Λοίμωξη στα μάτια: Πότε είναι σοβαρή

Αίσθηση προκάλεσε η είδηση ότι ο διάσημος βρετανός τραγουδιστής Έλτον Τζον αντιμετωπίζει σοβαρά προβλήματα όρασης μετά από λοίμωξη που έπαθε στα μάτια το καλοκαίρι.

Όπως αποκάλυψε o 77χρονος θρύλος της μουσικής, από τον περασμένο Ιούλιο παλεύει να ανακτήσει την όρασή του. Στο μεσοδιάστημα έχει παρουσιάσει κάποια βελτίωση, πρόσθεσε, αλλά με πολύ αργό ρυθμό και δυσκολεύεται πολύ. Κάνει όμως το καλύτερο που μπορεί, υπό τις παρούσες συνθήκες.

Πώς μπορεί όμως μία λοίμωξη στα μάτια να απειλήσει την όραση; Η απάντηση εξαρτάται από την αιτία της και το πόσο γρήγορα απευθύνεται ο ασθενής στον γιατρό, αναφέρει ο χειρουργός οφθαλμίατρος δρ Αναστάσιος-Ι. Κανελλόπουλος,  καθηγητής Οφθαλμολογίας του Πανεπιστημίου της Νέας Υόρκης.

Όπως εξηγεί, οι οφθαλμολογικές λοιμώξεις αναπτύσσονται όταν εισέλθουν και αρχίσουν να αναπτύσσονται στο μάτι βακτήρια, ιοί, μύκητες ή παράσιτα. Αυτό μπορεί να συμβεί, λ.χ.:

• Αν υπάρξει τραυματισμός ή εκδορά στο μάτι
• Αν υπάρξει έκθεση των ματιών σε μολυσμένο νερό, σκόνη ή χέρια
• Από φακούς επαφής που δεν συντηρούνται σωστά ή δεν ταιριάζουν στο μάτι
• Από διασπορά μικροβίων (μέσω του αίματος) από άλλα σημεία του σώματος

Οι λοιμώξεις μπορεί να αναπτυχθούν σε οποιοδήποτε τμήμα του ματιού, τόσο εξωτερικά στον κερατοειδή χιτώνα ή τον επιπεφυκότα, όσο και εντός του οφθαλμικού βολβού. Τα συμπτώματα που θα αναπτυχθούν ποικίλουν, αναλόγως με την υποκείμενη αιτία της λοίμωξης. Τα πιο συχνά είναι:

• Πόνος και κοκκίνισμα στο μάτι
• Ευαισθησία στο φως
• Θόλωμα της όρασης
• Κνησμός ή αίσθημα καύσου
• Δακρύρροια ή εκροή πηχτού εκκρίματος
• Οίδημα και κοκκίνισμα των βλεφάρων

«Οποιοδήποτε από αυτά και αν αναπτυχθεί, είναι απαραίτητο ο ασθενής να επικοινωνήσει αμέσως με τον οφθαλμίατρό του. Μπορεί να πρόκειται για κάτι απλό όπως η επιπεφυκίτιδα που μπορεί να αντιμετωπιστεί σχετικά εύκολα ή για κάτι σοβαρό όπως η ενδοφθαλμίτιδα που χρειάζεται άμεση θεραπεία, ειδάλλως μπορεί να οδηγήσει  σε μόνιμη απώλεια όρασης ή ακόμα και τύφλωση», τονίζει ο καθηγητής.

Οι πιο συχνές λοιμώξεις στα μάτια

Η πιο συχνή μόλυνση των ματιών είναι η επιπεφυκίτιδα, που συχνά οφείλεται στους ίδιους ιούς που προκαλούν κοινό κρυολόγημα. Η επιπεφυκίτιδα οδηγεί σε κοκκίνισμα των ματιών και έκκριμα, και είναι πολύ μεταδοτική.

Μερικές φορές προκαλείται από βακτήρια, οπότε μπορεί να χρειασθεί αντιβιοτική θεραπεία για να καταπολεμηθεί. Η επιπεφυκίτιδα μπορεί βέβαια να είναι και αλλεργική, αλλά σε τέτοια περίπτωση δεν θεωρείται λοίμωξη.

Άλλες συχνές λοιμώξεις των ματιών είναι:

• Η κερατίτιδα, δηλαδή η φλεγμονή στον κερατοειδή χιτώνα του ματιού, που μπορεί να οδηγήσει σε έλκος (πληγή) σε αυτόν
• Η ενδοφθαλμίτιδα, μία επώδυνη λοίμωξη στο εσωτερικό του ματιού
• Η κυτταρίτιδα του οφθαλμικού κόγχου, μία βακτηριακή λοίμωξη των ιστών που βρίσκονται πίσω και γύρω από τον οφθαλμικό βολβό
• Οι οφθαλμικές λοιμώξεις από σεξουαλικώς μεταδιδόμενα νοσήματα (έρπης, σύφιλη, βλεννόρροια, οξυτενή κονδυλώματα, ψείρες εφηβαίου, HIV/AIDS λοίμωξη)

Η ενδοφθαλμίτιδα

Η ενδοφθαλμίτιδα είναι μία από τις σοβαρότερες λοιμώξεις των ιστών ή των υγρών των ματιών. Είναι επείγον περιστατικό γιατί, αν δεν αντιμετωπιστεί αμέσως, μπορεί να οδηγήσει στην τύφλωση.

Η ενδοφθαλμίτιδα μπορεί να είναι εξωγενής ή ενδογενής. «Στην εξωγενή εισβάλλουν στο εσωτερικό του ματιού βακτήρια ή μύκητες μετά από μία εγχείρηση, έγχυση στο μάτι ή τραυματισμό. Στην ενδογενή, εξαπλώνεται στο μάτι μία λοίμωξη από άλλο σημείο του σώματος (π.χ. μια ουρολοίμωξη)», εξηγεί ο κ. Κανελλόπουλος.

Τα πιο συχνά συμπτώματα της ενδοφθαλμίτιδας που πρέπει να οδηγούν αμέσως τους πάσχοντες στον γιατρό είναι:

• Επιδεινούμενος πόνος στο μάτι μετά από ιατρική πράξη στο μάτι ή τραυματισμό
• Λευκό ή κίτρινο πύον ή έκκριμα
• Οίδημα (πρήξιμο) των βλεφάρων
• Μειωμένη ή θολή όραση

Η κυτταρίτιδα του οφθαλμικού κόγχου

Η κυτταρίτιδα του οφθαλμικού κόγχου είναι μία επώδυνη λοίμωξη που προκαλείται από βακτήρια ή μύκητες και μπορεί να εξαπλωθεί γρήγορα.

Μερικές φορές αναπτύσσεται μετά από τσίμπημα εντόμου ή οφείλεται σε εξάπλωση βακτηρίων από άλλες περιοχές του σώματος (π.χ. από τα ιγμόρεια ή ένα απόστημα στα δόντια).

Αν δεν αντιμετωπιστεί αμέσως και σωστά, μπορεί να εξελιχθεί γρήγορα και να οδηγήσει σε απώλεια της όρασης και άλλες σοβαρές επιπλοκές.

Όταν η κυτταρίτιδα εντοπίζεται βαθιά μέσα στο μάτι (πίσω από το διάφραγμα του οφθαλμικού κόγχου) μπορεί να απειλήσει την ίδια τη ζωή. Σε τέτοια περίπτωση πιθανώς θα χρειαστεί νοσηλεία στο νοσοκομείο για να αντιμετωπιστεί.

Τα συμπτώματα που είναι ύποπτα για κυτταρίτιδα στα μάτια και απαιτούν άμεσο έλεγχο από τον οφθαλμίατρο είναι:

• Διογκωμένα μάτια
• Οίδημα (πρήξιμο) στο βλέφαρο ή στους ιστούς γύρω από το μάτι
• Κοκκίνισμα των βλεφάρων
• Προβλήματα με την κίνηση του ματιού
• Θολή ή διπλή όραση (διπλωπία)
• Πυρετός
• Αίσθημα εξάντλησης
• Αίσθηση ότι έχει μειωθεί η όραση

Μη αναστρέψιμες βλάβες

Αντίστοιχα, ο ιός του απλού έρπητα μπορεί να μολύνει τον κερατοειδή χιτώνα, οδηγώντας σε ίνωση (ανάπτυξη ουλώδους ιστού) και μείωση της όρασης.

«Οι λοιμώξεις όπως η κερατίτιδα και η ενδοφθαλμίτιδα μπορεί να βλάψουν τον κερατοειδή, τον αμφιβληστροειδή ή άλλες ευαίσθητες δομές του ματιού. Χωρίς άμεση και σωστή θεραπεία, η φλεγμονή που αναπτύσσεται προκαλεί ιστικές βλάβες και ανάπτυξη ουλώδους ιστού. Οι αλλοιώσεις αυτές μπορεί να είναι μη αναστρέψιμες, οδηγώντας σε μερική ή και πλήρη απώλεια της όρασης», υπογραμμίζει ο κ. Κανελλόπουλος.

Μολονότι δεν έχει γίνει γνωστό τι ακριβώς συνέβη στον Έλτον Τζον, «η περίπτωσή του υπογραμμίζει τη σημασία της έγκαιρης διάγνωσης και θεραπείας. Ειδάλλως ελλοχεύει κίνδυνος σοβαρών και επικίνδυνων επιπλοκών», καταλήγει ο κ. Κανελλόπουλος.

Φωτογραφία: iStock