Eνδομητρίωση: Μπορεί να επηρεάσει τη γονιμότητα μιας γυναίκας;

Γράφει ο Παναγιώτης Σκλαβούνος, Μαιευτήρας – Γυναικολόγος, Διευθυντής Β’ Κλινικής Γυναικολογικής Ογκολογίας ΜΗΤΕΡΑ

…

Η ενδομητρίωση είναι μια κοινή γυναικολογική πάθηση, από την οποία επηρεάζονται περίπου 1 στις 10 γυναίκες. Εμφανίζεται όταν ιστός, παρόμοιος με αυτόν που επενδύει το εσωτερικό τοίχωμα της μήτρας, το ενδομήτριο, αναπτύσσεται σε άλλες τοποθεσίες, όπως οι ωοθήκες, οι σάλπιγγες, οι ιερομητρικοί σύνδεσμοι, η ουροδόχος κύστη, τα νεφρά, ή οποιοδήποτε άλλο όργανο του σώματος.

Οι γυναίκες στις μέρες μας αποφεύγουν να μιλήσουν ανοιχτά για την ενδομητρίωση;

Ο πόνος της περιόδου θεωρείται σχεδόν δεδομένος ανάμεσα στις γυναίκες. Συχνά μάλιστα απορρίπτεται ανάμεσα στις γυναικείες συζητήσεις και με ένα σύντομο «πώς κάνεις έτσι, ο πόνος στην περίοδο είναι κάτι το φυσιολογικό!», αντιμετωπίζεται ως κάτι το αναμενόμενο. Αυτό μπορεί να είναι πολύ αγχωτικό και ψυχοφθόρο για όσες γυναίκες πάσχουν από ενδομητρίωση, με αποτέλεσμα να αποφεύγουν να μιλήσουν ανοιχτά. Την κατάσταση αυτή δυσχεραίνει και το γεγονός ότι η ασθένεια ήταν για πολύ μεγάλο χρονικό διάστημα σχεδόν άγνωστη στην ιατρική εκπαίδευση. Είναι, ωστόσο, γνωστή για πάνω από εκατό χρόνια και έχει αποδειχθεί ότι υπάρχει πραγματικά.

…

Ποια είναι τα συμπτώματα της ενδομητρίωσης;

Ο έντονος πόνος της περιόδου είναι ένα πολύ κοινό σύμπτωμα ανάμεσα στις ασθενείς που πάσχουν από ενδομητρίωση. Ωστόσο, ο πόνος μπορεί να εμφανιστεί τόσο εξαρτώμενος από την περίοδο, όσο και ανεξαρτήτως από αυτήν και μπορεί να προκληθεί σε όλο σχεδόν το σώμα.
Τα τυπικά συμπτώματα της ενδομητρίωσης είναι πολύ επώδυνες περίοδοι και έντονη ή ακανόνιστη εμμηνορροϊκή αιμορραγία. Οι γυναίκες με ενδομητρίωση επίσης συχνά υποφέρουν από:
πόνο στην κοιλιά ή στο κάτω μέρος της πλάτης πόνο κατά την ούρηση ή την αφόδευση
πόνο κατά τη σεξουαλική επαφή φουσκώματα στο έντερο ναυτία και έμετο.

Επηρεάζει η ενδομητρίωση τη γονιμότητα μιας γυναίκας;

…

Είναι πλέον αδιαμφισβήτητο ότι η ενδομητρίωση μπορεί να δυσκολέψει ή ακόμα και να ακυρώσει την επιθυμία ενός ζευγαριού για τεκνοποίηση. Ένας λόγος γι’ αυτό είναι ότι η ασθένεια μπορεί να αλλάξει την ανατομία μιας γυναίκας, όπως για παράδειγμα να μπλοκάρει τις σάλπιγγες ή να πιέζει τα ωάρια στις ωοθήκες. Το δεύτερο σημείο είναι ότι η ποιότητα των ωαρίων είναι αισθητά χειρότερη σε ασθενείς με ενδομητρίωση. Κατά συνέπεια, η ικανότητα γονιμοποίησης μειώνεται πιο γρήγορα από ό,τι στις γυναίκες χωρίς ενδομητρίωση.

Είναι η εξωσωματική γονιμοποίηση μονόδρομος για μια γυναίκα με ενδομητρίωση;

Η εξωσωματική γονιμοποίηση δεν είναι μονόδρομος για μια γυναίκα με ενδομητρίωση. Ένα ποσοστό γυναικών με ενδομητρίωση που έχουν προβλήματα γονιμότητας μένουν πράγματι έγκυες μετά από ιατρική βοήθεια, είτε μέσω χειρουργικής αφαίρεσης των βλαβών της ενδομητρίωσης, είτε μέσω τεχνολογιών υποβοηθούμενης αναπαραγωγής.

Πολλά ζευγάρια, λοιπόν, επιλέγουν την εξωσωματική γονιμοποίηση γιατί πολυάριθμες μελέτες έχουν δείξει ότι έχει πολύ καλές πιθανότητες σύλληψης σε γυναίκες με υποτροπιάζουσα ενδομητρίωση.

Ποιες είναι οι τελευταίες εξελίξεις στις σύγχρονες χειρουργικές τεχνικές για την ενδομητρίωση και ποια θεωρείτε πιο αποτελεσματική;

Η διαχείριση της ενδομητρίωσης θα πρέπει να εξατομικεύεται ανάλογα με τις ανάγκες της ασθενούς (συμπτώματα, ηλικία, επιθυμία για εγκυμοσύνη). Η χειρουργική αντιμετώπιση περιστατικών της ενδομητρίωσης είναι φαινομενικά ένα απλό θέμα, αλλά στην ουσία άκρως εξειδικευμένο και σοβαρό, καθώς σε προχωρημένες περιπτώσεις παρουσιάζεται διήθηση στα πυελικά νεύρα, το έντερο, το διάφραγμα, τον ουρητήρα και την ουροδόχο κύστη.

Ο θεράπων ιατρός πρέπει να είναι έτοιμος να αντιμετωπίσει τέτοιες καταστάσεις με τη χρήση της λαπαροσκοπικής ή ρομποτικής χειρουργικής και εξειδικευμένων τεχνικών, που χρησιμοποιούνται συχνά στη Γυναικολογική Ογκολογία. Ταυτόχρονα με τη χρήση της λαπαροσκοπικής ή ρομποτικής χειρουργικής πραγματοποιείται με τη μέγιστη δυνατή ασφάλεια η αφαίρεση της ενδομητρίωσης, χωρίς να τραυματίζονται παρακείμενοι υγιείς ιστοί και όργανα στο σώμα της γυναίκας. Γι΄ αυτό, άλλωστε, με τις σύγχρονες χειρουργικές τεχνικές εξασφαλίζουμε τον ιδανικό συνδυασμό ασφάλειας της ασθενούς κι επιτυχημένης αφαίρεσης της ενδομητρίωσης.