτουργική σιδηροπενία

Οι επιστήμονες συσχέτισαν αυτά τα υψηλά ποσοστά (και) με την έμμηνο ρύση. Ωστόσο και μετά την εμμηνόπαυση πολλές γυναίκες είχαν ακόμα έλλειψη σιδήρου:

• Στις ηλικίες 50-65 ετών απόλυτη και λειτουργική σιδηροπενία είχαν το 10% και 20% των γυναικών αντίστοιχα
• Στις ηλικίες άνω των 65 ετών τα ποσοστά αυτά ήταν παραπλήσια: 10% και 18% αντιστοίχως.

Στους άνδρες η έλλειψη σιδήρου ήταν πολύ σπανιότερα. Στις ηλικίες κάτω των 50 ετών απόλυτη σιδηροπενία είχε το μόλις 3% των ανδρών. Στις ίδιες ηλικίες λειτουργική σιδηροπενία είχε το 13% των ανδρών. Τα αντίστοιχα ποσοστά ήταν:

• 4% και 11% στις ηλικίες 50-65 ετών
• 7% και 9% στις ηλικίες άνω των 65 ετών

Με εξαίρεση τις γυναίκες αναπαραγωγικής ηλικίας, σε όλες τις άλλες πληθυσμιακές ομάδες η λειτουργική σιδηροπενία ήταν πιο συχνή από την απόλυτη.

Και στους υγιείς

Οι ερευνητές εξέτασαν ξεχωριστά πόσο συχνή ήταν η έλλειψη σιδήρου σε ορισμένες πληθυσμιακές ομάδες που διατρέχουν αυξημένο κίνδυνο σιδηροπενίας. Οι ομάδες αυτές ήταν οι πάσχοντες από ορισμένες παθήσεις (αναιμία, χρόνια νεφρική νόσο, καρδιακή ανεπάρκεια) και οι έγκυοι.

Στις ομάδες αυτές ανήκαν λίγοι από τους εθελοντές. Παραδείγματος χάριν, μόλις το 7% είχαν αναιμία. Το 3%, εξ άλλου, είχαν καρδιακή ανεπάρκεια και 6% νεφρική νόσο. Εξίσου χαμηλά ήταν και τα ποσοστά εγκυμοσύνης.

Παρ’ όλα αυτά, η μελέτη τους κατέδειξε πολύ υψηλά ποσοστά σιδηροπενίας στο σύνολο του δείγματος. Επομένως η έλλειψη σιδήρου συνιστά συχνό πρόβλημα και στους ανθρώπους χωρίς αυτούς τους παράγοντες κινδύνου, τονίζουν.

Από τους πάσχοντες από τα προαναφερθέντα προβλήματα και από τις εγκύους, το 11% είχαν απόλυτη σιδηροπενία και το 15% λειτουργική.

Φωτογραφία: iStock