#timeforchange: 5 μύθοι για τη σεξουαλική παρενόχληση

Η νέα στήλη του Women On Top στο jenny.gr ήρθε με σκοπό να ανοίξει τον δρόμο για περισσότερη συζήτηση γύρω από τα θέματα της σεξουαλικής βίας και παρενόχλησης, καθώς και της ισότητας στην εργασία.

Τους τελευταίους μήνες έχουμε μάθει και έχουμε συζητήσει πολλά για τη σεξουαλική παρενόχληση και βία. Συχνά, όμως, όταν συζητάμε με φίλους και γνωστούς (ή αγνώστους) ή όταν παρακολουθούμε μια σχετική είδηση, όπως παρουσιάζεται από τα ΜΜΕ, συνειδητοποιούμε ότι πολλοί άνθρωποι γύρω μας, ακόμα κι εμείς οι ίδιες πολλές φορές, κουβαλάμε βαθιά ριζωμένους μέσα μας ορισμένους μύθους και πεποιθήσεις σε σχέση με τα φαινόμενα αυτά που, τελικά, δεν μας επιτρέπουν να τα προλάβουμε ή να τα αντιμετωπίσουμε έγκαιρα και αποτελεσματικά.

Γιατί; Αφενός επειδή χρησιμοποιούνται για να δικαιολογήσουν τη σεξουαλική επιθετικότητα ανδρών εναντίον γυναικών. Οι πεποιθήσεις αυτές έχουν συνήθως ως στόχο να μειώσουν τη σημασία ή την έκταση των περιστατικών σεξουαλικής βίας, να μεταβιβάσουν την ευθύνη της επίθεσης στο θύμα ή/και να υποβαθμίσουν τις συνέπειες της σεξουαλικής παρενόχλησης για τις γυναίκες που την υφίστανται.

Παρακάτω μπορείτε να διαβάσετε μερικούς από τους μύθους αυτούς, μαζί με τις αλήθειες τους. Μπορείτε να βρείτε ακόμα περισσότερους στην έρευνα της Action Aid για τη σεξουαλική παρενόχληση και βία στην εργασία, με τίτλο «Δεν είναι αυτή η δουλειά μας».

Pexels

Μύθος 1

«Οι περισσότερες καταγγελίες για σεξουαλική παρενόχληση είναι ψευδείς ή περιέχουν υπερβολές. Συνήθως οι γυναίκες έχουν ως στόχο να παγιδεύσουν ή να κατηγορήσουν άδικα κάποιον άνδρα».

Η θεωρία ότι οι γυναίκες καταγγέλλουν ανύπαρκτα περιστατικά σεξουαλικής παρενόχλησης, είτε για να εκδικηθούν κάποιον ανώτερό τους είτε για να εξασφαλίσουν κάποιο οικονομικό όφελος δεν βασίζεται σε στοιχεία, αλλά μόνο στο στερεότυπο που θέλει τις γυναίκες πονηρές και εκδικητικές. Στην πραγματικότητα, και σύμφωνα με στοιχεία της Αυστραλιανής Επιτροπής για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα, το ποσοστό των καταγγελιών σεξουαλικής παρενόχλησης που αποδεικνύεται τελικά ότι δεν ευσταθούν είναι μόλις 1,4%.

Μύθος 2

«Οι γυναίκες που υφίστανται σεξουαλική παρενόχληση ‘τα ήθελαν’ ή ‘το προκάλεσαν’, αν κρίνει κανείς από το ντύσιμο ή/και τη συμπεριφορά τους».

Η άποψη ότι μία γυναίκα που φοράει, για παράδειγμα, αποκαλυπτικά ρούχα, το κάνει για να προσελκύσει το ενδιαφέρον των ανδρών και άρα δεν δικαιούται να προσβάλλεται όταν γίνεται αντικείμενο ανεπιθύμητης προσοχής, έχει ως στόχο να ρίξει την ευθύνη για την

παρενοχλητική συμπεριφορά από τον δράστη στην αποδέκτρια. Στην πραγματικότητα, όμως, ο δράστης είναι πάντα υπεύθυνος για την παρενόχληση, ανεξάρτητα από την εμφάνιση ή τη συμπεριφορά της εργαζόμενης.

Μύθος 3

«Η σεξουαλική παρενόχληση είναι κάτι το φυσιολογικό και αναπόφευκτο όταν άνδρες και γυναίκες εργάζονται μαζί».

Η πεποίθηση ότι οι άνδρες δεν μπορούν να ελέγξουν τις σεξουαλικές τους ορμές, χωρίς ωστόσο να έχουν κακή πρόθεση, εκμηδενίζει την ευθύνη των αυτουργών και επιχειρεί να υποβιβάσει τη σημασία που μπορεί να έχει για μία γυναίκα ένα τέτοιο περιστατικό. Πέραν του ότι δικαιολογεί την κακή συμπεριφορά ορισμένων ατόμων και ορίζει ότι οι γυναίκες θα πρέπει να είναι προετοιμασμένες για το «αναπόφευκτο», η προσέγγιση αυτή υποτιμά συνολικά τους άνδρες, υπονοώντας ότι είναι ανεύθυνοι, ασεβείς και επιθετικοί.

Μύθος 4

«Οι άνδρες που κατηγορούνται για σεξουαλική παρενόχληση υφίστανται δυσανάλογα σοβαρές συνέπειες –είναι εύκολο να υποβάλει κανείς μια καταγγελία αλλά πολύ δύσκολο να την αντικρούσει».

Συχνά οι γυναίκες που καταγγέλλουν ένα ή περισσότερα περιστατικά σεξουαλικής παρενόχλησης κατηγορούνται για τις συνέπειες που προκάλεσαν στην καριέρα ή τη ζωή των δραστών, οι οποίες προβάλλονται ως ακόμα και καταστροφικές. Έτσι μπαίνουν στο περιθώριο τόσο οι προκλήσεις που αντιμετωπίζουν οι γυναίκες όταν αποφασίζουν να καταγγείλουν ένα τέτοιο περιστατικό όσο και οι σημαντικές ψυχολογικές, σωματικές και οικονομικές ζημιές που υφίστανται οι ίδιες, όπως απώλεια εργασίας, κατάθλιψη και μειωμένη απόδοση στην εργασία.

Μύθος 5

«Η σεξουαλική παρενόχληση συμβαίνει πάντα από υψηλά ιστάμενους εργαζόμενους προς άτομα με χαμηλότερη θέση».

Τα περιστατικά σεξουαλικής παρενόχλησης συνδέονται πάντοτε με μια δυναμική άνισης εξουσίας, ωστόσο η εξουσία αυτή δεν προκύπτει απαραίτητα από τη θέση που κατέχει το κάθε άτομο στην ιεραρχία ενός οργανισμού ή μιας επιχείρησης. Για την ακρίβεια, οι έρευνες δείχνουν ότι οι αυτουργοί της παρενόχλησης είναι συνήθως συνάδελφοι, υφιστάμενοι ή πελάτες των αποδεκτριών, γεγονός που αποδεικνύει ότι πολλές φορές η ανισότητα στην ισχύ σχετίζεται κυρίως με το φύλο του κάθε ατόμου ή με άλλες παραμέτρους όπως οι συνδέσεις του εντός ή εκτός του οργανισμού, η ηλικία του, η δυνατότητα που έχει να επηρεάσει την αξιολόγηση της εργαζόμενης κ.ά.